🔅 سیاسی‌شدن طبیعت. 🖋 رضا

🔅 سیاسی‌شدن طبیعت
🖋 رضا #امیدی

🔸پردۀ اول: چند سال پیش، پدیدۀ بلوم جلبکی موسوم به «کشند قرمز» در استان‌های جنوبی کشور رخ داد و خسارت‌های زیست‌محیطی و اقتصادی بسیاری بر جای گذاشت و به معیشت صیادان آسیب جدی زد. در هفته‌های اول وقوع این پدیده به‌رغم هشدار اولیۀ مراکز تحقیقاتی و تلف‌شدن مقادیر فراوانی از آبزیان، مسئولان واکنشی نشان ندادند. تا اینکه بعد از مدتی بوی آزاردهندۀ ناشی از جلبک‌ها، محله‌های ساحلی را در برگرفت. بوی تعفن باعث شد تا بلافاصله کمیتۀ ویژه‌ای برای کنترل این پدیده تشکیل شود و سریع‌ترین راه‌حل یعنی شن‌پاشی در دریا را اجرا کند (بدون توجه به آسیب‌هایی که این شیوه به مرجان‌های دریایی و زیستگاه‌های برخی گونه‌های آبزیان می‌زند). پس از مدتی و با صرف چند میلیارد هزینه اوضاع کنترل شد. در آن زمان پروژه‌های دیگری نیز بودند که به‌طور جدی محیط زیست را تهدید می‌کردند و هنوز نیز چنین پروژه‌هایی وجود دارند؛ پروژه‌هایی که هر کدام آثاری به مراتب مخرب‌تر از پدیدۀ بلوم جلبکی دارند. شاید اگر از این پروژه‌ها نیز بوی تعفنی برمی‌خاست، حساسیت و واکنش مؤثرتری را برمی‌انگیخت.

🔸پردۀ دوم: در روزهای آینده بناست کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار در ایران برگزار شود. گویا نمایندگان 53 کشور جهان و چندین نهاد بین‌المللی در این همایش حضور خواهند داشت. کمپینی هم از سوی فعالان مدنی راه افتاده که محور آن فشار بر ترکیه برای اختصاص حق‌آبۀ دجله و فرات است. این موضوع می‌تواند بر کنترل وضعیت ریزگردها اثرگذار باشد. اما مطالعات نشان می‌دهد، بخش زیادی از این ریزگردها منشأ داخلی دارد و ناشی از اختصاص‌ندادن حق‌آبۀ کارون و جراحی از سوی وزارت نیرو است. ما شاید بتوانیم در عرصۀ بین‌المللی توافقی ایجاد کنیم، اما به نظر می‌رسد ایجاد توافق در داخل کشورمان با چالش‌های بیشتری همراه باشد.

🔸پردۀ سوم: طی سال‌های اخیر انواعی از گزارش‌ها دربارۀ آسیب‌های ناشی از سدسازی در ایران منتشر شده است. تاجایی‌که وزارت نیرو نیز به‌صراحت به وجود ظرفیت مازاد (بیش از 2 برابر) سدها در ایران معترض است. بااین‌وجود اگر قانون بودجۀ سال 1396 را ورق بزنید، چند صفحه پشت سر هم، فهرستی از سدهای کوچک و بزرگ در دست ساخت را مشاهده می‌کنید.

اولریش بک؛ جامعه‌شناس آلمانی، بحثی دارد تحت عنوان «سیاسی‌شدن طبیعت». به نظر می‌رسد، پیشبرد برنامه‌های زیست‌محیطی مستلزم ائتلاف‌ و اجماع در سطوح کلان سیاست‌گذاری است. حفظ محیط زیست خود به‌مثابه پروژه‌ای سیاسی است که باید در دستور کار نهادهای مدنی و نخبگان اجتماعی قرار گیرد.

#سیاستگذاری #اجتماعی
#جامعه

🌐رسانه، شمایید
👈اگر نظرتان را جلب کرد، با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
🌐جامعه‌شناسی علامه
https://t.me/joinchat/AAAAAD-FIxbY7Ab5PtgsmQ