🔹 بازتولید نابرابری فرصت‌ها و اختلاف طبقاتی در نظام آموزش و پرورش ایران. 🖋 علیرضا احمدپور خرمی

🔹 بازتولیدِ نابرابری فرصت‌ها و اختلاف طبقاتی در نظام آموزش و پرورش ایران
🖋 علیرضا احمدپور خرّمی

🖌"اصل سي ام قانون اساسی: دولت موظف است وسائل آموزش وپرورش رايگان را براي همه ملت تا پايان دوره متوسطه فراهم سازد و وسائل تحصيلات عالي را تا سرحد خودكفائي كشور به طور رايگان گسترش دهد."

🖌ایلیچ، آلتوسر، بوردیو و ... معتقدند که آموزش و پرورش، نابرابری در کسب فرصت‌ها، اختلاف طبقاتی، کلیشه‌های رفتاری و قدرت حاکم را بازتولید می‌کند.

🖌بعد از انقلاب ۵۷ با توجه به اینکه نیروی محرکه‌ی انقلاب قشر کم‌ درآمد و طبقه‌ی ضعیف جامعه بود؛ قانونگذاران، آموزش و پرورش رایگان را حق مسلم این قشر دانسته و این مورد را در قانون لحاظ کردند.
انصافا در سالهای آغازین هم تلاش فراوانی برای تحقق این قانون و توسعه‌ی آموزش و پرورش رایگان صورت پذیرفت.

🖌به مرور و با فاصله گرفتن از آن شور انقلابی، نظام سرمایه‌داری داخلی، غلبه‌ی هژمونیک خود را نشان داد و آموزش و پرورش ما مسیری را پیش گرفت که ایلیچ، آلتوسر و بوردیو ناقد آن بودند.

🖌واقعیت آن است که علی‌رغم ادعای نظام جمهوری اسلامی، آموزش و پرورش ما ضمن نادیده گرفتن نص صریح قانون اساسی، در خدمت بازتولید نابرابری و حفظ نظام طبقاتیست.

🖌ثروتمندان جامعه با پرداخت شهریه‌ی سرانه برای فرزندان خود، گاهی حتی تا مبلغ هشتاد میلیون تومان، شرایط را برای آنها در کسب جایگاه‌های بالاتر اجتماعی فراهم می‌کنند.
البته اینکه با گسترش مدارس غیرانتفاعی، دست آموزش و پرورش در خدمات‌رسانیِ بخش دولتی بازتر می‌شود؛ امری واضح است. اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، نشان دهنده‌ی آن است که تفاوتی در کیفیت آموزش و پرورش دولتی بوجود نیامده و سرانه‌ی دانش‌آموزان، افزایش چشم‌گیری نداشته است.

🖌حتی در مدارس دولتی هم، هزینه‌ها از طرف اولیا تامین می‌شود. در جلسات، رئوسای ادارات آموزش و پرورش، به صورت شفاهی از مدیران مدارس می‌خواهند، برخلاف بخش‌نامه‌ها عمل کرده و از اولیا شهریه دریافت کنند. مجموع سرانه‌ی دانش‌آموزان یک مدرسه کفاف تسویه‌ی قبوض آب و برق مدرسه را هم نمی‌دهد و به ناچار در تمام مدارس دولتی، بخش عظیمی از هزینه‌ی مدرسه از جیب اولیا تامین می‌شود.

حتی دانش‌آموزان نخبه باید برای شرکت در هریک از مسابقات مختلف مثل المپیاد‌ها، جشنواره‌های خوارزمی، بو‌علی سینا، نانو و ... هزینه‌ی چند ده‌هزار تومانی پرداخت ‌کنند؛ که در موارد بسیاری موجب انصراف آنان از مشارکت می‌شود.

🖌شاید برای حکومت تغییر قانون اساسی و حذف اصل مذکور راحت‌تر از تغییر نظام آموزش و پرورش باشد.آموزش و پرورش ما نه‌ تنها نابرابری‌های اجتماعی را بازتولید کرده ؛ بلکه بر شدت آن نیز افزوده است.

💡#رسانه شمایید. اگر می‌پسندید، برای دوستان‌تان بفرستید.

🌐 شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology