❇️ سبک رضاخانی تغییر فرهنگ.. ✍ سینا کلهر

❇️ سبک رضاخانی تغییر فرهنگ

✍ سینا کلهر

ادای احترام برخی بازیگران سینمایی به مومیایی منسوب به رضاخان هیچ جای تعجب ندارد. رضاخان پدر معنوی آنهاست نه به این خاطر که در دوره او برای نخستین بار سینما به ایران آمد و ۵ سالن سینما ساخته شد بلکه به این خاطر که سینما مهم‌ترین ابزار رضاخان برای همراه کردن افکار جامعه با تغییرات اجباری در جامعه بود. اسلاف این بازیگران در بسیاری از تغییرات فرهنگی رضاخان مشارکت داشتند.

✅ برخلاف آنچه گفته می‌شود اجبار تنها بازوی اعمال قدرت او نبود بلکه پیش از آن این عوام فریبی و ژست خیرخواهی عموم مردم بود که راه را برای اعمال قدرت و اجبار او فراهم می‌کرد. این کار بر عهده مردان فرهنگ بودند . آنها با بینش نافذ خود نه تنها عموم مردم بلکه بسیاری وحانیون و علما سرشناس پای کار تغییرات رضاخانی آوردند. هر چند در فاصله سال‌های 1304 تا 1314 تمام مردانی که مشت‌های آهنین رضاخان را در خدمت هوش و دانش خویش را برای ساختن ایران جدید گرفتند، به دست همان مشت‌ها کشته شدند.
✅ ترکیب آن هوشمندی عوام فریبانه و مشت آهنین بی‌رحم رضاخانی مجموعه ای از تغییرات فرهنگی شد که ایران جدید را شکل می‌داد. موارد زیر تنها قسمت‌های از تغییرات فرهنگ به سبک رضاخانی است که اکنون بخش جدایی ناپذیر زندگی ایرانیان است:

1_ بیرون آوردن اجباری مردان از محیط‌های سنتی با قانون نظام وظیفه و مجبور کردن آنها به سخن گفتن به زبان فارسی و حشو و نشر با دیگر اقوام در محیط پادگان.
سربازان مجبور بودند هر روز وفاداری خود را به شاه، پرچم و دولت اعلام کنند. سربازانی که زبان فارسی نمی‌دانستند ۶ ماه اول مجبور بودند زبان فارسی را یاد بگیرند. روستایی ها و عشایر هم باید به زور سرنیزه تبدیل به شهروند می‌شدند.

2_ طبق قانون نظام وظیفه همه مجبور شدند تا برای خود نام خانوادگی انتخاب کنند و شناسنامه بگیرند. خود رضاخان نیز نام خانوادگی پهلوی را که یادآور اسامی ایران باستان بود انتخاب کرد.
انتخاب نام خانوادگی قاجار برای خانواده پادشاهی و نزدیکان او ممنوع شد و افرادی که القاب داشتند باید القاب خود را کوتاه می‌‌کردند. او البته خود هم از استفاده از لقب اجتناب کرد و صرفا به لقب اعلی حضرت اکتفا کرد.

3_ تقویم خورشیدی را جایگزین تقویم قمری و نام زرتشتی ماه‌ها را جایگزین نام اسلامی کرد، یک ساعت استاندارد برای کشور انتخاب کرد و همه واحدهای اندازه‌گیری را در کشور یکسان کرد.

4_ لباس‌ها و کلاه‌های سنتی را غیر قانونی اعلام کرد. همه مردان ایرانی به غیر از برخی از روحانیون باید از کت و شلوارهای غربی و کلاه‌های لبه دار به نام کلاه پهلوی استفاده می‌کردند.

5_ تا زمان حکومت رضاخان برهنه بودن سر مردان یا نشانه جنون بود و یا بی شخصیتی فرد و کلاه نوعی منزلت اجتماعی محسوب می‌شد، ابتدا کلاه پهلوی جایگزین همه انواع کلاه‌ها شد و بعد از مدتی کلاه گذاشتن به مرور کنار گذاشته شد.

6_ بسیاری از مردان مجبور شدن ریش‌های خودشان را بتراشند و تنها در شرایطی می‌توانستند سبیل داشته باشند که سبیل آنها شبیه سبیل‌های شاهان قاجار نباشد.

7_ از 1304 تا 1314 ابتدا برای زنان بی‌حجاب امنیت حضور در خیابان‌های شهر و مراکز تفریحی را فراهم کرد و بعد از آن پوشش حجاب را ممنوع و قانون کشف حجاب را اعلام کرد و اقلیت قابل توجهی از زنان بی‌حجاب را در جامعه ایجاد کرد.

8_ مدارس مختلف را منحل و نظام یکپارچه آموزشی را در کشور ایجاد کرد به نحوی که همه مجبور بودند صرفا در چارچوب این نظام با محتوی درسی که حکومت تعیین می‌کرد با میزانی استثنا برای حوزه.های علمیه تحصیل کنند.

9_ سال 1313 نام پرسیا را که در خارج از ایران مرسوم بود به ایران تغییر داد و همه سفارتخانه‌ها را مکلف به استفاده از این نام کرد.
10_ نام بسیاری از مناطق جغرافیایی ایران را تغییر داد. و در نام‌گذاری جدید اولویت را به استفاده از نام‌هایی داد که قبل از هر چیز یاد آور رضاخان یا ایران باستان باشند. مثل تغییر انزلی به پهلوی علی آباد به شاهی و...

11_ واحد پول را از قران به ریال تغییر داد.

12_ پنج زندان بزرگ و 8 زندان کوچک ساخت و بسیاری از مخالفان خود را در آن محبوس کرد.

13_ سنت بست نشینی را که شیوه شناخته شده اعتراض سیاسی بود ممنوع کرد

14_ و....

زمانی که در 1320 او ایران را ترک می‌کرد بسیاری از اقداماتی که با مشت‌های آهنین و اجبار آشکار او انجام شده بود به نتیجه رسیده بود.


💢in_siasatvaregi

@antioligarchie