در دانشگاه استیونس نیوجرسی اقتصاد درس میدهم. حوزه تخصصم اقتصاد خرد کاربردی، اقتصاد انرژی و منابع طبیعی، مدیریت ریسک و کنترل بهینه تصادفی است. به علوم انسانی هم علاقهمندم. مسایل توسعه و سیاستگذاری ایران را دنبال میکنم و گاهی چیزهایی مینویسم.
سهمیه برابر بنزین برای همه ایرانیان
سهمیه برابر بنزین برای همه ایرانیان
تا چند روز آینده، مباحث اینجا کلا وقف بحث «سهمیه برابر بنزین برای همه ایرانیان» خواهد بود و نقدها و پیشنهادها و نظرات موافق و مخالف افراد مختلف در این راستا منتشر خواهد شد.
موضع اساسی خود من این است که ما باید از نظام به شدت نابرابر یارانهای فعلی - که چیزی بین ۵۰-۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پنهان را به نفع دهکهای بالا توزیع میکند- به سمت یک نظام برابرتر حرکت کنیم. یک قدم اساسی تغییر تخصیص بنزین یارانهای از خودرو به فرد است تا به این وسیله دهکهای محروم (۱-۴) را که عمدتا صاحب خودرو نیستند را در منافع یارانههای انرژی شریک کنیم. ایده «سهمیه بنزین برابر و قابل فروش برای همه ایرانیان» قدمی است که به نظرم ما را یک قدم به سیاست ایدهآل «درآمد پایه حداقلی برای همه ایرانیان» نزدیک میکند.
حال اینکه مکانیسم دقیق «خرید و فروش سهمیه» و «کشف قیمت» و الخ چه باشد، سوال فنی و تخصصی است که هر چند باید با دقت فراوان و با جزییات بحث شود ولی اهمیت درجه دو دارد. اصل قضیه حرکت به سمت یک سیاست شمولگرا و برابرتر برای تخصیص یارانهها است.
در مورد این مکانیسم، طیفی از گزینهها مطرح است: از یک بازار حراج-دوسویه که همه ایرانیان سهمیه مازاد/کسری خود را در آنجا عرضه کرده و به قیمت روز تسویه کنند تا مکانیسمهای خیلی سادهتری که قیمت تعادلی حدسی در آن از بالا تعیین شده و کسری/مازاد عرضه/تقاضا با مقداری مداخله پاک شده و قیمت تعادلی به تدریج کشف شود. همه میدانند این مکانیسم هر چه باشد باید یک سری ویژگیها مثل ۱) سادگی استفاده برای همه شهروندان ۲) مصون از مداخله و دستکاری قیمت توسط خریدار/فروشنده عمده ۳) عدم تولید نوسانات قیمتی بزرگ ۴) اطمینان و پایداری عملیاتی و روزمره ۵) عدم نیاز به تزریق بودجه از سمت دولت در آن لحاظ شود. هیچ مکانیسمی عاری از خطا و ناکارایی نیست و سعی میکنیم در نوشتههای روز آینده مزیتها و نقاط ضعف مکانیسمهای رقیب را بحث کنیم.
@hamed_ghoddusi تماس با نویسنده
@hamedghoddusi