‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۲۳ تیر سالروز درگذشت ملیک اصلانیان

‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۲۳ تیر سالروز درگذشت ملیک اصلانیان

امانوئل ملیک اصلانیان ( زاده ۱۲۹۴ روستوف - درگذشته ۲۳ تیر ۱۳۸۲ تهران) آهنگساز و نوازنده پیانو

اصلانیان در شهر روستوف روسیه به دنیا آمد ولی پدر و مادر او اهل تبریز بودند. در سال ۱۳۰۴ در تبریز ساکن شدند ولی اصلانیان به علت موقعیت کاری پدرش که در تجارت خشکبار اشتغال داشت در سال ۱۳۰۸ به هامبورگ نقل مکان کرد و در آنجا مشغول تحصیل و آموزش موسیقی شد. پس از دریافت دیپلم پیانو از کنسرواتوار هامبورگ، رهسپار برلین شد، با این نیت که در مدرسه عالی موسیقی این شهر، شیوه‌های علمی آهنگسازی و رهبری ارکستر را نیز فراگیرد. بخت یار امانوئل بود که یکی از موسیقیدانان نام‌آور و نوآور آلمانی، پل هیندمیت در آن مدرسه تدریس می‌کرد. امانوئل از آموزه‌های هیندمیت بهره‌های فراوان برد سپس وارد کنسرواتوار شد و در سال ۱۳۱۷ فارغ‌التحصیل شد و توفیق یافت در بحبوحه جنگ جهانی دوم اولین کنسرتش را در سال ۱۳۱۹ در برلین برگزار کند. در سال‌های تحصیل در آکادمی برلین، اصلانیان تحقیق در زمینه ملودی‌های فولکلور ایرانی و ارمنی را آغاز کرد که حاصل آن چند اثر برای ارکستر و پیانو بود و اغلب از رادیو برلین پخش می‌شد. او پس از پایان رساندن دوره آهنگسازی در سال ۱۳۳۲ به ایران بازگشت.
بعد از بازگشت به ایران مدتی نزد ابوالحسن صبا به فراگرفتن موسیقی ایرانی پرداخت و اثری برای تار و تنبک و سنتور ساخت. اصلانیان مدتها استاد دانشگاه تهران و هنرستان عالی موسیقی بود. آثار ساخته‌شده توسط اصلانیان بارها توسط ارکسترهای بزرگ جهان و ارکستر سمفونیک تهران به رهبری فرهاد مشکات، حشمت سنجری و علی رهبری اجرا شده‌است و آثاری بر اساس ملودی‌های ایرانی ساخته که به عنوان نمونه می‌توان از «نغمهٔ دشتی» او یاد کرد که با رعایت نیم پرده (به جای ربع پرده) تنظیم شده است.
او خالق آثاری چون «منظومه سمفونیک گلبانگ» بر اساس داستان کوتاهی از غلامحسین غریب، «افسانه آفرینش»، «پروانه»، «فانتزی برای تار»، «تنبک»، «سنتور و ارکستر»، و «آذربایجانی کنسرتو پیانو» بوده است.
او میگفت:
«من به این نتیجه رسیده‌ام که انسان باید چیزهای زیادی یاد بگیرد و بداند، اما بعد باید آن‌ها را از یاد ببرد و ببیند آن ملودی به چه چیزی نیاز دارد، نه این که خودش می‌خواهد با آنچه‌کار کند و یا آموخته‌های خود را چه‌طور ارائه دهد. زیرا چیزی که یادگرفته‌ایم مال خودمان نیست. زمانی که باخ و بتهوون هارمونی می‌نوشتند چیزی دربارهٔ هارمونی نوشته نشده بود. آن‌ها خودشان با تکیه بر تجربه‌های پیشینیان هارمونی را به وجود می‌آوردند. بعد دربارهٔ آثار آن‌ها کتاب‌ها نوشته شد و اکنون در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. حالا اگر کسی با استفاده از آن‌ها موسیقی بنویسد، این دیگر مال خودش نیست. دانش ورزش ذهن است، نه تکرار آموخته‌ها. این برای هنر و ادبیات بسیار مهم است.»
و می‌گفت:
«می‌دانم چرا مولانا نیز می‌رقصید. وقتی برگ درخت در هوا می‌رقصد، این خواسته خودش نیست. نیرویی آن برگ سبک را می‌رقصاند. مولانا هم از طریق گذشتن از نفس چنان سبک می‌شد که به رقص درمی‌آمد. در موسیقی هم باید به این سبکی رسید.»
اصلانیان معتقد بود که:
«برای موسیقی ایرانی باید هماهنگی و فرم مخصوصی انتخاب کرد تا متناسب با بیان حالات و چگونگی آن باشد و اصولاً درست نیست زیر ملودی‌های ایرانی بدون دقت هارمونی غربی گذاشته شود. او این عمل را مانند این می‌دانست که بخواهند فارسی را با دستور زبان فرانسه و انگلیسی تطبیق دهند.»
امانوئل ملیک اصلانیان در ۲۳ تیر ۱۳۸۲ در سن ۸۸ سالگی در تهران درگذشت. پیکر وی پس از تشییع در تالار وحدت در «آرامستان بوراستان» به خاک سپرده شد.
آثار:
از معروف‌ترین ساخته‌های او
بالهٔ آفرینش
چهارگاه (برای پیانو)
افسانه آفرینش
گلبانگ
پروانه
فانتزی (برای تار)
تنبک
سنتور و ارکستر
آذربایجانی کنسرتو پیانو
بورلسک
سپیده
سوپرانو
باریتون و دکلمه

@bargi_az_tarikh

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘