?مجمع فعالان اقتصادی یک کانال تلگرام نیست! ?پرمخاطب ترین تشکل اقتصادی ایران است که دقیق ترین پیش بینی های اقتصادی و آخرین تحلیلها را با شما به اشتراک میگذارد تماس : حامد پاک طینت @Hamedpaktinat
✅هنر تحریم. ✍️دکتر امین مالکی
✅هنر تحریم
✍️دکتر امین مالکی
«خوآن زاراته» و «ریچارد نفیو» را معماران تحریم ایران نامیدهاند که در زمان اوباما ساختار تحریمهای ایران را تنظیم کردند. «زاراته» صاحب کتاب «جنگ خزانهداری» مبانی نظری تحریمهای جدید را تدوین و «نفیو»، نویسنده کتاب «هنر تحریمها، مطالعه میدانی» در سال 2017، نحوه اجرای این مبانی را طی سالهای 1388 تا 1394 برای ایران طراحی کرد. کتاب «هنر تحریمها» از نظر نحوه سیاستگذاریهای تجاری کشورهای تحریمکننده و تحریمشونده پیامهای مفیدی برای شرایط امروز کشور دارد. به عنوان مثال به برخی خطوط فکری این کتاب در حوزه تجارت خارجی دقت کنید:
♦️ در گذشته عمده تحریمهای اقتصادی را تحریمهای تجاری شکل میدادند که امروز تحریمهای مالی جای آنها را گرفتهاند.چراکه زیرساخت فعل تجارت، فرآیندهای مالی است. «تحریمهای هوشمند» جدید، فرآیندهای درآمدزایی و استفاده و دسترسی به منابع اقتصادی و نه لزوماً صنایع و افراد خاص را هدف میگیرند.
♦️ تحریمگذار باید اجازه دهد درد ناشی از تحریمها بر کشور هدف به خوبی اعمال شود، احساس شود و متناسب با تشدید فشار، دستاوردهای تحریم به دست آید.
♦️ سیاستهای تجاری در شرایط تحریم، از این بابت بیشتر اهمیت مییابند که هر چه بیشتر کشور هدف از ابزارهای غیرتجاری و غیررسمی برای تامین تراز کالایی خود استفاده کند، بخشهای بزرگتری از اقتصاد آن کشور به دام فعالیتهای غیرقانونی افتاده، باعث میشود آن بخشها نیز در معرض تحریمهای گستردهتری قرار گیرند.
♦️ معمار تحریمهای ایران معتقد است که در دور پیشین تحریمها، آمریکا برای اثرگذاری تحریمها بر بدنه اقتصاد ایران، از ابزارهایی استفاده کرد که هر سه تجاری هستند. تسهیل واردات اقلام لوکس و غیرضروری، تشدید فشار بر تامین تراز کالایی اقلام حساس مصرفی و تشدید فشار بر صادرات.آمریکا تا حد ممکن از طریق باز کردن مسیر واردات اقلامی مانند خودروهای لوکس، زمینهساز اتلاف منابع راهبردی ارز ایران شد.آمریکا «مرغ» را از نفت مهمتر میدانست چراکه با عدم دسترسی به اقلامی مانند مرغ در سال 2012 بود که حس معمولی بودن شرایط نزد جامعه از بین رفت. و در مورد سوم اظهار میدارد که ما تحریمها را به جای ممانعت از واردات به سمت جلوگیری از صادرات و ایجاد اشتغال بردیم تا اتکای ایران به صادرات نفت کاهش نیابد.
تا همینجا کافی است که بدانیم جایگاه سیاستهای تجاری در شرایط تحریم برای مقابله و مدیریت خسارتهای وارده از آنها تا چه اندازه مهم است. اما نکته مهم اینجاست که سیاستهای تجاری در ایران فاقد متولی رسمی و اسناد بالادستی مصوب است و لاجرم شرایط لازم برای مدیریت فضای تجارت خارجی کشور به ویژه در شرایط تحریم را ندارند.
تخلفات صورت گرفته در حوزه ثبت سفارش و واردات خودرو به لحاظ سادهانگاری در انجام تخلفات، انجام تخلف در روزهای متوالی، عدم کشف یا سکوت دستگاههای متولی امر نظارت تا زمان کشف جرم (تقریباً یک سال بعد)، عدم پیگیری متخلفان و گاه موافقت با استعفای بیمکافات افراد متخلف، در نوع خود بینظیر است و بیش از همه انعکاسی از این واقعیت مهم است که اگر کشور با این نظام اجرایی ضعیف، وارد فاز وضع مقررات لازم جهت مدیریت تحریمها شود، تا چه اندازه میتواند شرایط مطلوب کشور تحریمگذار را در کشور ایجاد کند.
در 25 دیماه 1395 یک بخشنامه طبق ابلاغیه معاون اول صادر و بر اساس آن واردات خودرو برای کلیه واردکنندگانی که فاقد نمایندگی هستند، از 13 دیماه آن سال ممنوع میشود. همچنین در 8 آذرماه 1396 بخشنامه دیگری صادر شده که کلیه واردات خودرو را تا قبل از تاریخ 28 تیرماه 1396 قانونی اعلام میکند! تضادهای موجود در این دو بخشنامه، زمینهسازی شکلگیری فساد گستردهای میشود. متخلفان در گام اول شروع به ثبت واردات خودرو، به تاریخ قبل از 13 دیماه 1395 برای «غیرنمایندگیها» میکنند و پس از بخشنامه 8 آذرماه 1396 نیز موج دوم شروع میشود که طی آن متخلفان اقدام به ثبت با تعداد بالای خودرو به تاریخ قبل از 28 تیرماه 1396 کردهاند. فقدان نظارت و آلودگی فرآیندها، منجر به آن شده تا تخلفات متعددی از بهکارگیری مجوزهای قبلی (حتی غیرخودرویی) واردات، احیای ثبت سفارشهای قبلی خودرویی به بهانه اصلاح و تمدید، ثبت غیرقانونی مستقیم خارج از ساعات اداری با دخل و تصرف در سیستم ثبتارش انجام گرفته و هزاران خودرو به ثبت رسیده است.
پیام اصلی کتاب «هنر تحریمها» این است: در شرایط تحریم، لحظه یا لحظاتی وجود دارد که در آنها پایداری و تحریمشکنی کشور هدف و فشار کشور تحریمکننده به یک توازن میرسد و در این لحظه به نفع هر دو طرف اس