آیا پایان اصولگرایی به معنای پایان اسلام گرایی است؟

آیا پایان اصولگرایی به معنای پایان اسلام گرایی است؟


1️⃣جریان راست اسلامی پس از مصادره انقلاب در دهه شصت، درباره اینکه پایه ى نظریه و عمل اقتدارگرایانه خود را بر کدامیک از سه عنصر فقه/ ایدئولوژی/ مصلحت استوار کند، سرگردان بود. اگرچه در دوران جمهوری دوم و با تقسیم کار خاص میان دو آیت الله چنین به نظر می رسید که نظام به ترکیب متناسبی از این سه مفهوم دست یافته است، اما با فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی؛ هرچه به انتهای دوران جمهوری دوم نزدیک می شویم بیشتر عیان می شود که این سه تنها به زور شیخوخیت و کاریزمای نسل اول انقلاب همنشین یکدیگر شده بودند.


2️⃣ در واقع قیام چپ گرایانه خاتمی ٧٦ تنها به استحکام پیوند میان این سه عنصر راست انجامید، تا جاییکه تیغ آن به کلی کند شد و تنها خوانشی از دوم خرداد که توانست با نزدیک شدن به هاشمی رفسنجانی با «مصلحت» درآمیزد، در چارچوب نظام باقی ماند و باقیِ جریان اصلاحات به خارج از ایران تبعید شد. با اینحال قیام چپ گرایانه احمدی نژادِ ٨٤، از سوی اصولگرایان قیامِ ایدئولوژی و فقه علیه مصلحت خوانده شد و با فرصت طلبی اصولگرایان، شقاقی عظیم درجبهه راست ایجاد کرد. نزاع دو آیت الله در سال 88 به اوج رسید و مصلحت در آستانه اخراج کامل از نظام متوقف شد: ایدئولوژی هنوز اخراج مصلحت را «به مصلحت» نمی دانست!


3️⃣ دوسالی اصولگراییِ بالیده بر محبوبیت احمدی نژاد، از پیروزی بر مصلحت سرمست بود و موجبات استقرار نظامی ایدئولوژیک را فراهم می کرد و حتی می رفت که تسویه حسابهایی را هم با فقه آغاز کند که احمدی نژاد خودی نبودنش را اعلام کرد. راست بار دیگر علیه خطر چپ، بازسازی شد و مصلحت و فقه و ایدئولوژی در سالهای 90 تا 92 در کنار هم صفی متحد را تشکیل دادند. تحریمها این راستِ دوباره متحد شده را متقاعد کرد که در مقابل دو چپ - موسوی و احمدی نژاد- حسن روحانیِ معتدل بر سرکار آید. اینچنین برجام در آتش بسِ موقتِ مصلحت و ایدئولوژی منعقد شد.


4️⃣ ایدئولوژی تصور می کرد که برجام نافرجام خواهد بود و در واقع جام زهر او، داروی انتحارِ مصلحت خواهد شد و نظام یکسره مثل هلو در گلوی او خواهد افتاد، اما چنین نشد. چند روز پیش فرزند خلفِ راستِ مصلحت اندیش در غیاب پدر، علی رغم بازی باخته در عرصه اقتصاد، منفوریت ایدئولوژی را به رخ همگان کشید و با اختلاف پیروز شد. اینک اصولگرایی ایدئولوژیک به پایان رسیده است و در موزه ها باید آنرا جستجو کرد.


5️⃣ اما آیا فروپاشی راست ایدئولوژیک و پیروزی راست مصلحت اندیش به معنای پایان اسلام گرایی است؟ مشخصاً راست مصلحت اندیشِ امروز وجهه ای بس عرفی دارد اما راست فقاهتی ارتدوکس خواهد کوشید که با بیرون کشیدن خود از زیر لاشه اصولگرایی عرض اندام جدیدی را مشابه آنچه در خراسان می گذرد اعلام کند: برکشیدن راست افراطی فقاهتی از راست ایدئولوژیک که می توان آنرا به انشعاب داعش از اخوان المسلمین تشبیه کرد.

♦️ اما این همه ماجرا نیست. اینک با عیان شدن انحراف عناصر سه گانه‌ی فقه/ ایدئولوژی/ مصلحت از «انقلاب اسلامی» و حقیقت «جمهوری اسلامی»، شرایط بازخوانی و احیای نوع دیگری از اسلام گرایی، خارج از هژمونی راست فراهم شده است: چپ اسلامی که سیاست را بار دیگر از انسان، آزادی و دردهای بشر آغاز و تا جمهوری فاضله دنبال خواهد کرد.


💢 محمد حسین بادامچی


به آنتی اولیگارشی بپیوندید👇
https://t.me/joinchat/AAAAAEOL5PA81hI9ioK_EA