‍ ‍ تاپی یکی از صدها فرصت از دست رفته!.. گزارشی با هدف بررسی آثار خط انتقال Tapi بر اقتصاد ایران

‍ ‍ تاپی یکی از صدها فرصت از دست رفته !

گزارشی با هدف بررسی آثار خط انتقال Tapi بر اقتصاد ایران

دکتر یاسر رخشان( بلوکی)
خط انتقال "تاپی" که برگرفته از نام ۴ کشور شریک در این پروژه یعنی ترکمنستان ، افغانستان ، پاکستان و هند است با طول ۱۸۱۴ کیلومتر سالانه بیش از ۳۳ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان را به از طریق افغانستان به پاکستان و هند منتقل میکند.

خط لوله ای که جایگزین پروژه موسوم به "خط لوله صلح" شده است که مقرر بود پاکستان و هند سالانه ۵۵ میلیارد متر مکعب گاز مصرفی خود را از طریق این مسیر از ایران تامین کنند.

اگرچه در انصراف هند از مشارکت در این پروژه فشارهای آمریکا موثر بوده است ، اما معضل سیاست زدگی اقتصاد ایران و عدم انسجام لازم در بین گروههای سیاسی و نهادهای حکومتی و عدم برنامه مدون و بلندمدت در جهت تامین و حمایت از منافع ملی از مهمترین دلایل شکست پروژه های عظیم ترانزیت انرژی در کشور ارزیابی می شود.

البته که این معضل تنها منحصر به بازار انرژی نبوده است و در دیگر حوزه های اقتصادی کشور نیز مسبوق به سابقه بوده است، نظیر فرصتهای صادراتی برآمده از تحربم ترکیه توسط روسیه و سهمی که میتوانست ایران از بازار بزرگ محصولات کشاورزی روسیه به خود اختصاص دهد و یا فرصتهای برآمده از تحریم قطر توسط ائتلاف عربی و یا حتی فرصت سازندگی کشورهای جنگ زده افغانستان ، عراق و ...

بنابراین در حوزه انرژی بخصوص ، با توجه به اینکه ایران پس از گذشت ۱۲ سال موفق شد به سطح تولید گاز و برداشت قطر از میدان پارس جنوبی برسد ، مزایای اینگونه طرحها (خط لوله صلح و...) علاوه بر صادرات ۵۵ میلیارد متر مکعب گاز ایران به هند و پاکستان و تاثیری که درآمدهای حاصله از این طرحها میتواند بر رشد و توسعه اقتصادی کشور و تثبیت جایگاه ایران بعنوان یک منبع تامین کننده انرژی ارزان ، مطمئن و امن در منطقه و جهان داشته باشد ، سبب تضمین و ارتقاء امنیت ملی و منطقه ای در بلندمدت به جهت بعد استراتژیک این قبیل پروژه ها خواهد شد.

لکن با از دست رفتن این فرصتهای طلایی ، ترکمنستان بعنوان یک رقیب جدی در تامین انرژی منطقه و افغانستان بعنوان یک رقیب جدی در ترانزیت انرژی برای ایران مطرح خواهند شد و در صورت ادامه فرصت سوزیهای مشابه ، ایران در بازار انرژی به انزوا خواهد رفت.

بنابراین باید حدالامکان از فرصتهای پیش رو مانند طرحهای انتقال برق به پاکستان ، انتقال گاز به عمان و انتقال گاز به اروپا از طریق دریای سیاه همت گمارد.

T.me/eghtesadegolestan