💎 معجزه‌های عبدالکریم ‌سروش.. ✍ بهروز زواریان.. 🔶 باز هم «عبدالکریم سروش» معجزه کرد!

💎 معجزه‌های عبدالکریم ‌سروش

✍ بهروز زواریان

🔶 باز هم «عبدالکریم سروش» معجزه کرد! آقای سروش در باره چیزی که نمی‌دانید چه کسی شما را مجبور کرده است که حرف بزنید؟! این‌که تخم شوم «جبری‌نگری» در فلسفه هگل نهفته است، ناشی از مطالعه سطحی و رجوع به آثار دست سوم است یا چیزهایی که از دیگران شنیده‌اید. تا چه زمانی باید اشتباه یاد بدهید و‌ عده‌ای را به دنبال خود بکشانید؟! در حالی که به بنیاد‌های روشنگری و «هردر» و‌ «هامان» و... که در عین حال واکنشی به روشنگری بودند اشاره نمی‌کنید؟

💎 آقای سروش نمی‌تواند با این مطالعات سطحی_دست‌کم در مواجهه با فیلسوفی چون هگل_ دریابد که هگل پیشتر، این ایرادها را پیش‌بینی و پاسخ به آن‌ها را در فلسفه‌تاریخ قرار داده بود. وانگهی؛ او اگر دست‌کم می‌توانست نظری به فلسفه تاریخ هگل بیاندازد و آن‌جا با مفهوم «مکر عقل» و این‌که هگل مشیت را به مکر عقل تبدیل کرده است_یعنی List der Vernunft_مواجه می‌شد، این‌گونه خود و ذهن و سرمایه دیگران را به بازی نمی‌گرفت تا با این بحث‌ها باز هم نشان دهد که از فلسفه غربی و تحول مفاهیم آگاه نیست، اما ابایی از این ندارد که در چنین مواردی اظهار نظر کند! البته برای کسی که هنری جز «نقالی» ندارد این بحث‌ها قطعا به ابتذال کشیده می‌شود.

💎 این در حالی است که دیگران را متهم به «سرقت‌علمی» می‌کند، بدون این‌که بتواند آن را اثبات کند، اما نگاهی به آثار خود نمی‌کند تا دریابد که این آثار معیارهای یک‌ پژوهش آکادمیک را ندارند و فقط سخنرانی‌هایی هستند که ایراد شده‌اند. ضمن این‌که می‌توان از سروش پرسید که آقای سروش! شما با نظام اندیشه این کشور چه کار کرده‌اید که حتی دور از وطن جلسات سخنرانی شما غالبا به هم می‌خورد؟! به عنوان نمونه درباره برخی آثار ن.ک به: «ایدئولوژی شیطانی»، و مهم تر «ادب قدرت و‌ ادب عدالت» که نشانگر سقوط سروش در سیاست نامه‌نویسی است که دوره آن مدت‌ها است که در ایران به سر آمده است.

💎 روشنفکران دینی عادت کرده‌اند که نقدهایی از این دست را به «لاف» و «لگد» تعبیر کنند. در حالی که کاملا روشن است که این جز نقد نیست و آن نحوه برخورد، معنایی جز طفره رفتن ندارد.

💎 آن‌ها شهامت «#حقیقت» را ندارند که هم‌چون داریوش شایگان اذعان کنند که «گند زده‌اند»! هرچند شایگان از زبان همه آن‌ها حقیقت را بیان کرد؛ تا جایی که می‌توان دریافت، آقای سروش و‌ نسل پس از او «گند زد‌ه‌اند»! این در حالی است که در کشوری که در بحران به سر می‌برد، سروش‌ مشغول «مثنوی‌خوانی» و «نراقی مشغول تبیین مسأله عشق» و‌ «ابوالقاسم‌فنایی و مصطفی ملکیان» مشغول پیچیدن نسخه‌های اخلاقی هستند. مشکلات کشور این‌ها است و‌ آیا روشنفکران‌دینی بر روی ایران ایستاده‌اند؟!

💎 برای من «بی‌تفاوت» است که سروش و آقازاده، ملکیان و... این متن‌ها را ببینند و یا نبینند و‌ یا پاسخ ندهند‌ و‌ یا بدهند؛ آن‌چه که برای ما اهمیت دارد آگاه کردن و برجسته کردن این نکته است که هواداران این دسته پس از سال‌ها نشستن در پای درس این‌ها، آیا قادر هستند سخنی معنادار درباره سنت و تجدد بگویند؟ و یا در مبانی اندیشه مدرن رسوخ کنند تا نشان دهند که «محل نزاع» بر مبانی قدما در نظام‌های فلسفی غرب به خصوص از سده سیزدهم به بعد کجا است؟ و یا در مشروطیت ایران چه اتفاقی رخ داد؟! بدان معنا که معنای تحولات و دگرگونی‌های ایران را حتی با مبانی خود در آستانه دوران جدید توضیح دهند؟! و پاسخ به این‌که چرا باید غرب را بخوانیم، در حالی که جایی که بر روی آن هستیم ایران است؟ و...

💎 اما اگر [بر حسب یک فرض]، گفته شود که این وظیفه روشنفکر نیست و‌ آن‌ها اذعان کنند که برای ایران فعالیت نکرده‌اند، می‌توان دریافت که آگاهی آن‌ها بر «امر عرضی» متکی است و نه «جوهری»، در حالی که علت «قوام عرض»، جز «جوهر» نیست! و‌ اما اگر[برحسب فرض دوم]، اذعان کنند که آگاهی‌شان در ایران ریشه دارد، پس می‌توان پس از آن، این‌ پرسش را طرح کرد که اگر التفات به آن مسائل و تشخیص درست بحران_که اتفاقا در همین ایران ریشه دارد_ وظیفه آن‌ها نبوده، با این‌که بر حسب فرض دوم، مدعای آن‌ها ریشه داشتن آگاهی‌شان در ایران است، وجودشان چه دردی از این کشور دوا کرده که بیش از یکصد سال است که در تداوم کار و بار روشنفکرانه، هم‌چنان در سنت و مدرنیته دست و پا می‌زنند، در حالی که نه به علم «حقوق» توجه کردند و نه «سیاست» و نه «اقتصاد»

💎 این در حالی است که «الهیات»، به آن معنا که در مسیحیت وجود داشت در ایران نبود و‌ از این جهت است که گفته می‌شود «#لوتربازی‌‌های» اصحاب روشنفکری‌دینی‌ و داعیه #اصلاح‌دینی ره به جایی نداشت.

💎 به نظر می‌رسد در شرایطی که روشنفکران در آن گرفتار آمده‌اند، در صورت عدم التفات به این مسائل، باید در «خانقاه» صوفیانه خود، به گوشه عزلت و «زهد آلوده به سیاست غزالی‌مآب» خود راضی باشند.

💎 @denkenfurdenken
🔻