سومین شماره از فصلنامه ایوان در حالی منتشر می‌شود که طی ماه‌های گذشته، خبر درگذشت دو چهره‌ی شاخص در حوزه‌ی فرهنگ‌پژوهی و ایرانشناس

سومین شماره از فصلنامه ایوان در حالی منتشر می‌شود که طی ماه‌های گذشته، خبر درگذشت دو چهره‌ی شاخص در حوزه‌ی فرهنگ‌پژوهی و ايرانشناسی، نخست داريوش شايگان و سپس ژيلبر لازار، موجب تأثر دوستداران و مخاطبان فرهنگ ايران گرديد. هر دو در طول حيات خود سخت کوشيدند و ميراثی از خود به يادگار گذاشتند که بی‌ترديد تا سال‌های مديد، منبعی ارزشمند برای پژوهشگران به شمار خواهد آمد. شايگان که از نوجوانی توسط خانواده به اروپا فرستاده شد، فضای فکری خود را در سال‌های پس از جنگ، متأثر از جريان‌های فکری و فلسفی روز اروپا و به ويژه فرانسه ساخت، به طوری که نمود آن را در عرصه‌های مختلف فکری، از جمله هندپژوهشی، فلسفه اسلامی و ادبيات و فرهنگ تطبيقی شاهد هستيم. اما ژيلبر لازار با پژوهش در زبانشناسی، کاربست آن در زبان فارسی و گويش‌های متنوع آن، و بيش از همه با تأليف فرهنگ لغات فارسی- فرانسه، نام خود را بر بلندای ايران‌پژوهی نهاد، تا به نوعی مترجمان و فارسی‌آموزان برای هميشه وامدارش باشند؛ و چه فرصت مغتنمی که توانستيم واپسين گفت‌وگو با او را در ايوان ثبت کنيم.
نخستین مقاله این شماره به گفت‌وگوی پژوهشی نسبتاً بلندی با مجید سلیمانی، پژوهشگر تاریخ ادبیات مقیم پاریس، اختصاص دارد. او در این گفت‌وگو به موضوع نخستین ترجمه‌های ادبیات کلاسیک فارسی به زبان فرانسه می‌پردازد. مقاله دیگر این شماره در بخش ادبیات، از دکتر محمدجواد کمالی، بر تاریخ روابط فرهنگی ایران و فرانسه اختصاص دارد. قابل اشاره است که پیشتر کتابی از ایشان در همین موضوع، در فرانسه به چاپ رسیده است.
دکتر محمدعلی امیرمعزی از شناخته شده‌ترین چهره‌های دانشگاهی فرانسه در حوزه مطالعات ادیان و مشخصاً تاریخ تشیع است. فصلنامه ايوان در گفت‌وگویی جامع به سراغ ایشان رفته و در گفتاری با عنوان «دین پژوهشی در مواجه با فلسفه و تاریخ»، به کاوش در موضوع مورد بحث پرداخته است.
مهدی چیتسازها، پژوهشگر تاریخ ادبیات و هنر، در مقاله‌ای با عنوان «در برزخ دو جهان» کارنامه فکری دکتر داریوش شایگان را مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده در این مقاله، با استناد به نقلی از شایگان، وی را متفکری آزاد معرفی می‌کند که وابستگی پایداری به مکتب‌های فلسفی یا ایدئولوژی‌های سیاسی زمان ندارد و همیشه آماده است تا عقاید خود را نقد و بازبینی کند.
گفت‌وگوی رضا افشارنادری با ژیلبر لازار که در واپسین روزهای زندگی لازار انجام شده است را می‌توان سندی ارزشمند در تاریخ شفاهی ادبیات فارسی در نظر گرفت. افشارنادری در ادامه این گفت‌وگو، در مقاله‌ای با عنوان «شاعران بزرگ پارسی در آزمون ترجمه» به موضوع ترجمه ادبیات منظوم فارسی به فرانسه می‌پردازد.
در شماره سوم ایوان، بخش متفاوتی را به تئاتر و ادبیات نمایشی اختصاص داده‌ایم. نخست، گفت‌وگوی اصغرنوری (نمایشنامه‌نویس، مترجم و کارگردان تئاتر) و سعید سام میرزایی (بازیگر و کارگردان تئاتر مقیم پاریس) با فیلیپ مینیانا را خواهید خواند. مينيانا يکی از مطرح‌ترين چهره‌های ادبيات نمايشي معاصر فرانسه است که از سال 1979 تا به حال بيش از 50 نمايشنامه، اپرا و نمايشنامه راديويی نوشته است.
در ادامه این بخش، کلارا نیره، بازیگر و فارغ‌التحصیل هنر و تکنیک‌های بازیگری از دانشگاه سوربن، نگاهی داشته است به اجرای نمایش «بی‌تابستان» از امیررضا کوهستانی که در می 2018 در فستیوال هنر بروکس اجرا شده است.
فريدون رهنما از مهم‌ترین هنرمندان و اندیشمندان ایرانی است که پلی میان فرهنگ ایران و فرانسه دانسته می‌شود. وی با شناخت اندیشه‌های مفاخر فرهنگی و هنری ایران و فرانسه سعی داشت تا در زمینه‌های شعر، سینما و نقد، پیوندی میان فرهنگ این دو کشور ایجاد کند. علیرضا ارواحی و مسعود ایمانی در مقاله‌ای با عنوان «فریدون رهنما، پلی میان فرهنگ ایران و فرانسه» علاوه بر اشاره به کارنامه‌ی رهنما، به نقد یکی از مستندهای وی، با عنوان «تخت جمشید» می‌پردازند.
همچون شماره‌های پیشین ایوان، دو مقاله به حوزه‌ی مطالعات شهری اختصاص داده‌ایم. نخست، فرانسیس رامبرت، در مقاله «اصفهان رودخانه برگشت‌ناپذیر»، موضوع خشکسالی رودخانه زاینده رود را مورد توجه قرار داده است. فرانسیس رامبرت، منتقد و پژوهشگر مطالعات معماری در فرانسه است. او یکی از پایه‌گذاران مجله معماری در سال 1989 به شمار می‌آید. وی با مجلات مختلفی چون «هنرهای زیبا»، «ژورنال هنر و شناخت هنرها» همکاری داشته و کتاب‌های متعددی در زمینه معماری تألیف کرده است. همچنین رامبرت مدیر انستیتو معماری فرانسه و از سال 2004 رئیس دپارتمان سیته معماری است.