‌🔅جز انسان و درد و رنج انسان هیچ چیزی نباید مطمح نظر ما باشد؛ هر چیزدیگری به نظرمن مسأله‌‌نماست و نه مسأله

‌🔅جز انسان و درد و رنج انسان هیچ چیزی نباید مطمح نظر ما باشد؛ هر چیزدیگری به نظرمن مسأله‌‌نماست و نه مسأله.
🔅جان یک انسان به همه بناهای تاریخی می ارزد.

🖊مصطفی #ملکیان

🔹 من نه دغدغه‌ی دینی را دارم و نه كیشی را و نه مذهبی را،‌ نه آیینی را ،‌نه ایسمی،‌ نه مكتبی را، نه فرهنگی را و نه تمدنی را؛ ولی در عین حال، به هیچ كدام از این ها پشت نمی‌كنم؛ به دلیل اینكه در همه‌ی این‌ها مؤلفه‌هایی وجود دارند كه وقتی آن مؤلفه‌‌ها را اخذ می‌كنیم، از أخذ آن مؤلفه‌ها مواد خامی بروز می‌كند كه از آن مواد خام، مرهم و معجون‌مان را برای درد و رنج بشر درست می‌كنیم؛ مرهمی،‌ معجونی، پمادی، ضمادی كه می‌خواهیم از برای كاستن از درد و رنج بشر درست كنیم، از دل همه‌ی این‌ها فراهم می‌كنیم، از دل دین، فرهنگ، كیش، آیین، مشرب و مرام و عرفان و علم تجربی و فلسفه و ادبیات و هنر اخذ می‌كنیم.

🔹از میان همه‌ی این منابع و خاستگاه‌‌ها كه ما مواد خام آن مرهم و معجون را فراهم می‌آوریم، بر سه مورد تأكید فراوان دارم: یكی فلسفه‌، یكی روانشناسی و یكی ادبیات. اما از همه منابع دیگر ما استفاده می‌كنیم.
بنابراین همین سخن را در باب عقلانیت و معنویت هم تكرار می‌كنیم. جز انسان و درد و رنج انسان هیچ چیزی نباید مطمح نظر ما باشد؛ هر چیزدیگری به نظرمن مسأله‌‌نماست و نه مسأله.

🔹 یادم می‌آید كه وقتی طالبان آن مجسمه‌ی عظیم و تاریخی و شكوهمند بودا را منفجر كردند، كه واقعاً یكی از وحشیانه‌ترین و غیراخلاقی‌ترین كارهایی است كه می‌شد كرد و افكار عمومی جهانیان هم به آن واكنش منفی نشان دادند، من در جایی جمله‌ای را گفتم و البته‌ سوء تعبیر هم شد و الان باز آن جمله را تكرار می‌كنم.

🔹گفته بودم كه به نظر من نابود كردن مجمسه‌ی بودا به اندازه‌ی كشته شدن یك افغانی جای تأسف ندارد. به اندازه‌ی كشتن یك افغانی‌؛ نه اینكه بیست سال شكنجه و كشته‌شدن افغان‌ها. ارزش جان یك انسان از تمامی بناهای تاریخی بیشتر است؛ بنابراین اگر روزی امر دایر بشود بین اینكه یك انسان كشته شود، یا كل بناهای تاریخی بشر كه مفاخر فرهنگی و تمدنی اند، من می‌گویم كه جان این یك انسان را باید نجات داد ولو به قیمت اینكه تمام آثار تاریخی بشر نابود شود. چرا؟ به دلیل اینكه آثار تاریخی ارزش انسان را ندارند، همه چیز برای انسان باید باشد.

🔹 بنابراین اگر ما برای از میان رفتن آن مجسمه‌ هم متأسفیم، باز به دلیل این است كه آن مجسمه‌، اولاً حاصل كار انسان‌هایی بود كه با این انهدام، به آن‌ها بی‌اعتنایی شد و دوماً احساسات و عواطف بوداییان جهان را آزرد. یعنی اگر بودائیان جهان آزرده نمی‌شدند، باز ما نباید قبحی قائل بودیم از این جنبه؛ بنابراین تأسف و ناراحتی ما باز برمی‌گردد به انسان‌هایی كه بدون ضرورت، احساسات و عواطفشان جریحه‌دار شده است. ما بدون ضرورت، احساسات و عواطف یك میلیارد و نیم بودایی جهان را آزردیم، وگرنه سنگ و فلز در مقابل انسان چه وقعی می‌‌تواند داشته باشد.
من همیشه تأسف می‌خورم كه وقتی به یك اثر تاریخی بی‌اعتنایی می‌شود، ما شدیداً واكنش نشان می‌دهیم، ولی در مقابل نابودی انسان‌های گوشت و پوست و خون‌دار و بی‌اعتنایی به آن‌ها، آن مقدار واكنش نشان نمی‌دهیم.

🔰سخنرانی عقلانیت و معنویت پس از ده سال

🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology