?مجمع فعالان اقتصادی یک کانال تلگرام نیست! ?پرمخاطب ترین تشکل اقتصادی ایران است که دقیق ترین پیش بینی های اقتصادی و آخرین تحلیلها را با شما به اشتراک میگذارد تماس : حامد پاک طینت @Hamedpaktinat
✅ آقازادهها. ✍️مرتضی نظری. 📌تلخیص: مجمع فعالان اقتصادی
✅ آقازاده ها
✍️مرتضی نظری
📌تلخیص:مجمع فعالان اقتصادی
هر فرد عاقلی به دنبال این است که موقعیت اجتماعی خود را بهبود و در تامین خود و خانوادهاش حد مقبولی از اطمینان از وضعیت آینده را کسب کند
در اقتصادهایی که بخش خصوصی ضعیف است افراد با اولویت دستاورد درآمد بیشتر و تضمین زندگی پایدارتر، و نه خدمت به عموم، به بخش عمومی وارد میشوند!
در کشورهای کمتر توسعهیافته که از منابع طبیعی چندانی نیز برخوردار نیستند، این جابهجایی اولویتها خود را به شکل فساد گسترده و اخذ رشوه آشکار میکند. زیرا بخش عمومی منابع چندانی برای ارتقای وضعیت درآمدی کارکنانش ندارد و در عوض این کارکنان با تکیه بر قدرت قهری حاکمیت به کسب درآمد مشغول میشوند. به طور مثال بسیار عادی است که مامور برق در کنیا برای ادامه حق انشعاب شما هنگام خواندن کنتور درخواست رشوه کند یا اینکه در تانزانیا نیروی پلیس عاشق پستهای بازرسی پشت سر هم است، تا بتوانند عابران را تلکه کرده و درآمدی برای خود کسب کنند
در کشورهای در حال توسعه که منابع طبیعی سرشار دارند، معمولاً شکلگیری دولت مدرن با کشف و تجاریسازی این منابع طبیعی همراه بوده است. در این کشورها از آنجا که دولتها درآمدهای سرشار حاصل از منابع طبیعی را در اختیار دارند معمولاً ثروتمند بوده و دخالتهای سنگین در اقتصاد را به عنوان استراتژی روزانه خود برگزیدهاند.
در این شرایط مسوول سیاستگذاری تجاری خود واردکننده اصلی کشور میشود؛ سیاستگذار صنعتی شرکت قطعهسازی دارد؛ سیاستگذار سلامت خود فعال اقتصادی اصلی بخش سلامت است؛ صادرکننده مجوز ملی دارو، واردکننده دارو؛ سیاستگذار رفاه خود دارای مراکز مراقبتی و رفاهی؛ سیاستگذار پتروشیمی خود صاحب پتروشیمی، سیاستگذار مسکن خود انبوهساز و قس علیهذا
امالفساد تمامی موارد فوق نیز اقتصاد با دخالتهای سنگین دولتی به همراه بخش عمومی با شبکههای گسترده نوچهپروری است.ساختاری که از نظرش بخش خصوصی ناتوان و کمخرد است و تنها به دلیل اینکه در بهترین حالت با منابع دولتی توانستهاند در زمان مناسب در مکان مناسب حضور داشته باشند، ادعای مالکیت بر حوزه مشخصی از اقتصاد و درک عمیقتر از آن دارند
از این ساختار است که هر از گاهی یکبار ایدههای بدیع قیمتگذاریهای کنترلی، ممنوعیتهای وارداتی، توزیع اعتبارات و حراجهای گسترده صادر میشود که در یک تحلیل بدبینانه اصلیترین دلیل برای طراحیهای سادهلوحانه آنها، نفع گسترده شبکههای نوچهپروری در هر یک از سازمانهای وابسته است
اقتصاد ایران، از ابتدای تشکیل دولت مدرن هر کسی به شیر توزیع نزدیکتر بود انتفاع بیشتری برد.ما با گذشت زمان بستهتر، متکی بر درآمدهای نفتی دولتیتر شدیم به گونهای که در مقاطع متعدد، در نقش بقال به توزیع برنج و شکر و قیمتگذاری آن پرداخته و در مترقیترین حالت به عنوان توزیعکننده اعتبارات عمل کردیم.
هر مورد از این توزیعها در دستگاههای عریض و طویل روزنهای برای فساد و حواله کردن منفعت رانت اطلاعاتی و حاکمیتی به حساب «آقازادههای» همیشه حاضر بوده است. نسل دوم این طبقه نفوذکرده در بخش عمومی یا «آقازادهها» با یقین کامل نسبت به ژن برتر خود، اساساً خود را بالاتر از این میدانند که سختیهای زندگی دوگانه پدران خود را تقبل کنند و از اینرو چندان خود را متعهد به مراعات خط قرمزهایی که حداقل پدرانشان برای خودشان قائل هستند، نمیدانند؛ و علاقه دارند تا در فضای خاکستری بین بخش عمومی و خارج آن قرار گیرند تا هم از منافع آن بهرهمند شوند و هم مسوولیتی بر گردن نگیرند
بدین ترتیب، مساله اصلی اقتصاد ایران نه «آقازاده» بلکه مداخلات گسترده دولتی، شرایط نابسامان فضای کسبوکار و تنگناهای بینالمللی ایجادشده برای آن است. تا زمانی که ساختار حاکمیتی بدین باور نرسد که از یک اقتصاد توزیعمحور، بسته و دولتی بایستی به سمت اقتصادی تولیدمحور، باز، با بخش خصوصی همهکاره حرکت کند، مساله «آقازادهها» نیز ادامه خواهد داشت. بر اساس تجربه داخلی، بینالمللی و انتخابهای عقلانی آحاد اقتصادی، مطمئناً بگیر و ببندهای مقطعی اثر چندانی بر همهگیری این پدیده نخواهد داشت. زیرا هر روزنهای با منافع سرشار که با صلاحدید یک فرد باز یا بسته میشود بالاخره دیر یا زود فسادزا خواهد بود. بهخصوص در شرایطی که تمامی آحاد جامعه نسبت به آینده با عدم اطمینانهای گسترده روبهرو هستند و با اعمال نرخ تنزیلهای بالا به منافع درازمدت به دنبال استفاده حداکثری از فرصتهای مقطعی فراهمشده در شرایط حال هستند.
با این توصیفات، اقتصاد ایران با حرکتی که به سمت بسته و دو