✅ غفلت از سازمان برنامه و بودجه؛ ضرورت احیا. 🖋 رضا

✅ غفلت از سازمان برنامه و بودجه؛ ضرورت احیا
🖋 رضا #امیدی

📍 این روزها بحث دربارۀ کابینه و وزاری پیشنهادی زیاد است، اما کسی دربارۀ سازمان برنامه و بودجه و اهمیت آن در نظام سیاست‌گذاری ایران بحث نمی‌کند. اهمیت این سازمان به‌تنهایی از اکثر وزارتخانه‌ها بیشتر است. درواقع عملکرد کسانی که به‌عنوان وزیر انتخاب می‌شوند تاحدزیادی به نحوۀ عمل سازمان برنامه و بودجه بستگی دارد. این سازمان به‌عنوان بازیگر اصلی در میدان توزیع و تخصیص منابع هم می‌تواند پیشبرد برنامۀ وزرا را تسهیل کند و هم به‌طور جدی آنها را با مشکل مواجه کند.

🔸در دولت اول آقای روحانی یکی از اولین مطالباتی که در حوزۀ کارشناسی مطرح شد، احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بود. سازمانی که با قدمتی چند دهه‌ای و تأثیرگذار بر روند توسعۀ زیرساخت‌های کشور، طی تصمیمی شبانه در شورای اداری کشور در سال 1386 منحل شد. از سال 1392 بحث احیاء سازمان مطرح، و درنهایت تابلوی این سازمان تحت عنوان قدیمی «سازمان برنامه و بودجه» مجدداً بر بلندای این ساختمان نصب شد، اما واقعیت این است که احیائی صورت نگرفت و بسیاری از پیامدهایی که طی دورۀ انحلال سازمان بروز کرد، همچنان تداوم دارد. به واقع، سازمان برنامه و بودجه هنوز نتوانسته است جایگاه سابق خود را در نظام کلان برنامه‌ریزی کشور بازیابد و چه‌بسا در دولت دیدگاه‌هایی هم وجود دارد که بیش از همین سطح از میدان عمل سازمان را برنمی‌تابد.

🔸سازمان برنامه و بودجه در این دوره با سه ایراد اساسی مواجه بود: 1. تعارض نقش رییس سازمان: واگذاری مسئولیت سخنگویی دولت به رییس سازمان برنامه به‌عنوان دو نقش ناسازگار باهم (نوعی تقابل سیاسی/کارشناسی) موجب ناتمام‌ماندن احیای سازمان شده است. 2. شکل‌گیری نهادهای موازی مبتنی بر فرد در ساختار سازمان (تودرتویی نهادها): بدین‌صورت که افرادی مورداعتماد با ورود به سازمان در دورۀ جدید، خود به یک نهاد مستقل از ساختار سازمانی بدل شده، و تداخل‌هایی جدی ایجاد کرده‌اند. این موضوع به‌ویژه در رابطۀ سازمان مرکزی با سازمان‌های استانی نمود دارد. تدوام چنین اختلالی در بین دفاتر سازمان مرکزی با نهادهای ایجادشده از یکسو و با سازمان برنامۀ استان‌ها از سوی دیگر به‌طور جدی به جایگاه سازمان لطمه می‌زند. 3. ضعف بدنۀ کارشناسی: در نتیجۀ انحلال سازمان تعداد قابل‌توجهی از نیروهای باتجربه از سازمان جدا شدند و در دورۀ جدید تلاشی برای تقویت بدنۀ کارشناسی صورت نگرفت. در سطح مدیریت‌ها و معاونت‌های سازمان نیز عموماً انتخاب‌های نادرست و غیرتخصصی صورت گرفت.

🔸سازمان برنامه و بودجه مهمترین سازمان در منظومۀ اقتصاد سیاسی و اداری ایران است و نباید از آن غفلت کرد. مدیریت‌ها و رویکردهای حاکم بر این سازمان نقشی تعیین‌کننده در عملکرد سایر سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها دارد. باید آن را جدی گرفت.

🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology