«در نقد کوپن سوخت» (دنیای اقتصاد ۲۱ مهر ۱۳۹۷)

«در نقد کوپن سوخت» (دنیای اقتصاد ۲۱ مهر ۱۳۹۷)

جهیدن نرخ ارز، در عین حفظ قیمت بنزین در نرخ ۱۰۰۰ تومن قاچاق بنزین رو بشدت سودآور کرده. تخمین زده می‌شه که روزانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون لیتر بنزین از کشور خارج می‌شه، و حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیون دلار در روز برای این قاچاقچی‌ها عواید داره. به همین دلیل، باز بحث قیمت‌‌گذاری بنزین داغ شده. اما بجای یک راه‌حل بلندمدت، دولت در حال بررسی روشهای غیرقیمتیه: «کارت سوخت» و «کوپن سوخت».

🚫 اشکال جدی «کارت سوخت» عدم انتفاع کسانیه که ماشین ندارند، که اغلب هم از اقشار کم‌درآمد هستند. توزیع بنزین در قالب کارت سوخت نه تنها غیرمنصفانه و غیراخلاقیه، بلکه در تضاد با قانون هدفمندسازی یارانه‌ها هم هست.

🔵 اما برعکس «کارت سوخت»، در طرح «کوپن سوخت» به هر شهروند ایرانی، مستقل از مالکیت خودرو، روزی یک لیتر بنزین تعلق پیدا می‌کنه. مالک کوپن مجازه:
- یا به اندازه کوپنش بنزین ۱۰۰۰ تومنی بخره،
- یا کوپن رو در بازاری اینترنتی به نرخ توافقی به دیگران بفروشه. کسی که بخواد بیش از کوپنش بنزین مصرف کنه، در این بازار، کوپن بنزین می‌خره.

مدافعان طرح «کوپن سوخت» سه مزیتش براش می‌شمرند:
۱) پاسخی‌ست به اقتصاد سیاسی قیمت‌گذاری بنزین در ایران که سالهاست لاینحل مونده،
۲) موهبت بنزین مستقیما به خانوارها منتقل می‌شه و دست دولتهای پوپولیستی رو کوتاه می‌کنه،
۳) منصفانه‌تر از «کارت سوخت» هست چرا که اقشار کم‌درآمد می‌تونند فوری کوپن رو تبدیل به پول بکنند.

«کارت سوخت» اشتباه‌ترین روش‌ برای شکل دادن به بازار بنزینه. قطعا «کوپن سوخت» از «کارت سوخت» بهتره. اما خود طرح «کوپن سوخت» دوازده اشکال داره.

یادداشت امروز دنیای اقتصاد به بررسی این دوازده اشکال پرداخته:
https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3451360

#مقاله #دنیای‌اقتصاد