اقتصاد پولی (درونزایی پولی و نرخ بهره)

حساب سرمایه در بانکهای دولتی در مهرماه ۱۳۹۷ منفی شد!

نماگرهای بانک مرکزی در مهرماه سال جاری، حساب سرمایه بانکهای دولتی را منفی نشان میدهند. این نشان میدهد زیان انباشته در بانکهای دولتی غوغا میکند …منظور از حساب سرمایه همان حقوق صاحبان سرمایه یا سهام است که متشکل از حساب سرمایه پرداخت شده، حساب اندوخته قانونی، حساب سایر اندوخته‌ها، حساب سود (زیان) انباشته، حساب سود (زیان) قطعی نشده، حساب سود (زیان) ناشی از تسعیر داراییها و بدهیهای شعب و واحدهای فرعی خارج از کشور می‌باشد …عباس دادجوی توکلی. ...

صنعت خودروسازی در ایران و قدرت بالای اقتصادی

چندی پیش مباحثی در خصوص حمایت مالی دولت از صنعت خودروسازی مطرح گردیده است. از سوی دیگر «بانکداری» خودروسازان و پرداخت سودهای بالاتر از عرف بانکی نیز بر همگان آشکار است. همچنین «استمهال» مداوم بدهی‌های صنعت خودروسازی به نظام بانکی هم به امری عادی تبدیل شده است …اما براستی قدرت خودروسازان در اقتصاد کشور چگونه حاصل شده است؟. تکنولوژی‌های تولید پرهزینه و پیچیدۀ جدید اگرچه کمیت، کیفیت و بهره‌وری تولید را به‌نحوی چشمگیر ارتقا می‌دهد، اما طبیعی است که هزینه‌های واحد تولید را به‌ویژه در کمیت‌های پایین افزایش می‌دهد. در چنین ساختاری، عرضۀ محصول کیفی با قیمت متعادل الزاما در گرو «مقیاس بالای تولید» است که در صنعت خودرو سازی برقرار است …حال اگر در این شرایط با پیدا شدن رکود در اقتصاد (مانند آنچه در سال جاری گذشت و برای سال آتی پیش بینی میگردد) کاهشی در سطح تولید خودرو رخ دهد، این کاهش نمی‌تواند با یک کاهش متناسب در سطح هزینه‌های کل دنبال شود. بدین معنی که تعطیلی هر خط تولید باید با افزایش قیمت جبران گردد …کاهش در حجم تولید در اینجا به معنای افزایش در هزینه‌های واحد تولید است. این هزینه‌های واحد م ...

بازخوانی یک گزارش با عنوان «شناسایی صنایع سودآور از نگاه کسب و کار بانکی کشور در سال ۱۳۹۶»

در زمستان ۱۳۹۵ و بنابه درخواست یکی از بانکهای شبه دولتی کشور، نگارش گزارشی از وضعیت صنایع از دید نظام بانکی و شناسایی صنایع سودآور را در دستور کار خود قرار دادم. در این گزارش به دنبال پاسخ به پرسش‌های زیر بودم:.۱. جایگاه صنعت در اقتصاد ایران طی چند سال اخیر چگونه بوده است؟.۲. تمرکز بنگاه‌های متوسط و بزرگ عمدتا در چه استان‌ها و چه صنایعی می‌باشد؟.۳. کدام صنایع بیشترین کارمزد را به نظام بانکی می‌پردازند؟.۴. وضعیت واردات مواد اولیه و واسطه‌ای به جهت دریافت کارمزد اعتبارات اسنادی احتمالی در میان صنایع چگونه است؟.۵. مانده ضمانت نامه به تفکیک صنایع کدام است؟.۶. کدام صنایع بیشترین گردش مالی را دارا بوده و می‌توان از آنان منابع (سپرده) بیشتری جذب نمود؟.۷. سهم هر یک از صنایع از تسهیلات بانکی و میزان معوقات بانکی هر صنعت چگونه بوده است؟.۸. ...

عملیات بازار باز چه آثار مثبتی میتواند در اقتصاد کشور ایفا نماید؟

طی ماه‌های اخیر نرخ بهره استقراض دولت از طریق اوراق خزانه بسیار بالاتر از نرخ بهره در بازار بین بانکی بوده است و به نظر میرسد بدون مداخله سیاستگذار کاهش این اختلاف امکانپذیر نباشد …اجرای عملیات بازار باز و خرید اوراق دولتی از جانب بانک مرکزی، به واسطه تقاضای بالایی که برای اوراق دولتی ایجاد میکند، میتواند نرخ سود مؤثر این اوراق را کاهش داده و نقد شوندگی اوراق دولتی را افزایش میدهد.. کاهش نرخ سود اوراق دولتی، موجب کاهش هزینه استقراض دولت شده وافزایش نقدشوندگی اوراق دولتی، فرایند استقراض دولت را تسهیل میکند. بانک مرکزی با مداخله اثربخش، می‌تواند نرخ سود مؤثر اوراق دولتی را حداقل به نرخ بازار بین بانکی رسانده که این نرخ در اقتصادهای پیشرفته نماگر نرخ بهره سپرده نیز می‌باشد …پیش بینی میشود ترکیب داراییهای بانک مرکزی، با اجرای عملیات بازار باز تغییر کرده و سهم بدهی دولت به بانک مرکزی در پایه پولی افزایش یابد. ...

تجدید ارزیابی دارایی‌ها بانکها

در جریان معاملات دیروز بازار سهام، شایعه افزایش سرمایه بانک تجارت و اعلام این موضوع در کدال در روزهای آینده، موجب بهبود شرایط منفی و حذف فشار فروش این بانک و برخی از دیگر بانک‌ها شد.. در این رابطه، «وتجارت» به دلیل زیان انباشته سنگین و حدود ۱۱ هزار میلیارد تومانی و لزوم خروج از استفاده از فرصت معافیت مالیاتی ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها، در نظر دارد برنامه افزایش سرمایه به احتمال زیاد ۴۰۰ درصدی را در همین دو ماه آخر سال نهایی و در صورت دریافت مجوز سازمان بورس، اقدام به برگزاری مجمع فوق العاده کند …برهمین اساس، از سه ماه پیش مقدمات ارزش گذاری دارایی‌ها شامل زمین، ساختمان و کل سرمایه گذاری‌ها را فراهم کرده و ارزش‌گذاری بخش املاک را به پایان رسانده و عددی هم به حسابرس اعلام شده که در حال بررسی بوده و احتمالا در یکی دو روز آینده اعلام می‌شود. ...

عملیات بازار باز و تغییر ترکیب پایه پولی

«پول سخت» یا افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی در کشورهای توسعه یافته سهم بالایی از پایه پولی را بخود اختصاص داده است …در سپتامبر ۲۰۱۸ سهم این سرفصل از کل پایه پولی در آمریکا ۵۷٫۲ درصد بوده در حالی که این نسبت در ایران کمتر از ۳ درصد است …این نوع پول (پول سخت) راهکار خروج از بحران در دوران رکود برای بسیاری از اقتصادهاست. در حالی که در ایران به دید بسیار منفی نگریسته میشود …در اقتصادی که در دومینو بدهکاری گرفتار شده، افزایش این سرفصل یکی از راهکارهایی رفع خروج از بحران است. زیرا یک طرف (طلبکار) که بانک مرکزی می‌باشد، به فکر وصول طلب خود از دولت نیست. ...

اوراق سازی بدهی دولت، مکانیزم «وثیقه گذاری» در بازار بین بانکی و چالش‌های موجود در این فرآیند

در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ و در تبصره پنجم بر اجرای «عملیات بازار باز» از سوی بانک مرکزی از یکسو و همچنین «مجاز» دانستن بانک مرکزی جهت وثیقه گیری اوراق بدهی دولت از سوی بانکها جهت اعطای اضافه برداشتها و خطوط اعتباری، تاکید شده است.. سوالی که ابتدائا مطرح میگردد آن است که این امر بصورت «الزام» مطرح شده و یا صرفا اعطای اختیار به سیاستگذار است؟. اگر این مکانیسم الزامی باشد نکات زیر مطرح میگردد:.۱. تقاضای این اوراق افزایش یافته، قیمت اوراق افزایش یافته و نرخ بهره در بازار بین بانکی کاهش خواهد یافت.۲. افزایش رقابت جهت اخذ این اوراق میان بانکها، موجب رقابت جهت جذب سپرده (ذخائر) در بازار و افزایش نرخ بهره خواهد شد.۳. اگر رقابت در جهت کسب این اوراق سبب کاهش ذخایر مازاد بانکها شده و بانک مرکزی ذخائر لازم را در بازار تزریق ننماید، این امر نیز بر افزایش نرخ بهره اثرگذار خواهد بود …بنابراین شناسایی نیروهای «فزاینده» و «کاهنده» در خصوص نرخ بهره در این مکانیزم از اهمیت بالایی برخوردار است …از سویی منوط کردن اضافه برداشتها و بهره مندی از خطوط اعتباری از آنجایی که تقاضای اوراق دولتی را افزایش داده و نظام ...

بحث درونزایی پولی در ایران.. به نظر شما این امر در ایران قابل بیان می‌باشد؟

بانک مرکزی میتواند در مقابل خواست ذخائر بانکها مقاومت کند و فعالانه پایه پولی را افزایش دهد؟!. آمارهای اضافه برداشت خلاف این را میگویند

نرخ بهره به عنوان یک متغیر توزیعی

همواره در اقتصاد کلان از نرخ بهره به عنوان یک متغیر کلان و یا یک متغیر سیاستی یاد میگردد. اما جالب آن است که در ادبیات پساکینزی‌ها، این متغیر یک متغیر توزیعی نیز بوده که بخشی از اقتصاد با عنوان Rentiers یا رانتیرها نقش مهمی در تعیین آن داشته زیرا ماهیت توزیع درآمد حاصل از نرخ بهره را تبیین میکند. در اینجاست که به این نتیجه میرسیم که سهم بالای بخش کوچکی از جامعه در سپرده‌ها و نقش تعیین کننده آنها در تعیین نرخ سود بدلیل قدرت چانه زنی بالای آنها چقدر اهمیت دارد ...

افزایش تامین مالی بانکها از دهه ۷۰

امکان جایگزینی نفت با اسناد خزانه

دولت هر ساله بابت تسویه بدهی خود اقدام به انتشار اسناد خزانه اسلامی می‌کند. ممکن است دولت تصمیم بگیرد بدهی‌های خود را به‌جای اسناد خزانه با کالا تهاتر کند. بر همین مبنا تهاتر بدهی با نفت خام بابت تسویه بدهی‌ها امکان‌پذیر است …به نظر میرسد «رسید کالایی» ناشی از نفت، قابلیت گردش در اقتصاد کشور را پیدا کند چون این حاکمیت است که به این رسیدها مقبولیت میبخشد ...

چرا «عملیات بازار باز» اجتناب ناپذیر است؟

زمانی که نرخ سود اوراق قرضه دولتی بالاتر از نرخ بازار بین بانکی باشد، بانکی که مازاد ذخایر دارد ترجیح میدهد به جای سپرده گذاری در بازار بین بانکی، اوراق دولتی خریداری کند و وجود این گزینه برای بانک مورد نظر، نرخ سود بازار بین بانکی و به تبع آن، نرخ سود سپرده وتسهیلات را افزایش میدهد. به همین دلیل، بانکهای مرکزی همواره یکی از خریداران عمده این اوراق در بازارهای ثانویه هستند تا بتوانند نرخ سود اقتصاد را کنترل کنند …نمودار بالا به عنوان مثال، نرخ سالیانه یکی از اسناد خزانه اسلامی را طی سال ۹۷نشان میدهد که با واریانسی نسبتا بالا (ضریب تغییرات ده درصدی) در بازه ۲۰ الی ۳۱ درصد نوسان کرده است.. نکته قابل توجه اینجاست که میانگین نرخ این اوراق در بازه مذکور حدودا ۲۵ درصد و همواره بالاتر از نرخ سود بازار بین بانکی و نرخ سود (تسهیلات ۱۸ درصدی) مصوبه شورای پول و اعتبار بوده است.. بنابراین به منظور اجتناب از اثرگذاری انتشار اوراق دولت بر نرخهای سود، ضرورت اجرای عملیات بازار باز بر کسی پوشیده نیست. ...

کاهش حجم سود پرداختی بانکها از فردا

براساس تصمیم شورای پول و اعتبار، بانک‌ها از فردا اول بهمن ۹۷ اجازه پرداخت سود روزشمار به سپرده‌های کوتاه‌مدت را نخواهند داشت و معیار پرداخت سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری عادی از روزشمار به ماه‌شمار تغییر می‌یابد …این امر موجب کاهش حجم سود پرداختی بانکها شده و تا حد زیادی «رشد ترازنامه» را کنترل میکند، زیرا حجم سود پرداختی در حال حاضر عامل ایجاد نقدینگی است ...

در این کانال به دنبال یافتن پاسخ به پرسش‌های زیر و مشابه آن هستیم:

- چرا در بخش بانکی رقابت برای سپرده‌پذیری است نه برای اعطای تسهیلات؟. - چرا ضریب فزاینده پولی صرفا یک عدد بوده و دیگر نشانگر واسطه‌گری مالی بانکها نیست؟. - چرا وقتی در سالیان اخیر تمام تمرکز دولت صرف کنترل پایه پولی و هزینه‌های دولت شد، بازهم روند افزایش نقدینگی به حرکت بی‌وقفه خود ادامه داده است؟. - چرا در اقتصادی که بازدهی در سرمایه‌گذارهای واقعی تا این حد پایین است، عطشی بی‌پایان برای فعالیت بانکداری و تأسیس بانک وجود دارد؟. - چرا با وجود روند رو به رشد نقدینگی نظام بانکی در ایران، در مقایسه با سایر کشورها، بانک‌ها نقش اندکی در تجهیز تولید و مصرف دارند؟. - چرا درحالی‌که فن‌آوری اطلاعات عملا فلسفه وجود شعبه را تا حد زیادی کاهش داده است، تعداد شعب بانک‌های تازه‌تأسیس در مناطق مرغوب شهری به شکل غیرقابل‌باوری افزایش پیدا کرده است؟. - آیا رابطه‌ای ساختاری میان سیکل‌های قیمت مسکن در اقتصاد ایران با بخش بانکی وجود دارد؟. - آیا بانک مرکزی همیشه به تقاضای بانک‌ها برای دریافت پول مخلوق خود پاسخ می‌دهد یا خیر؟. - آیا بانک مرکزی توانایی افزایش عرضۀ پول به شکل برونزا را دارد؟. ...

مصوبه مجلس درباره تهاتر بدهی بانک‌های دولتی

بانک‌های دولتی در آخر سال ۹۶ هر میزان به بانک مرکزی بدهکار بودند، بدهی دولت به بانک مرکزی محسوب خواهد شد و در عوض به همان مبلغ سرمایه دولت در بانک‌های دولتی افزایش پیدا می‌کند …به گفته طراحان این مصوبه، در صورت اجرایی شدن باعث افزایش قدرت بازدهی و بهبود سرمایه بانک‌های دولتی می‌شود. مانده بدهی بانک‌های دولتی در آخر سال ۹۶ به بانک مرکزی با بدهی دولت به بانک مرکزی تهاتر می‌شود و این عدد افزایش سرمایه دولت در بانک‌های دولتی خواهد شد ...

ارائه یک الگوی ساده جهت «سم‌زادیی از وثایق تملیکی بانک‌ها با استفاده از اوراق مرابحه تأمین نقدینگی همراه با اختیار»

فرضیه اصلی تحقیق آن است که «می‌توان بر پایه اوراق مرابحه تأمین نقدینگی همراه با سایر ابزارهای مشتقه همچون اختیار، ابزاری مشروع و با ریسک بازدهی کنترل شده برای رهایی بانک‌ها از انجماد انتفاع املاک تملیکی و تجهیز منابع مالی ارزان قیمت نسبت به حالت فعلی بازار پول طراحی کرد».. با استفاده از این راه‌کار بانک‌ها می‌توانند ارزش دارایی‌های یاد شده را بر اساس نرخ بازار (حاصل از کشف قیمت در بورس کالا و بر اساس طراحی شاخص قیمت مسکن) و با استفاده از اوراق مرابحه به فروش رسانده، ولی زمان تحویل کالا را حداکثر تا دو سال به تأخیر انداخته و از این طریق نقدینگی لازم را کسب نمایند؛ همچنین تا زمان تحویل کالا که اجاره تصرف در آن را در قرارداد خواهند داشت، از مزایای اجاره‌‌بها نیز بهره‌مند شوند. در زمان تحویل کالا، یا خود کالا به شرکت واسط داده می‌شود و شرکت آن را در بازار فروخته و مبالغ بین دارندگان اوراق توزیع می‌شود و یا با قراردادن دو حق اختیار (اختیار خرید با قیمت معین به بانک و اختیار فروش با قیمت معین به شرکت واسط به نمایندگی از دارندگان اوراق)، کیفیت تسویه نهایی مشخص می‌‌شود.. از آنجا که الزامی د ...

مفهوم خلق پول رانتی به شکل تصویری

تصور کنید در ابتدا ۱۰۰۰ واحد سپرده به بانک وارد شده و بانک ۷۰ درصد آن را تسهیلات به خود سپرده گذار پرداخت کند و مبلغ سپرده اولیه را مسدود نماید (خطر خروج منابع و نیاز به ذخائر مازاد جهت تسویه بین بانکی از میان میرود)، نرخ ذخیره قانونی نیز ده درصد در نظر گرفته شده است …ملاحظه میفرمایید با خلق پول و ایجاد ذخائر مازاد، حتی در صورت خروج سپرده خلق شده، بانکها میتوانند از این ذخیره به عنوان رفع بدهی در بازار بین بانکی و یا ارائه تسهیلات به بانکها دیگر بهره ببرند ...

«شیوه جدید» خلق پول کاذب و ایجاد رانت برای بانکها در جهت رفع بدهی‌های بین بانکی

مدت زمانی ست بانکهای تجاری از مدلی جهت تسهیلات دهی بهره میبرند که اساسا ارزش افزوده خاصی برای اقتصاد ندارد. در این الگو سپرده گذار به شرط مسدودی سپرده، ۶۰ الی ۷۵ درصد مبلغ سپرده را تسهیلات دریافت می‌نماید …به مکانیزم این روش توجه فرمایید. اولا تسهیلات دهی به شخصی که سپرده داشته چندان با اصول واسطه‌گری مالی سازگار نیست. زیرا هدف از تسهیلات، تخصیص منابع به بخش‌های با کمبود نقدینگی و با اولویت رشد و توسعه اقتصادی کشور صورت میگیرد …در ثانی مکانیزم خلق پول و ما به التفاوت میان حجم سپرده گذاری و میزان تسهیلات دریافتی، بیانگر ایجاد نوعی ذخائر مازاد در طرف دارایی‌های بانکی شده که «براحتی» امکان تسویه بدهی در بازار بین بانکی و مثبت شدن تراز را فراهم می‌نماید …این مسئله تا زمان سررسید تسهیلات مشکل ساز نیست اما در زمان سررسید و قصد سپرده گذار برای خروج منابع، بانکها را در دسترسی به ذخایر مازاد دچار مشکل می‌نماید. ...

افرایش نرخ بهره مانع کاهش تقاضای پول در اقتصاد نمیشود

در خصوص رابطۀ معکوس کاهش نرخ بهره (به‌عنوان سیاست انقباضی) و سطح قیمت‌ها با هدف کاسته شدن از اندازۀ نقدینگی می‌توان نشان داد که چنین اثرگذاری به این سادگی قابل‌دستیابی نیست. اگرچه «به نظر می‌رسد» با افزایش نرخ سود از تقاضای پول برای سرمایه‌گذاری کاسته شده و درنتیجه تقاضای کل کاهش می‌یابد.. اما درواقع همز‌مان اتفاقات دیگری رخ می‌دهد که درنتیجه آن نمی‌توان به تحقق اهداف تعریف‌شده مطمئن بود. با افزایش نرخ بهره، چاره‌ای نیست که برای جبران نرخ بهرۀ افزوده‌شده، خلق پول افزایش یابد. یعنی اگر نرخ بهره به ۲۰ درصد افزایش یافت (به‌جز شرایطی غیرقابل تحقق)، نقدینگی نیز «باید» حداقل به میزان معادل افزایش یابد.. از سوی دیگر، سیکل‌های رونق و رکود ناشی از خلق پول، می‌تواند اعسار انباشته‌ای را شکل دهد که خود فشاری شود برای تقاضای بیش‌تر پول …درحالی‌که از یک‌سو به نقدینگی (سپرده‌ها) افزوده می‌شود، از سوی دیگر، وام‌ها بدون تسویه با استمهال افزایش می‌یابند و سرمایه‌گذاری شکل نمی‌گیرد. اقتصاد به سمت عدم تعادل‌های عمیق‌تری حرکت می‌کند که اگرچه در کوتاه‌مدت تورم به تأخیر می‌افتد، ولی محتملا در بلندمدت امواج ت ...

🔻 در اقتصاد سه نوع پول وجود دارد که از نظر خالق و مصرف کنندگان با یکدیگر تفاوت دارند … این سه نوع پول عبارتند از: اسکناس و مسکوکات

(01:20, 13.3 MB)

دانلود و مشاهده در تلگرام

🔻 ۹۷ درصد از پول، توسط بانک‌ها خلق میشود!. منبع: پول امروز.