✅شوراهای شهر؛ دموکراسی حداقلی و دموکراسی حداکثری. 👌مهدی - جامعه‌شناس

✅شوراهای شهر؛ دموکراسی حداقلی و دموکراسی حداکثری
👌مهدی #قاصد - جامعه‌شناس

امروزه مباحث مربوط به «گذار به دموکراسی» و زمینه‌های اجتماعی آن جزء مهم‌ترین و اصلی‌ترین موضوعاتی است که در جامعه‌شناسی سیاسی مطرح می‌شود. براساس نظریات ساموئل هانتیگتون تا کنون سه موج دموکراسی به‌وقع‌پیوسته‌است؛ موج اول از 1828 تا 1926، موج دوم از 1926 تا 1975 و موج سوم از 1974 به این سو (بشیریه، 1392*).

به هنگام بحث از دموکراسی نیز می‌توان به دو نوع دموکراسی اشاره کرد: دموکراسی حداقلی و دموکراسی حداکثری. دموکراسی حداقلی مفهومی سیاسی است و به این معنی است که در درون نظام‌های برخوردار از این نوع دموکراسی، اقتدار سیاسی از طریق مشارکت در انتخابات و رقابت در درون آن و با رأی و رضایت اکثریت مردم به افراد و یا گروه‌های ذی‌نفعِ پیروز در انتخابات تفویض می‌شود. اما در دموکراسی حداکثری که مفهومی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است آن‌چیزی که مدنظر قرار می‌گیرد، آزادی‌ها، حقوق‌مدنی و عمومی در معنی سیاسی آن است که به واسطه‌ی برقراری میزانی از توزیع عادلانه و عدالت اجتماعی از پشتوانه‌ی ‌لازم برخوردار می‌شود؛ به نحوی که همه‌ی گروه‌های ذی‌نفع و طبقات اجتماعی بتوانند به شیوه‌ای نسبتاً برابر در حوزه‌ی قدرت دولتی رقابت و مشارکت کنند و در نتیجه فرهنگ دموکراتیک در سطح کل جامعه ورای نخبگان سیاسی گسترش یابد (بشیریه، 1392).

حال با توجه به این دو مفهوم و بادرنظرگرفتن این‌که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هر کدام از این دو نوع دموکراسی کم‌وبیش در جامعه گسترش یافتند و در برخی از دوره‌ها به مانند دوم خرداد سال 1376، انتخابات مجلس ششم در سال 1378 و یا انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 به اوج خود رسیدند، می‌توان گفت که جامعه‌ی ایران هرچند در برخی برهه‌ها توانسته است دموکراسی حداقلی را تجربه‌کند، اما به‌جز در دوران کوتاهی در اوایل جنبش اصلاح‌طلبی از تجربه‌کردن مستمر دموکراسی حداکثری بازمانده است. مصداق‌های متفاوت این امر را می‌توان در جامعه مشاهده کرد و برشمرد.

بادرنظرگرفتن این مقدمات، درون‌مایه‌ی اصلی این نوشتار بر بیان این مطلب استوار است که انتخابات شوراهای شهر و روستا در ایران بهترین تمرین برای نهادینه‌کردن دموکراسی در جامعه و در بین اقشار و طبقات مختلف مردم با ذهنیت‌ها و وابستگی‌های فکری، سیاسی و عقیدتی گوناگون است. به این معنا که مخصوصاً در انتخابات شوراهای شهر بخش قابل‌توجهی از مردم بنابه‌دلایلی چون وابستگی‌های قومی- قبیله‌ای و یا اداری و ... وارد کارزارهای انتخاباتی می‌شوند و سعی در جلب اعتماد دیگران نسبت به کاندیدا یا کاندیداهای موردنظر خود می‌کنند. فارغ از بعضی سوءاستفاده‌های برخی از مدیران و یا کارمندان دولتی از امکانات دولت و یا شهرداری‌ها در حمایت از شخص یا جریانی خاص و یا صرف صدها و یا حتی میلیاردها تومان پول از جانب برخی کاندیداهای شورا برای انتخاب‌شدن از جانب مردم که شائبه‌هایی جدی در مورد سلامت عملکرد این عده در صورت پیروزی ایجاد می‌کند، نفس‌وجود شورا و کارزارها و کمپین‌های متعدد انتخاباتی برای جامعه‌ی امروزی ایران بسیار سودمند و مفید است.

نظارت دقیق و موشکافانه بر نوع و نحوه‌ی فعالیت‌ها و میزان بودجه‌ی کمپین انتخاباتی و نوع هزینه‌کرد آن توسط کاندیداهای مختلف و حامیان مالی و سیاسی آن‌ها در دوران قبل و حین تبلیغات رسمی و متعاقباً «اطلاع‌رسانی شفاف و بی‌غرضانه» به مردم می‌تواند اعتماد عمومی مردم را به انتخابات و افراد منتخب که تا حد بسیار زیادی خدشه‌دارشده، ترمیم‌کند.

* حسین بشیریه، گذار به دموکراسی، انتشارات نگاه معاصر.

#انتخابات
#شورای_شهر

🌐جامعه‌شناسی علامه
https://t.me/joinchat/AAAAAD-FIxZ3dXAZ8P6lvw