❗️ «مارکس: پیروزى و اسطوره» ❗️. ✍. ترجمه..۵/۶

❗️"ماركس: پيروزى و اسطوره"❗️
✍ #الكس_كالينيكوس
ترجمه #روزبه_آقاجرى

5/6

• اسطوره چهارم :
🔆جبرباورى اقتصادى🔆


📙اين كژنمايى نظريه اقتصادى ماركس از برداشت نادرست بزرگترى از انديشه او سرچشمه مى گيرد. بسيار پيش آمده كه ماركس را به مثابه يك جبرباور اقتصادى به تصوير بكشند ، كسى كه باور دارد دگرگونى تاريخى به ناگزير پيامد رشد و تكامل نيروهاى توليدى است.اين باور كه وقوع سوسياليسم ناگزير (حتمى الوقوع) است.

بى شك اين روشى در سنت ماركسيستى است كه مى گويد تاريخ بر پايه قانون هاى ناگزير اقتصادى پيش مى رود به ويژه در ميان حزب هاى سوسياليست پيوسته به بين الملل دوم كه پس از مرگ ماركس پديد آمد.

به رغم فرمول بندى هاى گاه به گاهى كه ماركس از آنچه جانبدارى مى كرده به دست داده ، هسته بنيادى انديشه او چيز ديگرى است. «انسان ها تاريخشان را مى سازند ، اما نه آنگونه كه خود مى خواهند» و مى نويسد : «آنها نمى توانند آن را در شرايطى كه خود برگزيده اند ، بسازند بلكه در شرايطى داده شده و رسيده از گذشته كه با آن درگيرند ، مى سازندش. »او مى گويد كه هستى هاى انسانى در واقع در شرايط مادى شان محدودند اما اين محدوديت ها آنها را از برگزيدن و نوآورى باز نمى دارد. دوباره ماركس در مانيفست حزب كمونيست مى گويد كه هر بحران بزرگ جامعه طبقاتى« يا به نوسازى انقلابى جامعه در سطح كلان و يا به نابودى كلى طبقه هاى در ستيز با هم مى انجامد. »به سخن ديگر بحران ها بيش از آنكه نتيجه ها و پيامدهاى از پيش تعيين شده را نمود دهند ، جايگزين هايى را پيش رو مى گذارند. شكل واكنش كارگران به يك ركود اقتصادى بزرگ تنها به وضعيت مادى شان وابسته نيست بلكه به قدرت سازماندهى جمعى شان به ايدئولوژى هاى متفاوتى كه در آنها نفوذ دارند و به آن حزب هاى سياسى كه در رهبرى آنها دست دارند نيز وابسته است.

ماركس ميان پايه اقتصادى جامعه و روساخت هاى سياسى ، حقوقى و ايدئولوژيك فرق مى گذارد. او [پايه اقتصادى جامعه] را به مثابه «بنياد واقعى» زندگى اجتماعى بازنموده است. اما آن به اين معنى نيست كه همان گونه كه منتقدانش ادعا كرده اند روساخت را به مثابه چيزى بى ربط در نظر مى گيرد. برعكس در دوره هاى بحران آنچه در روساخت پيش مى آيد اهميت و نقش سرنوشت سازى را در تعيين كردن نتيجه ها و پيامدها دارد آنجا كه «انسان ها به آن ناسازگارى پى مى برند و كارش را يكسره مى كنند.»📙
5/6


@Kajhnegaristan