دیشب رییس جمهور در سازمان ملل سخنرانی کرد

دیشب رییس جمهور در سازمان ملل سخنرانی کرد. این روزها، مذاکرات ایران و اروپا بر سر حفظ برجام هم در مقر سازمان ملل برقراره. به این بهانه، بد نیست این صفحه از کتاب «امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای» رو با هم مرور کنیم.

کتاب «امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای» خاطرات حسن روحانی از مذاکرات هسته‌ای سال ۱۳۸۳ هست. اون زمان، در مقام رییس شورای عالی امنیت ملی، روحانی مسوول مذاکرات بود.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

در صفحه ۱۶۴ کتاب نوشته شده که:

وزیر امور خارجه چین که پیش از توافق پاریس به تهران آمده بود، پس از جلسه عمومی، در جلسه‌ای خصوصی نکات قابل توجهی را مطرح کرد. او گفت:

◀️ اولا شما سه کشور اروپایی را رها نکنید، زیرا به این راحتی قدرت جایگزین دیگری پیدا نخواهید کرد. دنبال چین و روسیه نباشید، چون در آژانس و در صحنه بین‌الملل، اثر بخشی اروپا با چین و روسیه قابل مقایسه نیست. به ما تکیه نکنید و فکر نکنید ما در شورای امنیت می‌توانیم بایستیم و از حق وتو استفاده کنیم.

◀️ دوم اینکه گفت من به شما به صراحت می‌گویم که حجم روابط اقتصادی و تجاری ما با اروپا و آمریکا بسیار بالاست. حجم صادرات و واردات ما در مجموع به هزار میلیارد دلار بالغ می‌شود. طرفهای تجاری ما عمدتا آمریکا، ژاپن و اروپا هستند و سهم بقیه کشورها با این سه قابل مقایسه نیست؛
- بنابراین، اگر توقع دارید ما رو در روی آمریکا و اروپا بایستیم، ما این کار را دست کم تا بیست سال دیگر نمی‌توانیم انجام دهیم. ما نیاز به دوره‌ای از آرامش داریم تا از لحاظ اقتصادی و تکنولوژیکی به اهداف خود برسیم.
- من اگر در ایران مسوولیتی داشتم، می‌گفتم دوره‌ای برای پیشرفتهای اقتصادی و علمی خودتان مشخص کنید، بعد جلوی قدرتهای بزرگ دنیا بایستید.

◀️ سوم اینکه گفت ما در آژانس و شورای امنیت می‌توانیم از طریق چانه‌زنی تغییراتی در قطعنامه‌ها ایجاد کنیم، ولی بیش از این از ما توقع نداشته باشید.

https://t.me/Economics_and_Finance/594

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

در مرور این نکات به چند مسئله توجه داشته باشیم:

۱) دونستن دغدغه‌های وزیر خارجه سابق چین کمک می‌کنه تا حدودی اتفاقات امروز رو بهتر بفهمیم.

۲) اما باید در نظر داشت که این صحبت‌ها ۱۴ سال پیش مطرح شده. شرایط امروز در عین اینکه بی‌شباهت به ۱۴ سال پیش نخواهد بود، حتما بی‌تفاوت هم نیست. در این ۱۴ سال، حجم صادرات و واردات چین ۲/۵ برابر شده، و حجم روابط اقتصادی تجاری چین با اروپا و آمریکا بیشتر شده. اثربخشی چین و روسیه در عرصه بین‌الملل تغییر کرده. رفتار ترامپ هم معادلات اعمال قدرت بین چین و آمریکا، و همینطور معادلات بین اروپا و آمریکا رو تغییر داده.

۳) اهمیت این نکات فقط این نیست که سخنان وزیر خارجه سابق چین هستند، بلکه بخشی از اهمیتشون در اینه که اون زمان توجه حسن روحانی رو جلب کردند. از این حیث، این نکات کمک می‌کنند نحوه‌ای که او مسایل روابط خارجی رو ارزیابی می‌کنه بهتر بفهمیم. مثلا با لحاظ کردن موارد بالا، بهتر می‌شه دلیل عدم تعامل روحانی با چین بعد از برجام، یا دلیل سفر روحانی به اروپا بعد از خروج ترامپ از برجام رو فهمید.