🔅تجویز رانندگی زنان در سعودی و درسی که علما باید بگیرند. 🖊رسول

🔅تجویز رانندگی زنان در سعودی و درسی که علما باید بگیرند
🖊رسول #جعفری

📍خبری که امروز در باره صدور اجازه رانندگی برای زنان در سعودی توسط شاه عربستان انتشار یافت، خبر جالبی بود. بیش از همه از این بابت که سالهای سال بود مفتیان سعودی فتوای به حرمت رانندگی زنان می دادند، و بارها و بارها از زبان «بن باز» یکی از بزرگترین مفتیان تاریخ معاصر سعودی، این جمله را نقل کردند که رانندگی زنان، «مفتاح شرور» خواهد بود. «جدّد مفتي عام المملكة ورئيس هيئة كِبار العلماء سماحة الشيخ عبدالعزيز بن عبدالله آل الشيخ، التحذير من فتن قيادة المرأة السيارة، وطالب بعدم السماح بذلك وإقراره؛ لكونه أمراً خطيراً يعرِّض النساء لأبواب شرّ كبيرة.»

📍طبعا، فقط بن باز نبود که چنین فتوایی می داد، بلکه عالمان سعودی، دایما در این باره مطالبی ابراز می کردند و مانع از این امر بودند. فکر کنید با تأثیری که مفتیان سعودی در نقاط مختلف عالم اسلامی داشتند، چه اندازه دامنه آثار فرهنگی و اجتماعی این ممانعت گسترده بود. اما این روزها، خاطر مبارک سلطان سلمان به این امر تعلق گرفت که اجازه رانندگی به زنان بدهد و برخلاف آن همه فتوا، زنان سعودی بتوانند رانندگی کنند. این سلطان وعمدتا پسرش که می خواهند عصر جدیدی را در سعودی آغاز کنند، دیگر منتظر این فتاوا نخواند ماند.

📍به نظرم این مسأله مهم است، اما نه به عنوان یک مورد خاص، بلکه از این بابت که قریب صد و پنجاه سال است که رویدادهای مشابه آن، هر سال و گاه در سال، چندین مورد، در بلاد اسلامی رخ داده و می دهد. یکی از بدترین و زیانبار ترین آنها، ممانعت از زدن واکسن فلج اطفال به بچه در افغانستان است که مشایخ در این باره فتوا داده و آن را خلاف روال طبیعی خداوند می دانند و اقدام به کشتن پزشکان و پرستارانی که برای این کار فعالیت دارند، می نمایند.

📍همین روزها، یک مورد جالب دیگر هم بود، حذف نظریات داروین از کتابهای درسی ترکیه و جایگزینی بحث های دیگر در آن، امری که سالها درکشور ما هم محل بحث و نظر بود. از عالمان کهنسال شنیدیم که وقتی موتور برق به نجف آوردند و آن را در بخش توالت های اطراف حرم گذاشتند، عده ای گفتند که برق نجس را وارد حرم مطهر کرده اند!

📍البته همه اینها فتاوی علمای بزرگ نبود، گاهی اهل منبر که ید طولایی در نطق غرا دارند، این موارد را طرح می کردند. اما مورد فتوا هم در این قبیل موارد کم نبوده است. اگر کسی فهرستی از این موارد را استخراج و تدوین کند، کمک بزرگی به فهم چرایی تعطیلی عقل و خاموش شدن نور علم در میان ما و یافتن علت عقب ماندگی خواهد کرد. البته عده ای آن قدر روی این موارد یا برخی از آنها حساسیت دارند که این تعابیر را مورد استهزاء قرار داده و خواهند گفت که این شیفتگی نسبت به غرب است، اما در حقیقت، موارد مذکور نشان خواهند داد که تا چه اندازه دشمنی با مظاهر جدید، به تدریج، از طرف علما نقض شده و هم آنان که زمانی اموری را نادرست می دانستند، در اندک زمانی تغییر عقیده دادند. راستش بسیاری از کسانی که مردم را از فرستادن دخترانشان برای تحصیل منع می کردند، فرزندان دخترشان همه تحصیل کرده و دانشگاه رفته و معلم و استاد شدند. بودند کسانی هم که به حرفهای خود پایبند بوده و مانع از ترقی فرزندان خودشان هم شدند.

📍عبرت گرفتن از داستان رانندگی زنان در سعودی، و این که با وجود آن همه فتوا، یک باره «سلطان» همه را به تمسخر گرفته و حکم جواز صادر می کند، این نتیجه اخلاقی را هم دارد که بدانیم عالمان آن کشور، چه اندازه تابع دولت ها و خواست سلاطین هستند. این امر هم بی سابقه نیست، گرچه موارد عکس هم دارد که به مجادله و نزاع میان دولت ها و علما انجامیده، و مشکلات دیگری را پدید آورده است.

📍امسال در سفرنامه حج هم نوشتم، روزگاری بود که در همین سعودی، عکس گرفتن از حرم و کنار حرم، حرام بود. اما در این سفر وقتی می دیدم که در آن واحد، صدها دوربین در نزدیک ترین نقطه به قبر رسول خدا (ص) پیش چشم ماموران و حتی با خود آنان، مشغول گرفتن عکس سلفی با مضجع شریف آن حضرت هستند، به یاد آن همه فریاد «حرام حرام» افتادم. زمانی این سعودی ها تلاش کردند موبایل های دوربین دار را ممنوع کرده و اجازه ورود به سعودی ندهند، و همه اینها به اسم دین بود. حالا همه آن دوران گذشته و اتفاق خاصی هم برای بی دین شدن مردم نیفتاده است.

📍به نظرم از اصل این مطلب شگفت تر، این که تقریبا این رویدادها، به هیچ روی سبب عبرت گرفتن کسی نشده و نمی شود و ما بارها و بارها این موارد را باید باز هم تجربه کنیم

🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology