📍حکومت قانون. 📍حتما بخوانید/ ‌قاجاران.. ✍ دکتر ‌طباطبایی

📍حکومت قانون
📍حتما بخوانید/ #دودمان‌قاجاران

✍ دکتر #سیدجواد‌طباطبایی

🔶 دکتر سیدجوادطباطبایی در فصل کلیدی دیدگاه‌های نو در اندیشه اقتصادی، در تحلیل نسبت میان فقدان‌ نهادهای حقوقی جدید و نابسامانی‌هایی که در عصر قاجاران در فقدان حکومت قانون به وجود آمده بود در پاورقی صفحه ۳۳۴ از جلد دوم کتاب تاملی درباره ایران، بخش دوم، نقل قولی را از سیاحت‌نامه آورده است که در جای خود بسیار جالب توجه است، و نشان می‌دهد که در فقدان برقرار شدن حکومت قانون، نابسامانی تا چه حد می‌توانسته است بر فضای عمومی کشور اثرگذار باشد. دکترطباطبایی با نقل قول از سیاحتنامه می‌نویسد:

🔶《در همه جا تکالیف حاکم و وظایف محکوم معلوم و معین است، مگر در ایران که ما بدبختان اسیر حکم و تابع خواهش‌های نفسانی این مشتی فراعنه و نمارده[=نمرودیان] هستیم که هرچه بر مال و جان و ناموس ما حکم رانند، مجری است و بازخواست و مواخذه‌ای برای ایشان نیست. فریاد دادخواهی ما به جایی نمی‌رسد. امروز زنگیان حبش و سودان از امثال این اسارات و تعدیّات رسته‌اند و هرگونه #حقوق‌بشریه را مالک هستند، مگر ما بیچارگان که زنجیر #اسارت ما را هر روز سخت‌تر و دایره حقوق بشریه ما را هر لحظه بیش از پیش تنگ‌تر می‌کنند》(سیاحت‌نامه، ۳۸، تاملی درباره ایران، ۱۳۹۵، ۳۳۴).

======================

🔶 پانوشت: نکته جالب توجه در تحلیل‌های دکتر این است که ایشان با بررسی چندین رساله مهم عصر ناصری نشان می‌دهند که تنها راه عبور از این تعدی‌ها برقراری حکومت‌قانون بوده است.

🔶 وانگهی، ایشان اشاره می‌کنند که ناصرالدین‌شاه به خوبی دریافته بود که حکومت ایران در وضع مشکلی گرفتار شده بود، اما نمی‌توانست همانند هواداران اصلاحات تصور کند که خود او اولین مانع عمده در راه اصلاحات است(طباطبایی، ۱۳۹۵، ۳۳۳). چراکه اگر شاه گاهی به اصلاحات هم میل می‌کرد و اگر فکرش هم بیش از دو روز دوام می‌آورد، آن را بدون اصلاحات سیاسی می‌خواست(همان نقل به مضمون).

💠 تقریر از بهروززواریان.

@MinervaEule1776

https://t.me/denkenfurdenken