دکتر مصدق از دکتر و نقش برجسته او در ملی کردن صنعت نفت می‌گوید

دکتر مصدق از دکتر #فاطمی و نقش برجسته او در ملی کردن صنعت نفت می گوید.
مقصود از اصل ملی شدن صنعت نفت پیشنهادی است که در کمیسیون مخصوص نفت مجلس شورای ملی تصویب شده و در قانون مورخ ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ تایید گردیده است که متن آن ذیلا درج می شود:
«به نام سعادت ملت ایران و به منظور کمک به تأمین صلح جهان امضاکنندگان ذیل پیشنهاد می نماییم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور، بدون استثنا، ملی اعلام شود، یعنی تمام عملیات اکتشاف و استخراج و بهره برداری در دست دولت قرارگیرد.»
ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور ابتکار شادروان دکتر حسین فاطمی است که چون کمیسیون نفت مجلس شورای ملی پس از چند ماه مذاکره و مباحثه نتوانست راجع به استیفای حق ملت از شرکت نفت انگلیس و ایران تصمیمی اتخاذ کنند دکتر فاطمی با من که رئیس کمیسیون بودم، مذاکره کرد و گفت با وضعی که در این مملکت وجود دارد استیفای حق ملت کاری است بسیار مشکل، خصوصاً که دولت انگلیس مالک اکثریت سهام شرکت است و به عنوان مالیات بر درآمد هم هر سال مبلغ مهمی از شرکت استفاده می کند و من باب مثال در سال ۱۹۴۸ از ۶۱ میلیون لیره عواید خالص شرکت نفت به دولت ایران که مالک معادن نفت است از بابت حق الامتیاز فقط ۹میلیون لیره رسیده در صورتی که دولت انگلیس به عنوان مالیات بر درآمد ۲۸ میلیون لیره استفاده کرده است.
بنابراین، اول باید در فکر آتیه بود که از مال ملت بیش از این سوء استفاده نکنند و عوائد نفت هرچه هست نصیب ملت ایران بشود سپس راجع به گذشته هر اقدامی ممکن باشد نمود، همان طور که کشور انگلیس بعضی از صنایع خود را ملی کرده است برای این که منافع آن نصیب ملت بشود، ایران هم نفت خود را در سراسر کشور ملی کند تا دنیا بداند که نمایندگان جبهه ملی جز آسایش مردم چیزی نمی خواهند و با هیچ سیاستی سازش ندارند.
این پیشنهاد گذشته از اینکه مفید بود کار ما را نیز سهل میکرد و لازم نبود که اول بطلان قراداد ۱۹۳۳ (۱۳۱۲ خورشیدی) را که در زمان دولت دیکتاتوری و اختناق ملت ایران منعقد شده بود ثابت کنیم و بعد از شرکت نفت خلع ید نمائیم، چون که تا معایب حکومت را نمی گفتیم بطلان قرارداد را نمی توانستیم ثابت نماییم و این کار ما را دچار مشکلات و مواجه با مخالفت دربار می کرد. این بود که با نظریات آن شادروان موافقت نمودم و قرار شد که ایشان پیشنهاد خود را در جلسه نمایندگان جبهه ملی بدهند تا ببینیم نظرات دیگران چه خواهد بود.
در جلسه ای كه در خانه آقاى نريمان تشكيل كرديد دكتر فاطمى پیشنهاد خود را نمود و مورد موافقت حضار در جلسه قرار گرفت و آن را امضا نمودند، افراد چپ با این پیشنهاد مخالف بودند چونکه ملی شدن صنعت در سراسر کشورمخالف با منافع دولت اتحاد شوروی می دانستند...
آری شادروان دکتر دکتر حسین فاطمی یک تقصیر داشت و آن پیشنهادی بود که در یکی از جلسات جبهه ملی برای ملی شدن صنعت نفت کرده بود و به جزای خود رسید.

📚خاطرات و تألمات مصدق
✍🏻به قلم دکتر مصدق – به کوشش ایرج افشار
📖 ص ۲۲۹،۲۳۰ و۲۸۹

#مصدق #نفت

🌐جامعه‌شناسی علامه
https://t.me/joinchat/AAAAAD-FIxZ3dXAZ8P6lvw