آقای دکتر صمصامی، از جهت مخالفت با بازار آزاد، در مورد بازار ثانویه ارز

آقای دکتر صمصامی، از جهت مخالفت با بازار آزاد، در مورد بازار ثانویه ارز
- پرسیده «نرخ تعیین شده در این بازار بر اساس چه منطق اقتصادی بوده و تعیین شده است؟»
- بعد پرسیده «چرا با وجود مازاد عرضه،‌ قیمت در این بازار افزایش یافته است؟»
- و در نهایت پرسیده «شرایط عملکرد یک بازار ارزی مناسب در موقعیت فعلی چیست و اینکه ما اکنون در جنگ اقتصادی هستیم یا نه؟»

منبع: https://t.me/NavadeEghtesadi/17640

البته من مخاطب سوال ایشون نیستم، اما پاسخ‌هایی که به ذهنم میاد اینجا عرض می‌کنم:

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
سوال اول: «نرخ تعیین شده در این بازار بر اساس چه منطق اقتصادی بوده وتعیین شده است؟»

در بازار آزاد ارز، به شکلی که مدنظر علم اقتصاده، نرخ رو عرضه و تقاضا تعیین میکنه. همونطور که در پست قبل
اینجا: https://t.me/Economics_and_Finance/530
دیدیم، در این بازار ثانویه‌ای که تو سامانه نیما شکل گرفته، نه تابلو قیمتی هست و نه صف خرید و فروش معلومه؛ پس هیچ منطق اقتصادی برش حاکم نیست.

👈 برای کشف قیمت بهینه ارز، بازار باید با منطق عرضه و تقاضای رقابتی کار کنه و شفافیت در مورد قیمت، و همینطور صف عرضه و تقاضا، حداقلهای لازم برای بازار سالمه.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
سوال دوم: «چرا با وجود مازاد عرضه،‌ قیمت در این بازار افزایش یافته است؟»

برای پاسخ به این سوال، اول باید با «تابع تقاضا» آشنا بشیم. تابع تقاضا یعنی چی؟

فرض کنیم رفتید میدون میوه و تره بار برای خریدن آلوی تازه. آلو کیلویی ۱۰هزار تومنه و با این قیمت، شما قصد خریدن یک کیلو آلو دارید. اگه فروشنده بگه الان تخفیف داریم و کیلویی ۷ هزار تومن می‌فروشیم، شاید عوض ۱ کیلو، ۳ کیلو بخرید. اگه بگه آلو کیلویی ۵ هزار تومن، شاید ۵ کیلو آلو بخرید و قدریش رو ببرید برای مادرتون. به این میگن تابع تقاضا. یعنی میزانی که می‌خرید، تابعی از قیمته و با کاهش قیمت، این میزان افزایش پیدا می‌کنه.

مغازه‌دار میدون تره بار می‌خواد هر چی بار آورده رو تا آخر شب بفروشه. نه انبار داره، نه یخچال. می‌خواهد همه چیز رو بفروشه و فردا بره از باغ محصول تازه بیاره. پس اول صبح قیمت رو جوری تعیین می‌کنه، که مشتریها اونقدری بخرند که تا آخر روز همه چیز فروش بره.
اگه ظهر نشده همه چیز رو فروخته باشه، ارزون فروخته. اگه قیمت رو بالا بگیره، آخر روز قدری بار رو دستش می‌مونه. پس اگه وسط روز دید جنس زیاد مونده، قیمت رو میاره پایین.

همین که می‌تونه قیمت رو بالا پایین کنه، باعث میشه عرضه آلوی خودش رو با تقاضای مشتریها برابر کنه. اقتصاددانها به این میگن قیمت تعادلی.

لذا اگه در بازاری، عرضه یا تقاضای اضافی بود، نشون از این داره که قیمت آزاد نیست؛ و اگه قیمت آزاد بود، «مازاد عرضه» اصلا معنی نمی‌ده. منظور علم اقتصاد از بازار آزاد هم دقیقا بازاریه که درش «مازاد عرضه» معنی نمی‌ده چون قیمت عرضه و تقاضا رو به تعادل رسونده؛ به اون قیمت میگیم قیمت تعادلی.

👈 اگه بازار ثانویه «مازاد عرضه» داره، این خودش یک گواه دیگه بر آزاد نبودن بازار ثانویه ارزه. پس این بازار مد نظر علم اقتصاد نیست.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
سوال سوم: «شرایط عملکرد یک بازار ارزی مناسب در موقعیت فعلی چیست و اینکه ما اکنون در جنگ اقتصادی هستیم یا نه؟»

ما در جنگ اقتصادی هستیم. برای پیروزی در این جنگ، بسیار مهمه که منابع ارزی اسراف نشن، و فساد مالی نداشته باشیم. تعدد قیمت مجرای فساده. پس ارز باید یک قیمت داشته باشه، هم برای کالای اساسی، هم غیراساسی، هم دولتی، هم خصوصی.
«مازاد عرضه» به اسراف منابع منجر میشه، همونطور که اگه مغازه‌دار میدون تره بار آلوهاش رو نفروشه، خراب می‌شن. پس در قیمت بازار نباید مداخله کرد، بلکه باید اجازه داد قیمت آزادانه تغییر کنه تا بازار تعادل عرضه و تقاضا رو پیدا کنه.

دقیقا در شرایط جنگی، از همیشه مهمتره که منابع اقتصادی اسراف نشند و مجرای رانت و فساد تنگ بشه. تنها راه از بین بردن اسراف و فساد هم پذیرش قیمت تعادلی در یک بازار با رقابت سالم هستش.


👈 پس هر گاه بازار ارزی داشتیم که:
- تابلوی قیمت داره
- صف خرید و فروشش مشخصه
- قیمت آزاده که عرضه و تقاضا رو به تعادل برسونه
- عموم آزادند در قالب خریدار یا فروشنده در بازار شرکت کنند
- تقارن اطلاعاتی برقراره
- عرضه و تقاضا رقابتیه
✅ اونوقت یک بازار ارز مناسب داریم