✅ بیست سال از این چهل و دو سال. ✍🏻محمد

✅ بیست سال از این چهل و دو سال
✍🏻محمد #فاضلی

من امروز 25 فروردین 1396، چهل‌ودو ساله شدم، و وقتی خوب به گذشته می‌نگرم، آن‌چه بر زندگی‌ام به شدت تأثیر گذاشته، انتخابات‌ها بوده است. سیدمحمد خاتمی در بهار 1376 برنده انتخاباتی شد که شاید اصلی‌ترین ایده آن «حفظ جمهوریت» و امید به حفظ حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش بود. ما ایرانیان تلاش کردیم و خاتمی نماد آرمان‌های ما شد. سیدمحمد خاتمی هنوز به پشتوانه نیرو و سرمایه‌ای که ما در وجود سیاسی او دمیدیم، بر سرنوشت ما تأثیرگذار است و او امانت‌داری شایسته بود و هست. ایده‌هایی که بیست سال پیش در همراهی با خاتمی بر دیوار تاریخ ایران حک کردیم، هنوز الهام‌بخش ماست: آزادی، توسعه سیاسی، اجرای قانون اساسی، تعامل با جهان و «ایران برای همه ایرانیان».
خاتمی را چهار سال بعد وقتی تردیدهایی برای ادامه راه داشت، در بر گرفتیم و به ادامه راه امیدوار ساختیم. او پا به میدان نهاد و هنوز میراث همراهی‌اش به ما امید می‌بخشد. ایران رکورد رشد صنعتی 12 درصد را ثبت کرد و رشد اقتصادی کشور به 7 درصد رسید. آن‌قدر امیدوار شده بودیم که چشم‌انداز ایران 1404 را نوشتند، و بعدها فهمیدیم درخشان‌ترین و پاک‌ترین دوران حیات اقتصادی ایران بعد از انقلاب را سپری کرده بودیم و اگر آن مسیر ادامه یافته بود امروز اقتصاد ما دو برابر بزرگ‌تر بود، اقتصادی که تقریباً هزار میلیارد دلار ارزش داشت. من تحت تأثیر فضای اجتماعی، رساله‌ای درباره شرایط تحکیم دموکراسی می‌نوشتم، بی‌خبر از آن‌که دموکراسی نیم‌بند می‌رفت تا در دوران محمود احمدی‌نژاد تضعیف شود نه تحکیم.
دو انتخابات قبلی بر زندگی من اثر مثبت گذاشته بود بدون آن‌که هیچ ارتباطی با دولت داشته باشم، فقط فضای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی رو به بهبود بود. احمدی‌نژاد که از راه رسید طوفانی برخاست. سیاست تنش‌زدایی به تنش‌زایی تغییر کرد، نفس اقتصاد به شماره افتاد و چندی بعد ایران که زمانی که مبدع گفت‌وگوی تمدن‌ها بود، پرونده‌اش به عنوان تهدید امنیت بین‌المللی راهی شورای امنیت شد. قطعنامه‌ها خیلی سریع از راه رسیدند و سایه جنگ بر کشور افتاد. تغییر مسیر کشور باورکردنی نبود. دغدغه‌هایم برای ایران چند برابر شده بود.
انتخابات سال 1388 هر چه در توان داشتم و در محدوده قانون مجاز بود، به میدان آوردم، اما پوپولیسم و تقدیر قوی‌تر از اراده مخالفان و منتقدان محمود احمدی‌نژاد بود و او ماندنی و من رفتنی شدیم. رساله‌ام را درباره تحکیم دموکراسی نوشته بودم اما حالا نشانه‌های تضعیف دموکراسی آشکار شده بود: کارم را در دانشگاه از دست دادم. احمدی‌نژاد که زمانی او را در قالب اثرش بر امنیت، اقتصاد و روابط بین‌المللی ایران تحلیل می‌کردم؛ حالا مستقیم‌تر بر زندگی شخصی‌ام اثر گذاشت و این البته در مقابل هزینه‌ای که ایران و دیگران پرداختند هیچ بود، هیچ.
انتخابات دوباره در بهار 1392 از راه رسید و بار دیگر وارد میدان شدیم. اکثریتی از ایرانیان در فضایی یأس‌آلود و در سایه بیم‌های باقیمانده از سال 1388 و در شرایطی که حتی رد صلاحیت آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی فضا را سنگین‌تر می‌کرد و سایه سنگین تحریم‌ها، جهش قیمت ارز و رفتن به سوی فروپاشی اقتصادی بر سر هر ایرانی سنگینی می‌کرد، حسن روحانی را به ریاست جمهوری برگزیدند. من می‌دانستم که اگر گذار از خاتمی به احمدی‌نژاد به طرزی عجیب آینده را تیره ساخت، گذر از احمدی‌نژاد به روحانی نیز می‌تواند تغییری معنادار و محسوس باشد، به شرط آن‌که او در مسیر عقلانیت حرکت کند و شواهد همین را نشان می‌داد.
حسن روحانی پرونده هسته‌ای را به برجام رساند، و تازه فضایی باز شد تا بپرسیم اشتغال و توسعه پس چه می‌شود؟ او مسأله محیط‌زیست در حال تخریب و به شدت آسیب‌دیده را جدی گرفت، تعامل با دنیا را آغاز کرد. من این بار در فضایی بازتر فرصت پیدا کردم برای اصلاح محیط زیست، سیاست و نظام اداری جامعه ایران بنویسم، حرف بزنم، تلاش کنم و دوباره مثل برخی دیگر به دانشگاه باز گشتم و در سایه رویکردهای غالب در این دوران، دغدغه ایران را بسیار آزادانه‌تر از قبل پی گرفته‌ام.
بیست سال از عمرم تحت تأثیر انتخابات‌ها شکل گرفته است و همه ما چون خوب نگاه کنیم، انتخابات‌ها به زندگی ما شکل داده‌اند و در آینده نیز چنین خواهند کرد. سخنان و اقدام سیاستمداران حتی وقتی مسخره و بی‌اهمیت پنداشته‌ایم، بر زندگی‌ ما تأثیر گذاشته است و اگر خوب بنگریم، از کنار انتخاباتی که امروز جدی شد، به سادگی و بی‌تفاوت نخواهیم گذشت. لحظه‌ای فکر کنید اگر بیست سال پیش سیدمحمد خاتمی و میلیون‌ها ایرانی در انتخابات سال 1376 گونه دیگری عمل کرده بودند، سرنوشت امروز ما چگونه می‌شد؟ کسی هم پیدا می‌شود که بیست سال بعد این سؤال را درباره 1396 بپرسد.


#انتخابات
#ریاست_جمهوری

👈اگر نظرتان را جلب کرد، با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology