«چگونه ونزوئلا نشویم؟» (تجارت فردا شماره ۲۷۵، شنبه ۱۶ تیر ۱۳۹۷)

«چگونه ونزوئلا نشویم؟» (تجارت فردا شماره ۲۷۵، شنبه ۱۶ تیر ۱۳۹۷)

🔵 حفظ کردن یک اقتصاد با نرخ‌های غیرتعادلی مانند ساختن شهری است که با موتور جت در هوا معلق نگه داشته شده است و هر زمان که سوخت تمام شود، این شهر سقوط می‌کند. در حالی که شهر باید از ابتدا روی زمین بنا می‌شد. ثبات این شهر (اقتصاد) به مدد موتورهایی است که سعی می‌کنند تعادل ناپایداری را ایجاد کنند، این شهر (اقتصاد) زمانی که فرو بریزد، بالطبع صدمات زیادی هم می‌بیند. همانند این مثال، نرخ ارز هم در یک شرایط غیرتعادلی قرار داشت چون با رشد نقدینگی و نرخ تورم هماهنگ نبود. در نهایت یکسری وقایع خارجی، ماشه این جهش ارزی را چکاندند. با چکاندن ماشه، فاصله بین قیمت تثبیت‌ شده و قیمت تعادلی مانند باروت عمل کرد و باعث جهش شد. آنچه ماشه را کشید، مسائلی بود چون سیاست‌های ترامپ در مورد ایران و خروج آمریکا از برجام، یکسری وقایع در امارات و به طور کلی مسائل بین‌المللی که ثبات ایران را متزلزل می‌کرد. قاعدتاً اگر باروتی فراهم نشده بود، این ماشه کشیدن‌ها هم بی‌اثر بود. در واقع سیاستگذار اجازه داد باروت زیادی در فاصله نرخ ارز تثبیت‌شده و نرخ ارز تعادلی تجمیع شود که با کشیدن ماشه منفجر شود و قیمت ارز را جهش دهد.

🔵 به بیان خیلی ساده، ابتدا نظام بانکی نقدینگی خلق کرد، نقدینگی ارز را از تعادل خارج کرد که انتظارات تورمی را بر هم زد و باعث افزایش تورم و خلق نقدینگی بیشتر شد. در این حین قرار است بخاطر تحریم نفتی، یک شوک منفی در سیاستگذاری بودجه‌ای هم حادث شود. این وضع موجود اقتصاد ماست و اگر در این وضع موجود هیچ اقدامی نکنیم، شوک منفی بودجه باعث می‌شود دولت در تامین مالی پروژه‌های عمرانی، یارانه نقدی و پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان خود به مشکل بربخورد و در نتیجه زمینه ایجاد رکود فراهم شود.

🔵 همچنین اصلاح نشدن نظام بانکی باعث می‌شود خلق نقدینگی همچنان در بانک‌ها وجود داشته باشد در حالی که بخش واقعی اقتصاد ما به علت رکود ناشی از عوامل ذکرشده، رو به کوچک‌تر شدن است. در این حالت طبعاً بردار قیمتی باز هم باید واکنش نشان دهد و تورم تشدید شود. این مساله باعث تشدید و تعمیق سایر ابرچالش‌ها نیز می‌شود. زمانی که دولت منابع کافی برای تامین مالی نیازهای اساسی چون حقوق و دستمزد و یارانه در اختیار ندارد، طبعاً پولی برای بهبود وضعیت محیط زیست نمی‌ماند و توان دولت برای بهبود بحران آب از بین می‌رود. در این شرایط التهابی ایجاد می‌شود که باعث می‌شود سرعت گردش نقدینگی در بازارهای ارز و سکه افزایش یابد و قیمت‌ها فزاینده شود. به طور خلاصه اقتصاد ایران از یک طرف با رکود و از طرف دیگر با تورم مواجه می‌شود و همزمان چالش‌های آب و محیط‌زیست، بیکاری و صندوق‌های بازنشستگی بدتر می‌شود؛ التهاب بازار هم نقدینگی را به سمت بازار ارز و سکه می‌کشاند. از آنجا که این بازارها ارزش افزوده‌ای تولید نمی‌کند عبور نقدینگی از این بازارها به تعمیق رکود دامن میزند. پس ما در شرایط سختی هستیم که قطعاً «انفعال» نمی‌تواند و نباید گزینه مورد انتخاب ما باشد.


❇️ با وجود نقایص موجود در ساختار اقتصاد مانند آنچه در نظام بانکی وجود دارد و دیگر ابرچالش‌ها، برای جلوگیری از سقوط این اقتصاد چه راه بهینه‌ای پیش‌روی سیاستگذار وجود دارد؟

🎧 بمنظور شنیدن پاسخ پیشنهادی من، به فایل صوتی مصاحبه گوش بدید:
https://t.me/Economics_and_Finance/551

📖 یا متن کامل مصاحبه رو در سایت تجارت فردا مطالعه بفرمایید:
http://www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-27559

#مقاله #تجارت‌فردا