📝اقتصاد ایران: سرمایه‌داری رفاقتی! …

📝اقتصاد ایران: سرمایه‌داری رفاقتی!
.

✅بررسی تجربه تاریخی کشورها و تاریخچه «سرمایه‌داری رفاقتی» نشان می‌دهد در برخی کشورها -اعم از پیشرفته یا در حال توسعه- رمز موفقیت بعضی بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی موفق کما بیش ناشی از ارتباط خوب و رانتی با مقامات دولتی است.

✅سرمایه‌داری رفاقتی توصیف ساختارِ اقتصادی است که در آن ثروتمند شدن، حاصل تلاش، عملکرد مناسب و بهره‌وری بالاتر نیست بلکه حاصل نزدیکی به مقامات دولتی، گرفتن امتیازات انحصاری از دولت‌ها، بستن قراردادهای غیرشفاف با نهادهای عمومی، استفاده از رانت‌های ایجاد شده در فرآیند خصوصی‌سازی پشت درب‌های بسته، عدم شفاف و رانتهای اطلاعاتی مقامات دولتی است.

✅حدود دو سال پیش مجله اکونومیست شاخصی ابتدایی برای تشخیص میزان فراگیری «سرمایه‌داری رفاقتی» در دنیا محاسبه کرده بود. علی رغم ضعف‌هایی که این شاخص دارد باعث شده بود اکونومیست هنگ کنگ، روسیه، مالزی، اوکراین و سنگاپور را در مقام اول تا پنجم کشورهایی جای بدهد که دارای بیشترین احتمال حکمرانی روابط رفاقتی گسترده در اقتصاد خود هستند.

✅ نکته جالب در این رتبه‌بندی این است که بر اساس آن هنگ کنگ و سنگاپور هم جز ۵ کشور اول دارای بیشترین احتمال در گسترش روابط رفاقتی هستند در حالی که این کشورها در آزادی اقتصادی رتبه بالایی دارند.

✅با این تفاسیر جا دارد به این سوالات بیاندیشیم

📌 بخشهای مهم اقتصاد ایران -از جمله نفت، پالایش، معدن، تجارت (مجوزهای انحصاری واردات)، خودروسازی، بانکداری، فولاد و غیره- چقدر بر مبنای روابط رفاقتی اداره می‌شوند؟
📌اصلا بخشهای رقابتی و بدون رانت اقتصاد ایران کدام بخشها هستند و چه سهمی از کل اقتصاد را دارند؟

📝کلام آخر

✅هر چند که احتمالا جواب دقیقی به سوالات فوق نمی‌توان داد اما به نظر می‌رسد نظام اقتصادی ایران در بخش‌های مهم و اساسی خود بر مدار روابط «سرمایه‌داری رفاقتی» اداره می‌شود. بر این مبنا اصلاح این اشکال اساسی یکی از مهم‌ترین اولویتهای اقتصاد ایران، برای تبدیل شدن به یک اقتصاد پویا و رقابتی است.

📌پ.ن. «سرمایه‌داری رفاقتی» معادل فارسی Crony-Capitalism است.

📌پ.ن. در شاخص فوق افراد میلیاردر کشورها بر اساس اطلاعات فوربز شناسایی می‌شوند و در ادامه ثروت میلیادرهایی را که در بخش‌های مستعد روابط رفاقتی فعالیت دارند برای هر کشور جمع می‌کنند. سهم مجموع این ثروتها به تولید ناخالص داخلی آن کشور، شاخص سرمایه‌داری رفاقتی را تولید می‌کند.

https://t.me/joinchat/AAAAAED_g5hVZzDS5565Rg