✅ تعارض منافع در نظام سلامت.. ✍ فاطمه کاشی

✅ تعارض منافع در نظام سلامت

✍ فاطمه کاشی

🔹تعارض منافع یعنی وقتی فردی در موقعیت تصمیم گیری درباره منابع قرار می‌گیرد به غیر از منفعت اولیه دارای منافع ثانویه و فردی نیز باشد که با منفعت اولیه در تضاد است. نظام سلامت ویژگی‌های خاصی دارد که آن را مستعد تعارض منافع و سو استفاده می‌سازد. از یکسو حجم گردش پول در نظام سلامت بسیار بالا است و از سوی دیگر بازیگران این عرصه متعدد هستند. در بسیاری از کشورهای دنیا انواع سیاست‌ها برای جلوگیری از تعارض منافع در نظام سلامت اجرا می‌شود اما در نظام سلامت ایران تعارض منافع نه تنها قبیح نیست بلکه هنجارین است.

🔹در ایران منع قانونی برای فعالیت در نقش‌های مختلف در نظام سلامت وجود ندارد و موارد تعارض منافع بی‌شمار هستند. سیاست‌گذاران عرصه سلامت که همواره پزشک هستند به غیر از سیاست‌گذاری به حرفه پزشکی حتی در بخش خصوصی نیز اشتغال دارند. یعنی تفکیکی میان سیاست‌گذار و موضوع سیاست‌گذاری وجود ندارد و در نتیجه کار در بخش دولتی می‌تواند منجر به بهره‌برداری در بخش خصوصی شود. تعداد کثیری از پزشکان هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند که از آن به عنوان اشتغال دوگانه یاد می‌شود. مورد دیگر تعارض منافع ارجاع به خود است که پزشک بیمار را به موسسه ارایه کننده خدمات سلامت ارجاع می‌دهد که خود در آن نفعی دارد مثلا سهامدار است. همچنین در تعرفه گذاری‌ها هم معمولا بدنه تصمیم‌گیرنده پزشک هستند و خود به فعالیت حرفه‌ای پزشکی مشغول هستند در نتیجه ممکن است در جهت منافع خود یا گروه صنفی خود تصمیم‌گیری کنند.

🔹تعارض منافع منجر به هم‌افزایی و تجیمع قدرت پزشکان و شکل‌گیری هرمی از قدرت می‌شود که در راس آن پزشک و در قاعده آن مردم قرار دارند. طرفین درگیر با حفاظت از منافع خود و دیگران که به هم گره خورده است در عمل نظامی نابرابر پدید می‌آورند که در آن دو هدف اصلی نظام سلامت یعنی دسترسی عادلانه به خدمات با کیفیت سلامت با اهداف و منافع شخصی و صنفی جایگزین می‌شود.



🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology