نقدی بر سخنان امروز ریاست محترم بانک مرکزی

نقدی بر سخنان امروز ریاست محترم بانک مرکزی

مصاحبۀ امروز ریاست محترم بانک مرکزی جناب آقای دکتر همتی که بنده افتخار شاگردی ایشان را داشته ام، پیرامون مسائل مهم کنونی بازار پولی کشور و تغییرات احتمالی در سیاستگذاری پولی بدلیل برخی ابهامات واجد نکات و نیازمند تأملاتی مهم است که در ادامه به آنها اشاره خواهم نمود.

ایشان در جلسه امروز با خبرنگاران فرمودند : «هدف ما تغییر ترکیب کل‌های نقدینگی است. هم‌اکنون عمده دلیل رشد نقدینگی سود سپرده‌ها و ضریب فزاینده است و باید آن را (این دو متغیر را) کاهش دهیم و پایه پولی را زیاد کنیم، چون پول در دست مردم کم است. اگر بتوانیم این تغییر را بدهیم، می‌توانیم برای رونق تولید از آن استفاده کنیم. بنابراین یک برنامه خوبی داریم.»

به نظر میرسد نکته مهم و مبهم در این سخنان آن است که کمبود پایه پولی و تاکید بر انبساط آن، نشان از کمبود پول نزد بانکهاست و نه مردم!

همچنین پول در دست مردم (سپرده های بانکی) بصورت کلی کم نبوده بلکه به شدت نامتقارن توزیع گردیده و توزیع ناعادلانه آن سبب ایجاد فرصت های سفته بازی برای عده قلیلی خواهد شد که لزوم هدایت و کنترل این متغیر شرط اصلی رونق تولید است.

همچنین ایشان به درستی بر این موضوع تاکید نموده اند که خلق پول های آتی از طریق سیستم بانکی باید به نفع بخش بزرگی از جامعه صورت گرفته که سهم کوچکی از سپرده دارند و صد البته کاهش ضریب فزاینده لزوما این مهم را فراهم نمی نماید. این موضوع "نظارت" میطلبد.

در خصوص نرخ سود باید به دو نکته اشاره نمود :
1. با تداوم رویه معیوب فعلی در سیستم بانکی، اگر نرخ سود سپرده افزایش یابد، این بخش کوچک همچنان در حالی که بانکها درآمدزایی مناسبی نداشته و اقتصاد با رکود تولید مواجه است، سود از محل هیچ دریافت می نمایند.

2. اگر نرخ سود کاهش یافته باز هم این عده در صف اول وام گیری قرار گرفته و خلق پول شکل گرفته برای آنان زمینه توسعه سیکل های معیوب اقتصادی را فراهم می نماید.

در انتها تاکید میگردد تغییر رویه در خصوص انبساط "فعالانه" پایه پولی امری کاملا صحیح و درست بوده که بخصوص با ابزارهای مالی همچون عملیات بازار باز قدرت کنترل نرخ سود و حتی حجم نقدینگی را به سیاستگذار میدهد، اما آنچه مهم است توان کنترل و نظارت بر نحوه عملکرد آن بخش کوچک 10 درصدی از اقتصاد است که 90 درصد سپرده ها را در اختیار دارند.

عباس دادجوی توکلی

@interestratemoney