🔅پیش فرض انسان شناختی عدالت. 🖊مصطفی

🔅پیش فرض انسان شناختی عدالت
🖊مصطفی #ملکیان

🔹عدالت، یک پیش فرض انسان شناختی ارزشی دارد و آن این است که هیچ کس فکر نکند که تافته ی جدا بافته است. اگر بناست که من سر سوزنی از حق تو را نخورم و تو هم سر سوزنی از حق مرا نخوری، به این معنی است که من باید خودم را با هر انسانی برابر ببینم. این برابر بینی خود با هر موجودی، خیلی برای آدم شاق می آید. ممکن است ما الان، این برابر دیدن خود با دوستانمان را خیلی شاق نبینیم، ولی وقتی حادثه ای رخ داد و مثلا، زمین یک زلزله 3 ریشتری داشته باشد، آن وقت می بینید که همین ما، خودمان را با دیگران برابر نمی بینیم. اما این، فعلا مهم نیست. وقتی که می خواهید خودتان را با یک سیاه پوست یا آدم ژنده پوش فقیر، یک فرد جذامی، با کسی که دین یا مذهب شما را قبول ندارد، با کسی که در خانه شما نوکر و خادم است، یا با کسی که سرسونی ازعلم و زیبایی و ثروت شما را ندارد، برابر ببنید، آن وقت می بینید که، به راحتی، هر کس نمی تواند خودش را با دیگران مقایسه کند.»

🔹الان هم که ما همه در یک رتبه ایم، اگر مقام عمل پیش بیاید، می بینم برابر دیدن خودم با شما، مشکل است. اگر زمین تکانی بخورد، سعی می کنم اول خودم و فرزندم را از این ساختمان بیرون ببرم. اما تازه فقط هم این نیست که ما، هم طراز هم هستیم. ما در زندگی با آدم هایی برخورد می کنیم که یا به لخاظ ثروت یا به لحاظ قدرت، جاه و مقام، حیثیت اجتماعی، شهرت، محبوبیت، علم، زیبایی، هوش، و یا به لحاظ همه موارد، می بینیم که از ما کمترند، آن وقت به من می گویند خودت را با این فرد برابر کن و سر سوزنی خودت را برتر از این نبین. این برابر دیدن و خودم را که در دنیای خودم همه چیز هستم، مساوی با سایر انسان ها دیدن، کار دشواری است. این است که اگر کسی می خواهد به انسان راه خیر را نشان دهد، اول باید به او یاد دهد که فلانی! تمام انانیتت را باید کنار بگذاری، تمام نفسانیت و تبختر و رعونت و این که من یک تافته جرا بافته هستم را، باید کنار بگذاری. این البته خیلی تلخ است.

🔹حال اگر پدر من، روزی از سر خیر خواهی به من گفت چرا این قدر باد در کله ات است؟ در واقع می خواهد مرا به برابری بکشاند اما این سخن او به طعم من ناگوار می آید. این است که وقتی می خواهیم انسان ها را به خیر هم سوق دهیم برایشان آدم های ناگواری جلوه می کنیم؛ چرا که اول چیزی که به ما می گویند در اینجا می گویند، این است که شما عین بقیه هستی. توی دانشمند مشهور جهانی چهره شده فلان و بهمان، با یک جزامی فقیر و رفتگر مساوی هستی، با یک سیاه پوست مساوی هستی، با کسی که مثل وحشی ها زندگی می کند مساوی هستی و این البته به کام ما تلخ می آید.این تازه اولش است.در سمت بالاتر از عدالت من باید رو به شفقت ببرم.

#فلسفه


🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology