آثار تدابیر اخیر بانک مرکزی در راستای مدیریت بازار ارز بر اقتصاد.. دکتر یاسر رخشان

آثار تدابیر اخیر بانک مرکزی در راستای مدیریت بازار ارز بر اقتصاد

دکتر یاسر رخشان
نرخ ارز علاوه بر آنکه بیانگر ارزش پول یک کشور است بر سایر متغیرهای اقتصادی نیز بطور مستقیم و غیر مستقیم تاثیرگذار خواهد بود.
بعنوان مثال ، اگر نرخ ارز افزایش یابد یا از ارزش پول ملی کاسته شود سبب ارزانتر شدن کالاهای داخلی برای خارجیان و گرانتر شدن کالای خارجی برای مصرف کنندگان داخلی خواهد شد.

بنابراین افزایش نرخ ارز می تواند افزایش صادرات و کاهش واردات در یک کشور با قدرت صادراتی بالا و بهبود ترازپرداختها و افزایش درامدملی و اشتغال را به دنبال داشته باشد و یا میتواند به گرانتر شدن کالاهای وارداتی و افزایش تورم وارداتی و بدتر شدن تراز پرداختها در یک کشور با درجه رقابت صادراتی پایین منجر شود .

از طرفی ثبات نرخ ارز به نحوی نشان از کارآمدی و توانمندی دولتها در مدیریت اقتصادی یک کشور دارد چراکه از نرخ ارز همچون شاخص بورس بعنوان دماسنج اقتصادی یاد می شود.

دلایل مختلفی برای نوسانات ارزی وجود دارد که مهمترین انها عبارتند از :

-تحریمهای اقتصادی و تهاتر اقتصادی
-اعتراضات سیاسی و ناامیدی مردم نسبت به بهبود اوضاع اقتصادی
-بالاتر بودن بازدهی اربیتراژ ارز نسبت به دیگر بازارها و نسبت به بازدهی سرمایه گذاری

در نوسانات ارزی اخیر در ایران اما میتوان گفت تمام موارد فوق دخیل بودند چرا که:
-دولت دچار کسری بودجه ۳۰ هزار میلیاردی بوده و توانست با آربیتراژ ارز بخش عظیمی از این کسری را جبران کند

-به دلیل بلوکه شدن دارایی های ایران و برنامه نفت در برابر غذا همچنان امکان تزریق مناسب ارز و بازگشت همه ارز ناشی از صادرات به اقتصاد وجود ندارد

- مردم به دلیل اوضاع نابسامان اقتصادی دست به اعتراضات پراکنده در مناطق مختلفی از کشور زدند که خود دلیل متقنی بر افزایش نرخ ارز ارزیابی می شود
-به دلیل بالاتر بودن بازدهی بازار ارز نسبت به بازدهی بورس و بازدهی سرمایه گذاری در بخشهای تولیدی اقتصاد ایران ، مردم به جهت بیمه کردن سرمایه های خود ، دارایی های نقدی خود را به دلار تبدیل کردند
تمامی این‌موارد در عرض خود سبب شدند تا نرخ ارز به حدود ۵۰۰۰ تومان برسد که نتیجه مستقیم آن افزایش قیمت ۲۰ درصدی برای کالاهای صنعتی و کالاهای وارداتی بوده است که آثار آن از هم اکنون تا حداقل ۶ ماه ادامه خواهد داشت.
بانک مرکزی برای کنترل این تلاطمها سه راهکار ارائه کرده است که ذیلا به آثار انها می پردازیم؛
- در راهکار اول به بانکهای تجاری اجازه داده شده است تا به مدت دوهفته گوهای سپرده با نرخ سود ۲۰ درصد صادر کنند اما مشخص نیست که با توجه به شرایط وخیم بانکها ، این سود ۲۰ درصد چطور و از کجا باید پرداخت شود و بنظر می رسد در نهایت با منتهی به چاپ پول بیشتر و افزایش تورم موفق به پرداخت این سود شوند

-راهکار دوم ، افتتاح حساب سپردهای ذخیره ارز بنیان در بانکهاست که به موجب آن مردم در سررسید یکساله و دوساله با سود ۴و ۴.۵ درصد اصل و فرع سرمایه خود را دریافت میکنند ، اما باز مشکلی که وجود دارد این است که چنانچه نرخ ارز در این مدت افزایش یابد سود پرداختی به مردم بسیار بالاتر از این ارقام خواهد بود
- در راهکار سوم، بانک مرکزی سکه طلایی که هم‌اکنون حدود ۱۵۷۰۰۰۰ تومان قیمت دارد را برای یکسال دیگر با قیمت ۱۳۰۰۰۰۰ تومان پیش فروش می کند و این یعنی به حراج گذاشتن ذخایر طلای کشور.

به نظر می رسد بانک مرکزی برای کاهش کوتاه مدت و تسکینی نرخ ارز ، ثبات اقتصادی بلندمدت کشور را هزینه می کند
به کانال اقتصاد گلستان بپیوندید :
T.me/eghtesadegolestan