✅ابزارهای لازم برای همه وکلا (١). ✍️بهمن کشاورز. کار وکیل کلمه و جمله و کلام است

✅ابزارهای لازم برای همه وکلا(١)
✍️بهمن كشاورز
@Lawpress

🔹ابزار کار وکیل کلمه و جمله و کلام است. او این ابزار را به صورت گفتار و نوشتار به کار می‏گیرد. بنابراین باید چیزهایی در اختیار داشته باشد که گفتار و نوشتارش را رسا و مؤثر و منطقی و زیبا کند.

🔹واضح است که این «چیزها» باید با نظام حقوقی که وکیل در آن کار می‏کند سازگار باشد همینطور با ساختار اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی سرزمین محل کار وکیل. با این مقدمه می‏ توانیم بگوئیم آنچه خواهد آمد ابزارها و آگاهی‏هایی است که همۀ وکلا – صرفنظر از تخصصشان – به آن نیاز دارند .

✔️الف – تسلط به زبان مادری شامل:

1➖ تسلط به دستور زبان فارسی (حداقل در حدّ دستور مشهور به «پنج استناد» یا دستور زبان فارسی مرحوم مشکور)

2➖ تعداد بالای ذخیرۀ لغات فعال: توضیح اینکه مردم عادی با تحصیلات کم برای بیان منظور و رفع حوائج خود از تعداد معدودی لغت استفاده می‏ کنند.

🔹این تعداد در افراد تحصیل‏کرده، که در علوم فنی و پزشکی تخصص داشته باشند، البته بالاتر از مردم عادی است و لغات و اصطلاحات حرفه‏ای آنها را نیز شامل می‏ شود. اما کسانی که با علوم انسانی سروکار دارند باید گنجینۀ بزرگی از لغات فعال برای خود تدارک ببینند.

🔹این امر با مطالعه متون مختلف و به خاطر سپردن لغات و اصطلاحاتی که در آنها به کار رفته میسر می‏ شود. ضمناً باید سعی کنیم هر لغت یا اصطلاحی را که جدیداً می‏ بینیم و یاد می‏ گیریم هر چه زودتر و به طور مکرر در نوشتار و گفتار خود به کار ببریم تا فراموش نشود.

👈نکته قابل ذکر این است که باید سعی کنیم الفاظ غلط – هر چند مصطلح و حتی بر زبان بزرگان جاری باشند – به ذخیره لغات فعال ما وارد نشوند. همینطور کلمات و مفاهیم خارجی که معادل فارسی دقیق و درست دارند به این گنجینه راه نیابند.

🔹مثلاً استفاده از قید مجعول «گاهاً» به جای «گهگاه، گاهی» که حرف «گ» فارسی را به تنوین ویژۀ کلمات عربی مزیّن! کرده، وقتی در گفتار افراد تحصیل‏کرده به ویژه حقوقدانان شنیده می‏ شود، احساس بسیار نامطبوعی در شنونده ایجاد می‏ کند. یا با شنیدن یا خواندن کلماتی چون «پارادایم» و «کاریزما» ناچاریم هر بار به کتاب لغت مراجعه کنیم.

🔹داشتن ذخیره بالای لغات فعال را برای یک حقوقدان و وکیل می‏توان به وضعیت تیراندازی تشبیه کرد که سلاحهای متعدد و فشنگ‏های بی‏شمار در اختیار دارد و بنابراین در زدن هدفهای گوناگون موفق‏تر از تیراندازی است که فقط از یک سلاح و برای آن از یک نوع فشنگ استفاده می‏ کند.

3➖تسلط به ادبیات زبان فارسی: از قدیم الایام قضاوت و وکالت با ادبیات آمیخته و به زبان دیگر، بیشتر قضات و وکلا ادیب بوده‏ اند. این حالت با طبع کار قضا و وکالت و بایسته‏ های آن کاملاً سازگار است. اما با افسوس باید گفت که با گذشت زمان این ترتیب بر هم خورده است.

🔹در گذشته کسانی که به ادبیات علاقه‏ مند و احیاناً در علوم ادبی چیره دست بودند به دانشکده حقوق رو می‏ آوردند و به این ترتیب – بنابر اصل – کسانی «حقوق خوان» می‏ شدند که ابزارهای لازم «حقوق خوانی» را در دست داشتند و در دانشکدۀ حقوق و کارآموزی قضاوت یا وکالت این ابزارها را صیقل می‏ دادند و کاراتر می‏ کردند. امروز – به دلایلی که بحث در اطراف آنها از موضوع ما بیرون است – وضع چنین نیست.

🔹آرائی که آموزنده باشند و لوایحی که هر یک را رساله و کتابی بتوان انگاشت کمتر به چشم می‏ خورند.

🔹ما در اینجا در پی تعلیل و تحلیل نیستیم فقط می‏ گوییم هر وکیل دادگستری – فی حد نفسه – و بدون توجه به اینکه آگاهی ادبی و علمی در اصحاب کار قضا – اعم از قاضی و وکیل – در چه سطحی است و با توجه به این سطح و معیار، چه میزان از آگاهی ادبی و لغوی برای رفع نیاز کفایت می‏ کند، باید وضعیت و موقعیت خود را در این زمینه مرتباً بهبود بخشد و ترمیم کند.

🔹در غیر این صورت به روزگاری خواهیم رسید که متن رأی دادگاهها و لوایح وکلا با گفتگوهای عوام در کوچه و بازار تفاوتی نخواهد داشت.

🔹بدیهی است منظور ما تشویق مغلق نویسی و استفاده بی‏ محابا و نامتعارف از الفاظ و عبارات عربی نیست که خود ناپسند و گاهی خنده‏ آور است. همچنانکه اصرار ورزیدن به فارسی‏ نویسی مطلق و «زوری» گاهی باعث خنده می‏ شود.

🔹در این راستا خواندن چند باره مکرر متون معتبر کهن مثل گلستان سعدی و چهار مقاله نظامی عروضی و نیز مطالعه کارهای معاصران نظیر کتب استاد دکتر سید حسن امامی و استاد دکتر مهدی شهیدی و استاد دکتر ناصر کاتوزیان– که خدایشان بیامرزاد – و مجموعه‏ هایی چون «هزار سال نثر پارسی» قابل توصیه است.

🔹🔹ادامه دارد . . .


✅لينك عضويت در كانال تلگرام🔻
‏https://telegram.me/lawpress


◀️اینستاگرام🔻
‏www.instagram.com/lawpress_page