✅بودجه‌ریزی در ایران! یکی از این موارد در فرایند بودجه ریزی کشور دیده می‌شود

✅بودجه‌ریزی در ایران !


گاهي اوقات فرايندهاي سياستگذاري به يك تعادل بد منجر مي شود بدين معني كه يك سياست بد بطور مداوم و بلند مدت توسط تصميم گيران اتخاذ مي شود. يكي از اين موارد در فرايند بودجه ريزي كشور ديده مي شود. بطوريكه همه ساله عملكرد بودجه در انتهاي سال اختلاف قابل توجهي با مقادير مصوب دارد. در بسياري از سال ها مقادير بودجه مصوب حدود 20 درصد دچار بيش برآورد است و در هنگام ارائه لايحه بودجه توسط دولت اکثر كارشناسان، دولت و نمايندگان مجلس تا حد زيادي از اين امر مطلع هستند. با اين اوصاف سوال اينجاست كه چرا اين امر اتفاق مي‌افتد؟ پاسخ به اين سوال را بايد در اقتصاد سياسي فرايند بودجه ريزي جستجو كرد. در واقع، هم دولت و هم مجلس از غيرواقعي بودن ارقام بودجه‌اي احساس رضايت دارند. دولت دو انگيزه اصلی در ارائه ارقام غيرواقعي دارد:

1. دولت با ارائه ارقام بالا براي اعتبارات دستگاه ها و پروژه هاي عمراني، به لحاظ سياسي توجه خود را به آنها نشان مي دهد. در واقع اگر دولت اعتبارات دستگاهها و پروژه ها را واقعي در نظر بگيرد به كم توجهي به آنها متهم مي شود. مثلا دولت متهم مي شود كه به مناطق محروم به اندازه كافي توجه ندارد.

2. وقتي كه دولت ارقامي را در بودجه ارائه مي دهد كه محقق نخواهند شد، در طول سال كه منابع بودجه وصول مي شوند، مي تواند به ميزان دلخواه به رديف هاي مختلف بودجه اي، اعتبار اختصاص دهد. در واقع وقتي از كل منابع دولت 80% آن محقق مي شود، دولت در فرايند تخصيص بودجه تصميم مي گيرد كه به يك رديف بودجه اي 90% تخصيص دهد و به رديف ديگر مثلا 70% تخصيص دهد. به عبارت بهتر دولت با بيش برآورد منابع در هنگام ارائه لايحه بودجه دست خود را براي تخصيص منابع بازمي گذارد و با اين اهرم مي تواند دستگاه هاي مختلف را تحت سلطه خود درآورد.

نمايندگان مجلس نيز در اين فرايند مي توانند خود را در تصويب ارقام بالا براي طرح ها و پروژه هاي استاني موفق نشان داده و بهره برداري سياسي نمايند. ضمن اینکه در فاز تخصیص امکان چانه زنی با دولت برای کسب سهم بالاتری از بودجه برای مصارف مورد نظر خود را دارند.

در نتيجه، دوطرف بازي تهيه و تصويب بودجه در نگاه اول برنده مي شوند ولي آن كسي كه ضرر مي كند، نظام بودجه‌ريزي و منابع عمومي است./روزنوشت
به مجمع فعالان اقتصادی بپیوندید
telegram.me/esfahaneconomy