کار، کار خودشونه.. این فرض تا چه حد درست است؟

كار، كار خودشونه

❓گفته مي شود دولت عمدا نرخ ارز را افزايش داده تا بدينوسيله بانك ها را از ورشكستگي بيرون آورد و هيچ متغير تحريمي يا اقتصادي واقعي بر اين افزايش موثر نبوده است. اين فرض تا چه حد درست است؟

❗️در واقع لزوما با افزايش نرخ ارز وضعيت بانكها بهبود چنداني نمي يابد. اين عدم بهبود هم در صورت سود و زيان و هم ترازنامه قابل بحث است.

🔰در سمت راست ترازنامه بر خلاف تصور عمومي شكل اصلي دارايي سيستم بانكي تسهيلات است نه مستغلات يا دارايي هاي ثابت. در واقع از حدود ٣ هزار هزار ميليارد تومان دارايي بانكها تا قبل از وقوع شوك ارزي( اسفند ٩٦) تنها حدود يكصدهزار ميليارد تومان مستغلات و حدود ٧٥ هزار ميليارد تومان بنگاهداري بوده است و الباقي به نحوي از انحا به شكل تسهيلات يا مرتبط به ان( سود دريافتي،...) بوده است. در واقع بخش اصلي دارايي بانكه عملا در يك شوك تورمي مانند ساير دارايي هاي ريالي آب مي شوند. باز اين نكته بر قرار است كه شكل اصلي مستغلات باقي مانده در سبد بانكي مستغلات سرمايه اي است كه عملا در بحران جاري چندان به نقد پذيري آن ها افزوده نشده.
ممكن است گفته شود به هر حال وثايق اين تسهيلات ارزشمند مي شود كه بايد عرض شود بعد از تغيير سيستم محاسبات سود تسهيلات در سال ٩٤ و نيز تشديد ركود و پبشران شدن امهال، عملا شكل اصلي وثيقه از مستغلات به چك و سفته تبديل شده است. در سال ٩٥ اين عدد ٦٠ به ٤٠ بوده است و به مرور زمان تشديد هم شده است.

⚠️مهمتر از همه اين موارد افزايش شديد تسهيلات مشكوك الوصول در چنين شرايطي است كه عملا كيفيت دارايي ها را شديدا مي كاهد.

🔰در طرف چپ ترازنامه اگر چه با افزايش تورم نرخ بهره واقعي پرداختي كاهش مي يابد ولي اين امر مشروط به عدم افزايش سود اسمي است كه عملا رخ داده است و محتمل است باز هم رخ دهد. اگر چه نرخ بهره واقعي اكنون از قله ١٣ درصد خود فاصله گرفته اما همچنان براي سپرده هاي بزرگ عدد سود واقعي بسيار بالاست.

🌐درباره دارايي و بدهي ارزي بانك ها تفاوت اين دو عدد در اسفند ٩٦ نسبت به اندازه ترازنامه اندك بوده( حدود ٧٥ هزار ميليارد تومان) و اگر چه ميزان دارايي ارزي بانكها افزايش قابل توجهي داشته( حدود ١٤.٩ درصد تا تير ٩٧) ولي باز اين عدد نسبت به اندازه ترازنامه كوچك است.

⁉️در صورت سود و زيان وضعيت به مراتب بد تر است. اگر چه سود واقعي پرداختني يك ساله كاهش مي يابد ولي همزمان هم NPL بانكها شديدا افزايش مي يابد و هم هزينه هاي جاري ان ها.

‼️درباره NPL اثر منفي ان هم از باب ذخيره گيري و هم بعدتر از باب شناسايي زيان واضح است.
براي دانستن اهميت هزينه جاري بانكها بايد اشاره كرد در سال ٩٥ هزينه حاري بانكها حدود ٥٣ هزار ميليارد تومان بوده كه بيش از ٣٠ هزار ميليارد ان حقوق و دستمزد است. اين اندازه در مقياس صورت سود و زيان بسيار بزرگ است. چرا كه در همان سال خالص زيان تفاوت بين دريافت سود تسهيلات و پرداخت سود سپرده منفي ١٨ هزار بوده است. حال همين هزينه جاري با تورم شتابان افزايش مي يابد.

✳️مجموع اين حقايق به ما مي گويد در وضعيت شوك ارزي از اين جنس كه با آن مواجهيم اگر وضع بانكها بدتر نشود، يقينا بهتر نخواهد شد.

❌راقم اين سطور منكر شدت ناتواني دولت در اتخاذ تصميمات صحيح در حوزه پولي و ارزي در همه ٦ سال گذشته نيستم اما بدنبال سناريو هاي دور و دراز گشتن هم كمكي به حل مشكل نمي كند.

‏https://telegram.me/eghtesadsiasi