💎 ضرورت ایجاد نهادهای حقوقی جدید.. ✍ جواد طباطبایی

💎 ضرورت ایجاد نهادهای حقوقی جدید

✍ جواد طباطبایی

🔶 نیاز به نظام‌ قضایی عرفی و «ضرورت ایجاد نهاد‌های حقوقی جدید» به عنوان یکی از اساسی‌ترین خواست‌های #تجددخواهی ایرانیان از عمده مباحثی است که در رساله‌های روشنفکران عصر ناصری آمده است.

🔶 حتی ایرانیانی که تصور روشنی از جایگاه نهادهای حقوقی جدید و‌ پی‌آمدهای #فقدان آن در جامعه نداشتند، می‌توانستند دریافتی از ضرورت #قانون‌خواهی، پیدا کنند.

🔶 ... به این ترتیب[افزوده از ما]، میرزا آقاخان کرمانی در سه مکتوب در این باره[افزوده از ما]... به درستی می‌نویسد:«درجه ظلم در حق مظلوم و‌ پایه ستم حاکم به حد قدرت و قوت حاکم است و هر قدر ممکن باشد و بتواند در حق رعیت ظلم می‌نماید و هرچه نکرده، نتوانسته، نه این‌که نخواسته است. طاقت و تحمل مظلوم شرط نبوده و نیست و‌تمکین و بردباری او فایده ندارد.

📚 تأملی درباره ایران، نظریه حکومت قانون در ایران، مبانی نظریه مشروطه‌خواهی، صفحه ۳۳۴ و بعد.

================================
🔶 بدیهی است که در فقدان نهادهای حقوقی، اراده شاه، قانون را وضع می‌کرد. لذا با این توضیح می‌توان دریافت که آمیزش این موضع با خوی خودکامگی ناصرالدین شاه تا چه حدی ایران را به ورطه نابودی و سقوط کشاند. وانگهی؛ناصرالدین شاه بیشتر از توجه به اداره امور کشور، در «هاویه» بی‌التفاتی به کار دنیا افتاده بود.

🔶 اما می‌توان استدلال کرد که شاه _در صورتی که خودکامگی و استبدادش اجازه می‌داد که ببیند_ در هر صورت یا از اوضاع وخیم و وحشتناک مردم اطلاع داشت یا بی‌خبر بود. اگر اطلاع داشت و سخنی نمی‌گفت که در حق مردم خیانت می‌کرد و در فساد‌ها دخیل بود، تا جایی که یک ملت باید به پای «هوس» او قربانی می‌شدند، یا از اوضاع کشور اطلاعی نداشت؛ اگر چنین بوده است می‌توان گفت این چه شاهی بوده که از اوضاع مردم بی‌خبر بوده است؟!

🔶 پس جای شگفت نیست که کرمانی، او را ترور می‌کند تا یک بار برای همیشه «عضو فاسد را قطع کرده باشد»، « به دلیل این‌که سال‌ها بود که به عقیده او سیلاب ظلم بر عامه رعیت ایران جاری بود» و به این علت که در نهایت همه مشکلات به «شخص شاه» ختم می‌شد، و در جایی که «امکان اصلاح با خودکامگی در یک دایره نمی‌گنجید» قطع کردن عضو فاسد و شریان و‌ رگ فساد می‌تواند کارساز باشد.

@MinervaEule1776

https://t.me/denkenfurdenken