شبکه جامعه‌شناسی علامه 📍 بررسی تحلیلی جامعه‌شناختی و سیاستگذاری اجتماعی پشتیبانی و ارتباط با ما⬇️ ☑️ @Atu_Sociologier اینستاگرام: 📸 Instagram.com/atu_sociology
🔅 «نظام پزشکی» و ضرورت مواجهه با کالایی‌شدن سلامت. 🖋 رضا
🔅 "نظام پزشکی" و ضرورت مواجهه با کالایی‌شدن سلامت
🖋 رضا #امیدی
📍 از منظر جامعه‌شناختی، نهادها و تشکل‌های صنفی نقش تقویت‌کنندۀ همبستگی اجتماعی را برعهده دارند. در هر جامعه در تمامیت آن، سه قدرت سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی حضور دارند که به‌ترتیب توسط دولت، بازار، و نهادهای مدنی اِعمال می‌شوند. نسبت و موازنۀ میان این نیروها از اهمیت اساسی برخوردار است. در دوران مدرن، به تدریج حوزۀ عمومی توسط دولت و بازار محدود و محدودتر شد و جوامع با مخاطره‌های مداومی روبرو شدند؛ مخاطره‌هایی که عموماً بازتاب شکست بازار و شکست سیاست‌های دولت بود. به‌همین تناسب سازوکارهای تخصیص قدرت و منابع نیز دگرگون شد. در این راستا نهادهای مدنی به‌عنوان مهم‌ترین منبع اعمال قدرت اجتماعی تلاش کردند تا فضای تنفسی جامعه را باز کنند و در راستای همبستگی اجتماعی، سازوکارهای توزیع منابع در جامعه را نیز مبتنی بر سطحی از عدالت سامان دهند. بدین‌منظور این نهادها در الگوهای مختلف نظری به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر دولت و بازار فشار می‌آورند تا همبستگی اجتماعی را از طریق عادلانه‌تر شدن توزیع منابع تقویت کنند.
📍 نظام‌های صنفی نظیر نظام پزشکی، نظام مهندسی، و ... عملاً باید بتوانند ائتلاف‌هایی اجتماعی را حول منافع اجتماعی ایجاد کنند و به گفتگوهای اجتماعی حول این موضوع دامن بزنند. اما در دو سه دهۀ اخیر شاهد آن هستیم که این نهادهای صنفی به سمتی رفته‌اند که بیش و پیش از منافع اجتماعی، به‌دنبال تأمین منافع صنفی خود و سهم‌بری از منابع موجود در اقتصاد رانتی ایران هستند. در واقع خودِ این نظام‌های صنفی عموماً با همدستی دولت یا بازار یا هر دو، در حال تخریب همبستگی اجتماعی و نادیده‌گرفتن منافع جامعه و به‌ویژه گروه‌های فرودست هستند. یک مثال ساده از این منازعه‌ها، در هنگام تعیین تعرفه‌های سالانۀ درمان نمایان می‌شود. در دنیا قاعده این است که تعرفه‌ها متناسب با توان مالی مردم و واقعیت‌های اجتماعی تنظیم شود. این موضوع در قوانین ایران نیز وجود دارد اما هر ساله می‌بینیم که صدای غالب در صنف پزشکی این است که بدون توجه به واقعیت‌ها و صرفاً برای منافع خود چانه می‌زند. این وضعیت خاص نظام پزشکی نیست و در سایر صنف‌های مدرن نیز دیده می‌شود.
📍 در ایران امروز که با فقر و نابرابری فزاینده مواجهیم و پیمایش‌های ملی از تضعیف همبستگی اجتماعی حکایت دارد، نظام‌های صنفی به‌عنوان ابزار اعمال قدرت جامعه می‌توانند اثرگذاری جدی داشته باشند اما در این راستا لازم است نسبت خود را با دولت، بازار، و جامعه بازتعریف کنند. پرسش این است که در این میدان، این نظام‌ها کجا ایستاده‌اند و کجا باید بایستند؟
📍براساس گزارش‌های رسمی، دسترسی برخی گروه‌های جمعیتی به خدمات اساسی در حوزۀ آموزش و بهداشت و ... محدود است. پرداخت از جیب در حوزۀ آموزش و بهداشت در مقایسه با میانگین جهانی حتی در بین کشورهای درحال‌توسعه، بسیار بالاست. در چنین وضعیتی، اصناف باید به‌دنبال اعمال قدرت جامعه در مواجهه با این روند کالایی‌شدن مداوم حیات اجتماعی باشند نه اینکه هم‌جهت با این روند حرکت کنند. مقابله با انتظارات القایی، اعیان‌سازی و لوکس‌شدن سلامت، محرومیت مداوم دهک‌های کم‌درآمد، فشار زیاد بر بیمه‌های اجتماعی، و ... ازجمله وظایفی است که نظام پزشکی باید برای خود تعریف کند و در این راستا ائتلاف‌هایی را با سایر اصناف نیز ایجاد کند.
#سیاستگذاری #اجتماعی
#جامعه
🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology