ارتباط: @info_Today_Money
🗞 چرا طرح مجلس برای بازطراحی ساختار پولی کشور گام نهادن در بیراهه است؟ | نقد - بخش چهارم
🗞 چرا طرح مجلس برای بازطراحی ساختار پولی کشور گام نهادن در بیراهه است؟ | نقد #طرح_بانک_مرکزی - بخش چهارم
💡 وجود مکانیزم خودکار کنترل خلق پول توسط دولت
🔻 تمرکز طرح جدید مجلس در مورد #بانک_مرکزی بر حداقلی شدن ارتباط دولت با پایه‌ی پولی و مینیمم کردن خلق پول به اتکای رفتار دولت است. مخاطرۀ اصلی در صورت استقراض وسیع دولت از بانک مرکزی، #تورم است. در این شرایط عده‌ای از مردم بازنده و البته دسته‌ای برنده هستند. برآیند سود یا زیان مردم معادل است با مابه‌التفاوت منافع توزیع شده ناشی از عرضۀ پول جدید (که قاعدتاً به نفع دست‌کم بخشی از عموم مردم تمام شده) و هزینۀ فشارهای تورمی بر دوش عامه. اما نکته مغفول اینجاست که تنها هزینه‌دهندگان تورم، مردم نیستند.
🔻 تورم بالا، حسن شهرت و اعتبار حاکمان و دولتمردان را نیز خدشه‌دار می‌کند. تورم بالای کشور در سالهای ۷۳-۷۴ و ۹۱-۹۲ به میزان زیادی بر سقوط اعتبار دولت‌های وقت تأثیر گذار بود و تا مدت‌ها آن را تبدیل به چماقی در دست مخالفان کرد. جالب اینجاست که این تورم‌ها اساساً ناشی از شوک نرخ ارز بود (اولی در اثر سررسید بدهی‌های خارجی در ابتدای دهه هفتاد و دومی فشار تحریم‌ها)، یعنی یک شوک بیرونی، نه #استقراض_دولت از بانک مرکزی. این بدان معناست که حتی اگر هیچ قاعده‌گذاری بر استقراض دولت از بانک مرکزی وجود نداشته باشد، بیمِ از دست رفتن حسن شهرت و عدم اقبال عمومی و رأی آوری در آینده، به عنوان یک مکانیزم خودکنترل در خصوص استقراض دولت از بانک مرکزی عمل خواهد کرد.
❌ فقدان مکانیزم خودکار در کنترل خلق پول بانک‌ها
گرچه ترس از خدشه‌دارشدن حسن شهرت مقامات، به مثابه مکانیزمی در جلوگیری آنها از دست‌اندازی افراطی و بیش از حد به پایه پولی عمل می‌کند اما با تفاوتی بسیار زیاد، چنین نیروی بازدارنده‌ای در سپردن #خلق_پول به سیستم بانکی اصلاً موضوعیت ندارد.
🔻 بانک‌ها در رفتار جمعی خود در خلق پول، تا جایی که خلق پول به نفع آنها باشد، بیمی از مسائلی نظیر تورم و حسن شهرت ندارند. حتی تورم به سود آنهاست. آنچه که در طرح مجلس به عنوان محدودیت پیش‌بینی‌شده مربوط به مواجهه قانونی با بانک‌هایی است که در خلق پول نسبت به سایر بانک‌ها تندروی کرده‌اند. این قاعده‌گذاری:
1️⃣ اولاً وابستگی زیادی به نحوه کنش‌گری مقام ناظر و مسائل مربوط به استقلال آنها از نظام بانکی دارد، حال آنکه بیم از مخدوش شدن حسن شهرت و مقبولیت عمومی در مورد دولت ارتباطی به نهاد ناظر نداشته و یک مکانیزم خودکار است.
2️⃣ ثانیاً مسألۀ خلق پول توسط سیستم بانکی، صرفاً مسألۀ بانک‌های «تندرو» نیست. بانک‌ها با روال معمول و بدون تندروی نیز با برداشتن گام‌های پله‌پله بصورت جمعی قادرند #حق_عمومی خلق پول را به خدمت منافع خود دربیاورند. این اتفاقی است که در چارچوب طرح بانک مرکزی بوقوع خواهد پیوست، تازه در خوش‌بینانه‌ترین حالت.
🔻 از آنجا که این رفتار قابل انتساب به تک تک بانک‌ها نبوده و هر یک نقشی محدود و ذره‌ای در این رخداد داشته و اساسا هر یک از آنها بطور جداگانه ممکن است متوجه نتیجه رفتار جمعی تدریجی خود نباشند، مسئولیت عواقب چنین رفتاری نه متوجه آنها، بلکه باز هم متوجه حاکمیت است؛ حاکمیتی که براساس مکانیزم‌های مصرح در این طرح ناچار است در برابر عمل فعالانۀ بانک‌ها در بسط خلق پول، بصورتی انفعالی برای کنترل نرخ بهره (ناشی از نیاز بیشتر به ذخایر)، این ذخایر (پایه پولی) را در بازار بین بانکی برای فرونشاندن عطش سیستم بانکی تقدیم کند. هدفگذاری نرخ بهره و عملیات بازار باز معنایی جز جلوداری بانک‌ها در خلق پول و سرویس دهی بانک مرکزی به آنها ندارد.
🔻 این قواعد یعنی تجویز دنباله روی منفعلانه و سیستماتیک #حاکمیت از کنش فعالانه نخبگان مالی در خلق پول. این در حالی است که تبعات تورمی رفتار انبساطی بانک‌ها باز هم بر عهدۀ دولتمردان است؛ حال آنکه آنها بر اساس سازوکارهای مصرح در این طرح و سایر قوانین جاری، دست پایین را در برابر اقلیت مطلقی به نام بانکداران دارند.
📝 ادامه دارد..
📲 با دوستانتان به اشتراک بگذارید 👇🏻👇🏻