☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۶ فروردین سالروز درگذشت اسماعیل ادیب خوانساری
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۶ فروردین سالروز درگذشت اِسماعیل اَدیب خوانساری
(زاده ۱۲۸۰ اصفهان – درگذشته ۶ فروردین ۱۳۶۱ تهران) نخستین خواننده مرد در رادیوی ملی ایران
اسماعیل ادیب خوانساری فرزند یک روحانی و خوشنویس برجسته به نام میرزا محمود بن ابی القاسم الخوانساری و شاگرد عندلیب خوانساری، سید رحیم اصفهانی، حبیب شاطر حاجی، نایب اسدالله (و غیرمستقیم: طاهرزاده) بود.
ادیب از سال ۱۳۰۳ تا سال ۱۳۰۹ گاه در اصفهان گاه در تهران به سر می‌برد. در سال ۱۳۰۹ وارد خدمات دولتی شد و کار اداری خود را از ۱۶ مهر ماه ۱۳۰۹ در بلدیه که همان شهرداری تهران امروزیست آغاز کرد.
در سال ۱۳۱۹ وقتی برای نخستین بار در ایران رادیو ملی تأسیس شد، در حالی که سی و نهمین سال زندگی را می‌گذراند به عنوان نخستین خواننده مرد رادیوی ملی ایران، به رادیو دعوت شد. او در آن دوران با نوازندگانی چون ابوالحسن صبا، علی اکبر شهنازی، حسین یاحقی، حبیب سماعی، عبدالحسین شهنازی، مهدی خالدی و مرتضی محجوبی همکاری می‌کرد.
آثار او در صفحات گرامافون ۷۸ دور (صفحات سنگی)، آثار رادیویی، آوازها و تصانیف همراه با ساز و ارکستر و تعداد بیشماری ضبط‌های خصوصی و خانگی به‌جا مانده‌است. از آوازهای محلی بختیاری (اجرا شده با ارکستر انجمن موسیقی ملی) شلیل و خون دل قابل ذکر است، ادیب خوانساری دربرنامه برگ سبز و گل‌های جاویدان هم چندین اجرا داشته‌است.
او برای هنرش قدر و منزلت زیادی قائل بود، خودش در این باره می‌گوید: «هیچگاه از کسی در ازای خواندن نوا پول نگرفته‌ام؛ زیرا این کار را دون شخصیت یک هنرمند می‌دانم.» از ویژگی‌های منحصر به فرد این استاد آواز می‌توان به دارا بودن زمینه معنوی و عرفانی در آثار ایشان، ادای صحیح شعر و حفظ حالت درونی آن و تکنیک‌های منحصر به فرد در ساختار تحریرها اشاره کرد. در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۸۶ کتاب ادیب خوانساری: آوای جاویدان در موسیقی ایران نوشته شیرین ادیب (دختر استاد) که در ۵ فصل شامل زندگی‌نامه، فعالیت‌های هنری، گفته‌ها، نوشته‌ها و خاطرات ادیب ارائه شده است، توسط مؤسسه فرهنگی و هنری آوای هنر و اندیشه منتشر شد.
تدریس و شاگردان
اسماعیل ادیب خوانساری مدتی در مدرسه عالی موسیقی خالقی به تدریس آواز مشغول شدند که از جمله احمد ابراهیمی از شاگردان ایشان بودند. با پایه‌گذاری مرکز حفظ و اشاعه موسیقی توسط داریوش صفوت در سال ۱۳۴۹از ایشان نیز برای تدریس آواز دعوت به عمل آمد. در سالهای ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۵ به دعوت استاد هوشنگ ابتهاج (سایه) که مدیریت موسیقی رادیو ایران را به عهده داشتند مدتی را به تعلیم تعدادی از هنرجویان علاقه‌مند به یادگیری آواز در رادیو ایران اختصاص دادند. از کسانی که مستقیماً از تعلیمات ادیب بهره گرفته‌اند می‌توان به حسن کسایی، هنگامه اخوان و فخری ملکپور اشاره کرد، اکبر گلپایگانی نیز از محضر ادیب بهره بسیار برده و ظرائف مکتب اصفهان را از ایشان آموخته است.
استاد محمدعلی گلپایگانی (محمد گلریز) برادر کوچکتر اکبر گلپایگانی نیز از محضر ادیب استفاده بسیار برده است.
حسن کسایی از هنرمندانی است که آثار خصوصی و رادیویی زیادی با ادیب دارد. در سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۵ به مدت یک سال در تهران و در خانه ادیب بود و از وی درس می‌گرفت. ادیب خوانساری سالهای متمادی به‌خاطر ناراحتی ریوی از تنگی نفس رنج می‌برد؛ در سالهای ۱۳۵۳ و ۱۳۵۴ دوبار تحت عمل جراحی ریه قرار گرفتند و هر از گاه دچار مشکلات قلبی و تنفسی می‌شدند. سرانجام این هنرمند ششم فروردین‌ماه سال ۱۳۶۱ در سن ۸۱ سالگی پس از این‌که مدت‌ها دچار ضعف جسمانی و بیمار و بستری بود، درگذشت. آرامگاه وی در بهشت زهرا، قطعه ۹۱ ردیف ۱۰۳ شماره ۴ قرار دارد.
🆔 @bargi_az_tarikh
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘