شبکه جامعهشناسی علامه 📍 بررسی تحلیلی جامعهشناختی و سیاستگذاری اجتماعی پشتیبانی و ارتباط با ما⬇️ ☑️ @Atu_Sociologier اینستاگرام: 📸 Instagram.com/atu_sociology
🔅ما در مدفوع شیطان غرق شدهایم. 🖋 محمد فاضلی
🔅ما در مدفوع شيطان غرق شدهايم
🖋 محمد فاضلی
📍 خوان پابلو پرز آلفونسو، ديپلمات ونزوئلايي که او را بنيانگذار اوپک (سازمان کشورهاي توليدکننده نفت) ميخوانند، زماني درباره ونزوئلا گفته بود: «نفت مدفوع شيطان است، ما در مدفوع شيطان غرق خواهيم شد.» آيا اين سرنوشت محتوم دارندگان نفت است که در مدفوع شيطان غرق شوند؟ سرنوشت نروژ يا آن دسته از کشورهاي توسعهيافته صاحب نفت نظير آمريکا، کانادا و انگلستان صاحب نفت در درياي شمال نشان ميدهد نفت به تنهايي قادر نيست کشورها را در خود غرق کند.
✅ سرنوشت ما چيست؟ آيا ما در مدفوع شيطان غرق خواهيم شد؟ آپارتمان ما در طبقه يازدهم و دفتر کارم در طبقه دهم امکان ميدهند شهري را ببينم که همين امروز نيز زير آلودگي هوايي که از سوختن مدفوع شيطان برخاسته، مغروق و مدفون است.
✅ هيچ انديشيدهايد شيطان اسطورهاي چه ميکند؟ شيطان وسوسه ميکند و شايد بيش از همه در ضمير انسان ميخواند که «تو هنوز فرصت داري، تا لحظه موعود تا مرگ، بسيار مانده؛ و خدا بخشنده و مهربان است.» آدمي به اين زمزمه دل ميسپارد و تا به خود آيد، در کثافتي که شيطان تدارک ديده است فرو ميرود. آيا نفت جز اين را در گوش ما خوانده است؟
✅ نفت همواره به سياستگذار توصيه کرده که به روزي بينديشد که گران خواهد شد و منابع از راه ميرسند؛ و آنگاه که گران شده و منابع در دسترس بودهاند توصيه کرده است خرج کند زيرا گران خواهد ماند. نفت، توهم فراواني خلق کرده است؛ و توهم آنکه همه چيز خريدني است. نفت توهم تغييرپذيري هر چيزي را خلق ميکند؛ نفت و شيطان هر دو، مفهوم زمان را نابود ميکنند. زمان تجديدناپذيرترين منبع جهان است و نفت - همچون شيطان - «توهم فراواني زمان» خلق ميکند.
✅ ما ديرزماني است که اسير همه اين وسوسههاييم. ما زمان را به فراموشي سپردهايم. ما چون زمان را فراموش کردهايم، زلزله، فناوري، آب، خاک، حقوق شهروندي، هوا و همه چيز را نيز به فراموشي سپردهايم. سال و ماه «ما» بيمعنا شدهاند. اما «ما»، اين «ما» که زمان را به فراموشي سپرده کيست؟
✅ «يان تري کارل» در کتاب «معماي فراواني» (ترجمه محمدجعفر خيرخواهان، نشر ني، 1388) - که مطالعهاي است درباره اثر نفت بر چند کشور نفتي از جمله ايران و مقايسه آنها با نروژ - به تفصيل استدلال ميکند که «ماهيت دولت و اثر نفت بر شکلگيري دولت» در تعيين اثر نفت بر سرنوشت کشورها نقش تعيينکنندهاي دارد. شرحش مفصل است اما خلاصه، آنها که دولت باظرفيت ساختند و سپس گنج نفت يافتند؛ و آن بيدولتاني که بر بنيان نفت، دولت ساختند، سرنوشتهاي متفاوت داشتند. دسته دوم در مدفوع شيطان غرق شدند. سخن کارل را ميشود معکوس هم خواند: آنگاه سر از مدفوع شيطان بيرون خواهيم آورد که «دولت باظرفيت» ساخته شود. «دولت باظرفيت» هم نه فقط قوه مجريه بلکه کل صاحبان قدرت را شامل ميشود، اهل تقنين و اصحاب قضا، صاحبان اسباب خشونت و هر آنکه زمام کار مردم به طريقي به کف دارد.
✅ يلداست، طولانيترين شب؛ آنگاه که روشني به کوتاهترين زمان رسيده است. ديشب را جان به در برديم از خشم زمين، به لطف خداوندگار زمين؛ اما همواره چنين نخواهد شد. زمان از زلزله منجيل و رودبار تا تلنبار خاک بر سر مردمان بم، آوار شدن خشتها بر سر مردمان اهر و ورزقان، سرپل و کرمانشاه، به سرعت سه دهه شده است. ما اما در همه اين سي سال، هر روز بيشتر از ديروز از زلزله ترسيدهايم، و بيشتر سوخته مدفوع شيطان را نفس کشيدهايم.
✅ ما در اين سي سال که از زلزله منجيل ميگذرد، خودروهاي سريع«تر»، خانههاي لوکس«تر»، گوشيهاي تلفن همراه هوشمند«تر»، لوازم خانگي پيشرفته«تر»، سازههاي بزرگ«تر» و يک دو جين «تر»ها را آزمودهايم اما مغروقتر و مدفونتر شدهايم. ما به «تر»هاي ديگري نيازمنديم. چاره کار – چنان که يان تري کارل نشان داده، دولت و سياست شفاف«تر»، شايستهگزين«تر»، قانونمند«تر»، با رسانههاي آزاد«تر»، سياستگذاري مشارکتي«تر»، دانشگاه مستقل«تر»، و مداراي بيش«تر»، و در يک کلام حکمراني خوب«تر» است.
✅ يلدا – بلندترين تاريکي - آنگاه رو به روشني مينهد که حکمراني خوبتر اين زمزمه را از گوش سياست و سياستگذار بيرون کند که «هنوز فرصت داري، و زمان بخشنده و مهربان است.» ديشب، ميتوانست مهلت به پايان برسد. ما از مدفوع شيطان سر بر خواهيم آورد آنگاه که حکمراني و سیاستگذاری خوب را آغاز کنيم.
🌐 شبکه جامعهشناسی علامه
@Atu_Sociology