✅چشم انداز اعتراضات اخیر چیست؟.. ✍ مهران صولتی

✅چشم انداز اعتراضات اخیر چیست؟

✍ مهران صولتی

🌱امروز به دنبال فراخوانی در شبکه های مجازی شمار قابل توجهی از شهروندان برخی شهرها به خیابان ها آمده و به مسائلی همچون گرانی، بیکاری و عملکرد دولت روحانی اعتراض کردند. مطابق قانون اساسی تجمعاتی از این دست بدون حمل اسلحه آزاد و قانونی است بنابراین می توان برگزاری آنها را در راستای خودبیانگری جامعه و اعتراض مدنی به نارسایی های موجود دانست ولی پرواضح است که نمی توان با برخی از شعارهای آن همراهی کرد. در ادامه می کوشم تا چشم انداز پیش روی چنین تجمعاتی را مورد بررسی قرار دهم:

🔹 انقلاب: در شرایطی که برخی از شرکت کنندگان در این اعتراضات با فریاد زدن شعارهای رادیکال، تغییر نظام سیاسی را در ذهن می پرورانند باید پیش از همه در مورد مختصات حکومت جایگزین از ایشان پرسش کرد! اینکه بدیل جمهوری اسلامی در شرایط موجود سوییس است یا سوریه؟ جدا از اینکه در هیچ کشور انقلابی و با وجود زمامداری نسل اول، شکل گیری انقلابی دیگر تقریبا غیر ممکن است همچنین باید به این پرسش پاسخ داد که چه تضمینی برای رستگار شدن مردم ایران بعد از تجربیات نه چندان موفق مشروطه، نهضت ملی و انقلاب ۵۷ وجود دارد؟ در شرایطی که منابع آب، نفت و گاز از نیمه گذشته و منطقه در بدترین شرایط موجود قرار دارد، قرار است کدام دست معجزه گری از آستین بیرون آمده و ما را به سوی خوشبختی هدایت کند؟! به نظر می رسد در وضعیت کنونی دچار شدن کشور به تکانه های سخت سیاسی بیشتر می تواند ما را به سرنوشت سوریه با تجربه فروپاشی، جنگ داخلی و عقب ماندگی افزون تر نزدیک کند تا اینکه عملا بتواند ما را به سمت و سوی بهبود اوضاع هدایت کند!

🔹 اصلاح: شاید بگویید انجام این اعتراضات اهدافی اصلاح طلبانه دارد. جدای از دفاع از اصل برگزاری تجمعات مردمی باید گفت که مشکلات امروز ایران از قسمی نیستند که لزوما نتیجه غفلت مسئولین از مشکلات امروز مردم باشند! امروزه گذار از ابرچالش هایی مانند بحران آب، بیکاری، بانک ها، ریزگردها، آلودگی هوا، آسیب های اجتماعی و فساد سیستمی، بیشتر نیازمند تغییر در پارادایم حکمرانی موجود، اخذ تصمیم های سخت در ساختار سیاسی، ایجاد ارتباط سازنده با دنیا، سرمایه گذاری خارجی و بهبود سرمایه اجتماعی هستند. هیچ کدام از این نارسایی ها هم صرفا ناشی از غفلت مسئولان امروز نیستند( هر چند که می توان زمامداران سه دهه پیش را مقصر دانست) بلکه بیشتر نتیجه استیصال آنهاست! امروزه همچنان بزرگترین مشکل کشور عدم هماهنگی بین قوای کشور بر سر احساس ضرورت و چگونگی خروج از وضعیت فعلی است که بعید است اعتراضاتی از این دست بتواند کمکی به برطرف کردن آن نماید!

🔹 تغییر دولت: فراگیر شدن موج #پشیمانیم به دنبال اعلام برخی تصمیم های دولت مانند افزایش عوارض خروج، گرانی بنزین و حذف بخش هایی از یارانه بگیران، موجبات اظهار ناخرسندی بخش هایی از جامعه نسبت به انتخاب روحانی را فراهم آورد و در عوض لبخندی را نیز بر لب های برخی طرفداران رییسی نشاند( در مقابل، برخی از کهنه اصول گرایان به دلیل فهم واقع بینانه از شرایط کشور با این موج همراهی نکردند!).واقعیت این است که در این شرایط هیچ رییس جمهوری قادر نیست در چارچوب پارادایم حکمرانی موجود تغییر معناداری در کشور ایجاد کند. برجام صرفا کارکرد پیشگیری از جنگ پیدا کرده، خزانه و صندوق توسعه ملی خالی شده، و جمعیت بیکاران سیری تصاعدی یافته است. روشن است که در چنین شرایطی، عمل به نسخه های انتخاباتی رییسی و قالیباف( پرداخت سه برابری یارانه ها) صرفا می تواند بحران موجود را به قیمت عمیق تر شدن، فقط چند ماهی به تعویق بیندازد! بنابراین نباید خوشبینانه پنداشت که با سقوط دولت روحانی شرایط بهتری پیش روی ما قرار دارد. به عکس کاهش پشتوانه مردمی روحانی می تواند به زمینگیر شدن دولت و افزایش بیشتر مشکلات موجود بینجامد!

🔹 نکته پایانی: اعتراضات مردمی اگر چه می تواند نشانه پویایی جامعه باشد اما اگر از مدیریت خارج شده و به رادیکالیسم بینجامد صرفا می تواند به سرکوب، افزایش هزینه ها و گسترش ناامیدی در جامعه بینجامد! شاید در آن شرایط ما بازهم حسرت وضعیت امروزمان را داشته باشیم!

#جامعه

🌐شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_sociology