🔅 ابتذال علم و عالم. 🖋 علیرضا احمدپور خرمی

🔅 ابتذال علم و عالم
🖋 علیرضا احمدپور خرّمی

در فرهنگ ملی/مذهبی ما همواره بر ارزش علم تاکید شده و عالمان در تاریخ کشور ما، مورد احترام عموم بوده‌اند(حتی عالمان و ادیبان دگراندیش هم، دست‌کم مورد تایید خواص قرار گرفته اند).
اما در چند دهه‌ی اخیر، با گسترش سرطانی مراکز آموزش عالی، اعم از دولتی، نوبت دوم، آزاد، پیام نور، علمی‌کاربردی، غیرانتفاعی و ... دانشگاهها مثل قارچ در گوشه و کنار این سرزمین پهناور، حتی در ده‌کوره‌ها روییدند و در ظاهر موجب توسعه آموزش عالی و افزایش بی‌سابقه‌ی شمار دانشجویان شدند. اگر زمانی داشتن مدرک دانشگاهی و حتی دیپلم سبب افتخار بود اکنون دیگر داشتن دکترا هم امتیازی به حساب نمی‌آید.
تعداد دانشگاهها در ایران 2640، چین 2481، هند 1620و مثلا در آلمان پیشرفته با جمعیتی به اندازه‌ی ایران 412 واحد است.
در ایران نسبت جمعیت دانشجو به جمعیت کل کشور در مقایسه با ژاپن، هشت برابر است.
موارد فوق نشان می‌دهد که افزایش شمار دانشجو و دانشگاه الزاما موجب توسعه و پیشرفت نمی‌شود. پس چرا مسولین کشور ما سالانه پنج هزار میلیارد تومان صرف چنین امری می‌کنند و نتایج این امر چه بوده است؟

🔸به‌وجود آمدن چنین پدیده‌ای و گسترش آن را می توان در بندهای زیر خلاصه کرد:
۱. عدم توانایی در ایجاد شغل و استفاده از دانشگاه‌ها به عنوان مسکّن مقطعی. در واقع پاک کردن صورت مسئله به‌جای حل آن
۲. تبدیل کردن بسیاری از مراکز آموزش عالی به نوعی بنگاه اقتصادی برای کسب درآمد
۳. استفاده‌ی ابزاری از دانشگاه‌ها و دانشجویان در کشمکش‌های سیاسی و جناحی
۴. سرکیسه کردن داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها، در مراکز متعدد آماده‌سازی دانش‌آموزان در کلاسهای کنکور و نشریات مربوط.
۵. عدم پیش‌بینی عواقب زیان‌بار این پدیده

اما نتایج حاصل از این بی‌تدبیری
۱. بوجود آمدن خیل عظیم بیکاران تحصیل کرده که کارهای یدی را بلد نیستند و یا دیگر حاضر به تن دادن به آن نیستند.
۲. افزایش اعتراضات اجتماعی توسط افراد تحصیل کرده‌ای که به طور نسبی آگاهی‌های بیشتری یافته‌اند.
۳. تولید نیروهای تحصیل کرده در سطوح بالا که افزون از نیاز کشور بوده و با وجود عدم جذب آنها، زمینه برای فرارشان از کشور فراهم شده و خواهد شد.
۴. گسترش ناامیدی و یاس در بین بخش وسیعی از جوانان.
۵. هدر رفتن بخش عظیمی از سرمایه های اقتصادی و انسانی کشور.
۶. قربانی کردن کیفیت برای افزایش کمیت
۷. بلا‌استفاده ماندن بخش عظیمی از امکانات این دانشگاه‌ها با گذرِ پیکِ جمعیتی
٨. اما به نظر نگارنده مهمترین نتیجه‌ی این جهت‌دهی اشتباه، از بین بردن ارزش علم و بی‌ارزش شدن جایگاه عالم است. این صدمه تاثیراتی درازمدت و بسیار مخرب و غیر قابل جبران بر جامعه‌ی ما داشته و خواهد داشت.

🌐 شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology