شبکه جامعه‌شناسی علامه 📍 بررسی تحلیلی جامعهشناختی و سیاستگذاری اجتماعی پشتیبانی و ارتباط با ما⬇️ ☑️ @Atu_Sociologier اینستاگرام: 📸 Instagram.com/atu_sociology
🔶.. 🔅تاریخی کودتای ٢٨ مرداد ١٣٣٢ در اسناد جدید وزارت خارجه امریکا.. «تاریخ‌نویسی بدون سند»
🔶 #کودتای28مرداد
🔅#روايت تاريخي كودتاي ٢٨ مرداد ١٣٣٢ در اسناد جديد وزارت خارجه امريكا
"تاريخ‌نويسی بدون سند"
📍جناب آقاي فريدون مجلسي مطلبي به عنوان نقد مقاله پرفسور يرواند آبراهاميان و بنده در روزنامه اعتماد روز ٢٥ تير ماه، با تيتر «حلقه مفقوده»، منتشر كردند كه از توجه ايشان به مقاله و طرح مباحث سپاسگزاريم. سعي مي‌شود كه به بعضي از نكات ايشان پاسخ دهم
در مورد ادعاي آبراهاميان مبني بر تلاش امريكا براي كمرنگ كردن مساله نفت، آقاي مجلسي مي‌نويسد، «اگر در اسناد مثلا از قول رييس سيا آمده بود، «تلاش كنيد مساله نفت را كمرنگ كنيد!» برداشت ايشان درست بود.» در اين مورد آقاي مجلسي اشتباه مي‌كنند، چرا كه دقيقا يكي از مقامات عاليرتبه سرويس سيا به كرميت روزولت نوشته بود كه «تلاش شود كه مساله نفت كمرنگ جلوه داده شود...» (مجموعه اسناد، صفحه ٣٥٣.) اين جاي تعجب نيست چرا كه سرويس‌هاي اطلاعاتي در بخش عمليات رواني يك ماموريت، سعي مي‌كنند كه روايت را وارونه جلوه دهند.
در رابطه با ١٨ كانديداي پيشنهادي (مقامات امريكا در واشنگتن) كه قرار بود جايگزين دكتر مصدق شوند، آقاي مجلسي در مقاله شان مي‌نويسند كه در اسناد اشاره‌اي به ليست نامزدهاي ١٨ نفره سفارت امريكا براي نخست‌وزيري نديدم. يادآور مي‌شود كه اين نكته چندين بار در اسناد به طور مشخص ذكر شده است، به عنوان مثال در نامه واشنگتن به سفارت در روز ١٦ ماه مه ١٩٥٢. در ضمن باز در اسناد، در صفحه ٢٣٢ اين نكته موجود است. اضافه مي‌شود كه در اسناد مي‌خوانيم كه سفير هندرسون با نخست‌وزير شدن بعضي از آن افراد در ليست ١٨ نفر مخالفت كرده بود.
در مورد بروز اختلاف بين آيت‌الله كاشاني و دكتر مصدق، آقاي مجلسي مي‌نويسد، «من اثري از اينكه اين اختلاف‌آفريني از طرف سفارت القا شده باشد، برنخوردم.» مجددا يادآور مي‌شود در اين اسناد به نقش سفارت امريكا و سفير هندرسون براي اختلاف اندازي بين آيت‌الله كاشاني و دكتر مصدق مستقيما اشاره شده است.
در اين مورد، در عين حال بايد كه به يك پيش‌زمينه اشاره كرد. بنا به قانون شفافيت در امريكا، بعد از ٣٠ سال، وزارت خارجه بايد كه اسناد مربوط به اتفاقات آن ٣٠ سال گذشته را در اختيار عموم قرار دهد. اين اسناد معروف است به Foreign Relations of the United States) FRUS). وزارت خارجه با يك تاخير طولاني، مجموعه اسنادي در سال ١٩٨٩ را منتشر كرد، ولي آن مجموعه FRUS در حد چشمگيري ناكامل بود كه صنف آكادميسين‌ها و تاريخدانان اعتراض كردند. در نسخه اسناد FRUS منتشر شده ١٩٨٩، هر گاه به دخالت نهادهاي امريكا در امور داخلي ايران اشاره مي‌شد، با قرار دادن چند نقطه... آن مطالب حياتي را سانسور مي‌كرد.
ولي مهم آنكه در مجموعه اسناد FRUS كنوني كه در همين ماه ژوئن ٢٠١٧ منتشر شده، سانسور برداشته شده و اشارات مستقيم به دخالت‌هاي دولت امريكا (سرويس سيا، وزارت خارجه، سفارت در تهران) در امور داخلي ايران هويداست. به همين جهت بسياري از اقدامات سفير هندرسون در تهران پرده برداشته شده است. اين ماخذ در حقيقت به نقش هندرسون در وقايع ٩ اسفند نيز اشاره دارد.
اين مجموعه اسناد وزارت خارجه (FRUS)، دقيقا ١٠٠٧ صفحه است. آقاي مجلسي بنا به اذعان خودشان در مقاله، فقط ٤٠٠ صفحه از آن را مرور كردند. بنابراين، براي خواننده اين سوال پيش مي‌آيد كه چگونه كسي كه فقط نصف مدارك را مرور كرده، در مورد نوشته يك پژوهشگر قضاوت و ارزيابي قاطعانه دارد؟
آقاي مجلسي مي‌گويند كه تحليل پروفسور آبراهاميان از اسناد جديد وزارت خارجه امريكا، فقط «اعتقادات شخصي»اش است. مي‌دانيم كه هر آكادميسين يا تاريخداني ممكن است كه در مسائل اجتماعي/ سياسي آرايي داشته باشد. ولي آبراهاميان نوشته‌ها و تحليلش استناد دارد به مدارك و اسناد مختلف در آرشيوها. تا آن جايي كه من اطلاع دارم، افرادي كه سفر كرده و بعضي از اسناد كودتاي آژاكس را در بعضي از آرشيوها به طور دست اول بررسي كرده‌اند شامل آقاي انور خامه‌اي، دكتر رضا رييس طوسي، دكتر فخرالدين عظيمي و دكتر يرواند آبراهاميان مي‌شوند (در مورد دكتر علي رهنما اطلاعي ندارم.)
🔰روزنامه اعتماد/سیاستنامه
🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology