👈نابودی زبانهای ایرانی در باختر و خاور دریای کاسپی👉 …

👈نابودی زبانهای ایرانی در باختر و خاور دریای کاسپی👉

#بخش۱

💥استفاده ازاین نوشتار، بدون گذاشتن پیوند(لینک) @loversofiran مجازنیست💥

زبانهای کهن #ایرانی؛ به دلایل تغییر اجباری خط فارسی به سیرلیک یا ترکی، #ترک_سازی زبانی، و نیز سیاستهای #تجزیه_طلبانه #روسیه در جمهوری های تازه استقلال یافته دوسوی دریاچه کاسپی(خزر) در خطر وضعف هستند.
روسیه برای حفظ نفوذخود در #قفقاز و #آسیای_میانه از سالهای پایانی روسیه تزاری تا پایان دولت کمونیستی شوروی سیاستهای کوچک سازی کشورها و نیز تغییر زبان را پیاده میکرد (چراکه فرمان دادن و کنترل کردن کشورهای کوچک و کم توان بسیار آسانتر از چالش با کشورهای بزرگ و قدرتمند است) و امروز نیز کمابیش خواهان پیشبرد همان سیاستهاست اما با روشهایی بسیار ملایمتر و کم خطرتر از گذشته.👊
تاریخ سده ی پیش؛ مساله تغییر عمدی و برنامه ریزی شده ی زبان چه در باختر دریای کاسپی (مازندران)؛و چه در خاور آنرا به روشنی نشان میدهد.

◀️خاور (شرق)
در #تاجیکستان فارسی زبان با تغییر اجباری خط فارسی به خط سیرلیک (روسی) گسست بزرگ فرهنگی بین فارسی زبانان تاجیکی و منابع غنی نوشتاری نثرونظم زبان مادریشان بوجود آمده است درحالیکه تاجیکستان مهد پرورش شاعران ونویسندگان بنام فارسی زبان در سده های گونگون بوده.
نبود امکان استفاده از متنهای فارسی تولید شده در ایران امروز نیز باعث شده فارسی تاجیکی با دگرگونیهای روز همراه نشود و با سرعتی کندتر از ایران و حتا افغانستان، بروز گردد.
در #ازبکستان نیز شرایط از این تلختر است چنانکه دولت آن کشور سعی بالایی در #ازبک_سازی و در فشار و اقلیت قراردادن تاجیکان آن کشور دارد چنانکه شمار زیادی از آنان مجبور به مهاجرت به تاجیکستان شدند وشهرهایی مانند #سمرقند و #بخارا که مانند #شیراز، شهرهای اسطوره ای ادبیات فارسی بوده اند با دگرگونی بافت جمعیتی تبدیل به مناطقی با اکثریت ازبک شده اند❗️

◀️در باختر (غرب) دریای کاسپی
شرایط از این بهتر نیست چنانکه آنجا زبانهای ایرانی #تاتی و #تالشی در معرض نابودی و انزوا هستند.
این زبانها که بیشینه گویشوران آن در #جمهوری_باکو (جعلی آذربایجان) و #ایران هستند به دو دلیل گوناگون دربرخی نواحی دچار نابودی و خاموشی شده اند.

■یک_ سیاستهای #ترک_سازی منطقه جنوب قفقاز که مثلا در ایران با هجوم عثمانیها_ترکها به این مناطق از حدود 300 سال پیش، زبان #تاتی که ریشه اش زبان #آذری_پهلوی (به گفته #ابن_مقفع و #ابن_مسکویه، زبان بومی شمالغرب و آذربایجان ایران)؛ بوده در کل این مناطق به زور تبدیل به #ترکی لهجه #آذری شده و تا امروز هم رواج دارد.
#نسل_کشی که #ترکان_عثمانی در این منطقه انجام دادند و فشاری که در جایگزینی زبان خود داشتند گویا حتا در برابر سیاستهای اعراب که هنگام اشغال ایران تا دو سده خواهان نابودی زبان فارسی بودند بسیار سختتر و سنگینتر بود؛ چنانکه اعراب نتوانستند #فارسی را نابود کنند و امروز این زبان زنده و پوینده چون نگینی در غرب آسیا به زندگی پرافتخار خود ادامه میدهد و حلقه ی پیوند مردمان بسیاری از غرب چین تا شرق مدیترانه است.

■دو_ سیاستهای تجزیه طلبانه که در کنار ترک سازی منجر به منزوی شدن زبان تاتی و تالشی در جمهوری باکو شد. این کشور با جداشدنش از ایران بزرگ به دنبال ساخت هویت جداگانه و #غیر_ایرانی در همه ی این صد و اندی سال بوده است و با توجه به همان سیاستهای #ایران_ستیزی که روسیه سالها در این مناطق دنبال کرده بود تا کشورهایی که در ژرفای تاریخ، بخشی از ایران بزرگ بودند را با کمترین اشتراک فرهنگی با مادرشان، ایران، بشکل کشورهایی با هویت نوین معرفی کند؛ (سیاستی #ضد_ایرانی که امروز هم #اسراییل ادامه دهنده ی آن در قفقاز است)، موجب شد تا کم کم با پیگیری دگرگونی زبانی در این بخش جایگزینی ترکی در جمهوری باکو بجای تاتی و تالشی؛ تا اندازه ی زیادی به پیروزی برسند.

◀️ اما امروز هنوز خوشبختانه گویشوران این دو زبان در جمهوری باکو زندگی میکنند و در پی نگهبانی از زبان دیرین خود در کشوری #خود_ترک_پندار ند.
در ایران نیز همانگونه که پیشتر در این کانال گفته شد، زبان #تالشی در مناطقی از #گیلان و #اردبیل زنده و پویاست و جوانان و شاعران همچنان در این منطقه دل به نگهداری از این زبان #ایرانی بسته اند و برایش تلاش میکنند.
اما زبان #تاتی در ایران با توجه به گستره ی بزرگی که تا ۳۰۰سال پیش پوشش میداد سرنوشتی نه چندان خوش دارد چنانکه با جایگزینی زبان ترکی با لهجه آذربایجانی گویشورانش چنان اندک شده که تنها در روستاهایی کوچک و کم شمار در نواحی غرب و شمال غرب ایران میتوانید آنرا بیابید.

منابع:
●آران از باستان تا دوران مغول ازدکتر عنایت الله رضا
●آذربایجان ایران و قفقاز از دکتر عنایت الله رضا
●برخورد تواریخ در قفقاز جنوبی از دکتر روبن گالیجیان
●گلستان ارم از عبایقلی اقا باکیخانف، سال۱۸۴۲
●ویکی پدیا
@LoversofIRAN