?مجمع فعالان اقتصادی یک کانال تلگرام نیست! ?پرمخاطب ترین تشکل اقتصادی ایران است که دقیق ترین پیش بینی های اقتصادی و آخرین تحلیلها را با شما به اشتراک میگذارد تماس : حامد پاک طینت @Hamedpaktinat
✅مشکل نقدینگی بخش تولید. ✍️سجاد ابراهیمی
✅مشکل نقدینگی بخش تولید
✍️سجاد ابراهیمی
مهمترین نیازی که عملکرد بخش تولید را به بخش مالی پیوند میزند، تسهیلات و وامهایی است که با فراهم کردن نقدینگی لازم، نقش حیاتی در فرآیند تولید دارد. نقدینگی که بانکها در قالب تسهیلات به واحدهای تولیدی تزریق میکنند دو کارکرد عمده دارد. اولین کارکرد نقدینگی از این واقعیت نشات میگیرد که جریان هزینهها و درآمدهای یک فرآیند تولید همزمان نیستند و غالبا جریان هزینه زودتر محقق میشود.
این شکاف یا کوتاهمدت است و در چرخه تولید اتفاق میافتد یا بلندمدت و ناشی از سرمایهگذاری در طرحهای ایجاد و توسعهای است. دومین کارکرد نقدینگی در واحدهای تولیدی ناشی از تفاوت در مقدار هزینه و درآمد و بهعبارت دیگر سودآور نبودن فرآیند تولید است. بهعبارت کلیتر، این قبیل بنگاهها بهرغم ناکارآ بودن بهدنبال جذب نقدینگی هستند و از تسهیلات بهعنوان پوششی برای حفظ سطح تولید خود استفاده میکنند و این کار باعث میشود با تسهیلاتی که میگیرند مشکل حالت مزمن پیدا کند و به دورههای بعد منتقل و انباشت شود.
طبیعتا کارکرد اول نقدینگی در بخش تولید منتج به تقاضای واقعی برای تسهیلات بانکی خواهد شد که ناشی از ساختار تولید بوده است. این تقاضا در سطح کشور در هر سال با توجه به رشد تولید و رشد قیمت افزایش مییابد؛ اما کارکرد دوم نقدینگی در واحدهای تولیدی در واقع تقاضای غیرسازنده برای تسهیلات است که در واقع تنها زیان ناشی از ناکارآیی را به دورههای آتی منتقل و انباشت میکند.
تقاضای واقعی برای تسهیلات بانکی در هر سال به میزان رشد تولید و رشد قیمتها افزایش مییابد. بهعنوان مثال با توجه به آمار رسمی، قیمتها در بخش صنعت و معدن در سال 1394 نسبت به سال 1391 بیش از 62 درصد رشد داشته است؛ ولی تولید نسبتا ثابت بوده است؛ بنابراین طبیعی است که بهطور تقریبی تقاضای واقعی برای تسهیلات 62 درصد رشد کرده است. در حالی که تسهیلاتی که در سال 1394 به بخش صنعت و معدن داده شده است معادل 1219 هزار میلیارد ریال است که نسبت به سال 1391 (که این رقم حدود 619 هزار میلیارد ریال بود) حدود 97 درصد رشد داشته است؛ بنابراین میزان تسهیلات اعطایی به بخش صنعت در سال 1394 بیشتر از 35 درصد رشد بیشتری از ارزش اسمی تولید این بخش (که شاخصی برای تقاضای واقعی برای تسهیلات بخش صنعت و بزرگتر شدن ابعاد این بخش است) رشد کرده است.
در 10 ماه 1395 نیز تسهیلات بخش صنعت به بیش از 1241 هزار میلیارد ریال رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 45 درصد رشد داشته است. با توجه به اینکه میزان رشد تولید و قیمتها در این بخش مجموعا زیر 17 درصد است، در نتیجه در سالهای اخیر همواره رشد در تسهیلات بیشتر از رشد اندازه این بخش بوده و دسترسی به تسهیلات در این سالها بهبود داشته است.
بهعبارت دیگر قابلپیشبینی است که بخشی از این تسهیلات اضافه شده (مازاد بر رشد اسمی تولید) وارد واحدهای ناکارآیی شده است که همان طور که اشاره شد، کارکرد تسهیلات در آنها بهعنوان پوششی برای ناکارآیی است.
فرآیند تزریق نقدینگی بیشتر به بخشهای تولیدی در قالب تسهیلات بانکی با این شرایط، نه تنها به رونق بیشتر تولید و اشتغال کشور کمکی نمیکند، بلکه تنها مانند مُسکنی عمل میکند که مشکل دوره جاری را رفع کرده، ولی باعث انباشت مشکلات ساختاری در بخش تولیدی کشور خواهد شد.
به مجمع فعالان اقتصادی بپیوندید
telegram.me/esfahaneconomy