نوشته‌هایی از همه جا درباره اقتصاد و اجتماع با تاکید بر رابطه قدرت و ثروت مسیر ارتباطی: @jafkheir


📚 «صدر اسلام و زایش سرمایه داری» و «قابلیت سازی حکومت»

📚 «صدر اسلام و زایش سرمایه داری» و «قابلیت سازی حکومت»
در گفتگو با خبرگزاری کتاب ایران خبر انتشار این دو کتاب و شرحی کوتاه از هر کدام دادم. با سپاس از همراهی و زحمات محمد ماشین چیان و مسعود درودی در ترجمه. ✅ نویسنده کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» که نشر نی منتشر می‌کند تاکید دارد حضرت محمد (ص) و پس از ایشان خلفای اسلامی نهادهای مشوق تجارت بین کشورها و تولید و فعالیت اقتصادی و علم و دانش ایجاد کردند و افراد گوناگون از هر کشور و دین و مسلکی براحتی جذب این جامعه اسلامی شدند. همچنین به نقش بسیار مهم رواج پول واحد اسلامی یا دینار اسلامی اشاره می‌کند که حاکمان اسلامی با این نوآوری توانستند بازاری بزرگ و یکپارچه با کمترین هزینه مبادلاتی به وسعت امپراتوری اسلامی ایجاد کنند و نیز دارالحکمه و مدارس علمیه دینی که در واقع پیشینه و متقدمان دانشگاه‌های امروزی هستند را تاسیس و راه‌اندازی کردند …تاکید بر اهمیت تجارت در اسلام یکی از وجوه اصلی کتاب است. پیامبر اسلام پیش از آنکه در ۴۰ سالگی به پیامبری مبعوث شوند یک تاجر سرشناس و با تجربه بودند و تجارت می‌کردند که ما این بخش مهم از زندگی ایشان را نادیده می‌گیریم و حتی امروز می‌بینیم برخی اوقات در بین علم ...
  • گزارش تخلف

♦️ «قدرت فساد می‌آورد و قدرت مطلق، صددرصد فساد می‌آورد.»

♦️ «قدرت فساد می‌آورد و قدرت مطلق، صددرصد فساد می‌آورد.»
این شاهکار سخن از جان اکتون نویسنده انگلیسی است …اگر کسی از من بپرسد مهمترین و ریشه ای‌ترین مانع توسعه سیاسی و اقتصادی ایران را چه می‌دانی خواهم گفت قدرت و اختیارات موسع، بی حد و حصر و مادام العمری که در قانون اساسی به یک انسان خاکی و فانی داده شده است. این معماران قانون اساسی بنای کج و ناموزونی را گذاشتند که خدا می‌داند تا کجا ادامه یابد و کی راست شود و خدا نگذرد از آنها که ادعای خبره گی هم می‌کردند. بزرگترین عامل بی ثباتی و پیش بینی ناپذیری جریان امور در کشور در این چهل سال همانند قرون گذشته همین شخصی کردن هرچه بیشتر اداره کشور و تسلط سلیقه و نظر شخص به جای نظم و قاعده و قانون بوده است. این افراد که به نمایندگی از مردم ایران در مجلس خبرگان شرکت داشتند چگونه و به چه فکر می‌کرده‌اند؟ آیا آنها نباید از این فرصت گرانبهای تاریخی که شاید هر ۱۰۰ سال یکبار به دست آید برای منافع ملی و بلندمدت ایران استفاده می‌کردند؟ آیا آنها فقط به شاهان قدرقدرت اعصار گذشته نظر داشتند و به جای تاج عمامه نگذاشتند؟ و آیا آنها نباید گوشه چشمی هم به تجربه ارزشمند بشریت در دو سده گذشته می‌داشتند؟. معدود کسانی مانن ...
  • گزارش تخلف

♦️ قیمت بنزین و اقتصاد رفتاری

عقربه سیاست‌گذاری دولت حسن روحانی کاملا در جهت زمان حال گیر کرده است و گویی قرار نیست این ملت فردایی هم داشته باشد یا حتی خود روحانی در فردایی که خیلی زود فرا می‌رسد بر منصبی دیگر تکیه زند یا وی و بچه‌هایش با عواقب سنگین سیاست‌هایی که امروز گرفته می‌شود در همین کشور زندگی کنند. مخالفت با افزایش قیمت بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی ازاین جمله رفتارهای کوته‌بینانه دولت وی طی چند سال گذشته بوده است و جالب است جایزه نوبل اقتصاد امسال به ویلیام نوردهاوس داده شد که طی چهل سال گذشته درباره تغییرات آب و هوایی و افزایش قیمت سوخت و مالیات گرفتن از مصرف سوخت پژوهش و دفاع کرده است اما در ایران مسیر مخالف طی می‌شود و به سوخت یارانه می‌دهیم و هوا را آلوده‌تر و به گرمایش زمین که مهمترین چالش نسل آینده است و گریبان همه ساکنان جهان و بیش ازهمه کشور خودمان را خواهد گرفت کمک می‌کنیم …پس منطق علمی و راه‌حل سیاستی افزایش قیمت سوخت خدشه‌ناپذیر بوده و مو لای درزش نمی‌رود ولی هنگامی که به سیاست عملی می‌رسیم افتاد مشکل‌ها. یعنی هیچ مسئول دولتی خوش ندارد خبر افزایش قیمت سوخت را به مردم اعلام کند و پشتیبانی و محبو ...
  • گزارش تخلف

♦️اقتصاد سیاسی برندگان و بازندگان مشق شب

♦️اقتصاد سیاسی برندگان و بازندگان مشق شب
فرض کنید دانش و تجربه داخلی و جهانی همگی ثابت کند نوشتن تکلیف و مشق شب با وارد کردن استرس شدید بر بچه دبستانی و پدرومادر وی، بر علاقه کودک به یادگیری و کتابخوانی تاثیر بسیار منفی ماندگاری میگذارد. وزارت آموزش و پرورش با پشتوانه این شواهد علمی متقن تصمیم به حذف مشق شب میگیرد. اما در مقابل منافع هزاران میلیاردی ناشران و موسسات کتب کمک درسی و کنکورسازها به تداوم مشق شب نویسی و ذهن حفظی و تستی کودکان وابسته باشد که با این تصمیم به خطر بیفتد. ظاهرا یکی از راههایی که به فکر این موسسات برای برگرداندن آب رفته به جوی رسیده است دخیل بستن و التجا بردن به بیوت برخی آیات عظام شهر قم بوده است تا به وزیر اموزش و پرورش امر کنند به شیوه سابق برگردد …احتمالا دفعه بعد که این گروههای با منافع خاص بخواهند برای دستبوسی به بیوت مراجع تقلید و جاهای دیگر مشرف شوند مراقبت میکنند خبر مشرف شدنشان همزمان با اعلام نظر علما رسانه‌ای نشود … ...
  • گزارش تخلف

⁉️ در نسخه الکترونیکی کتاب، نویسنده هم نمودار و هم زیرنویس را تغییر داده است

سال نمودار به ۲۰۱۳ گسترش یافته که جایگاه کشورها تغییر کرده و رتبه ایران بدتر شده و در زیرنویس هم کشور بلاروس که در اصلاحات بهبود کسب و کار بهدرتبه دوم رسیده به جای ایران هدف اتهام وی قرار گرفته و نشانه بی اعتباری داده‌ها اعلام شده است …چند خواننده کانال با ادعای فرگوسن همراه بودند که وقتی می‌بینیم ارگانهای حکومتی و مقامات مسئول آمارهای نادرست و غیرواقعی منتشر می‌کنند پس باید به فرگوسن حق داد نگاه مثبتی به ایران نداشته باشد. توضیح اینکه شاخص انجام کسب وکار بانک جهانی براساس متدولوژی استاندارد شده یکسان و نظرخواهی از کارشناسان حقوقی و مالی مطلع از وضع هر کشور تهیه می‌شود. البته احتمال سوءاستفاده از هر شاخصی وجود دارد تا بتوان وضع را خیلی بهتر نشان داد کاری که خصوصا روسیه و سپس هند و اینک چین برای بهبود محیط کسب و کار کردند و توانستند به جهش زیادی در رتبه خود برسند.. من هنوز هم نفهمیدم دشمنی و ضدیت فرگوسن با حکومتهایی مانند ایران و بلاروس و نادیده گرفتن این احتمال که چنین کشورهایی هم می‌توانند مثل بقیه کشورها در یک شاخص (به شکل واقعی یا با کلک) جلو بزنند چگونه وی را محق می‌کند تا اعتبار ا ...
  • گزارش تخلف

چشم‌ها را باید شست. ذهن‌ها را باید از غبار و زنگار باورهای کهنه پالود

پنگال‌ها را باید از دور گلوی ضعفا برداشت. و بر مهمیز قدرت لگام کشید. و در یک کلام به زندگی انگلی و طفیلی وار خاتمه داد. و به حاکمیت قانون رسید. و همزمان چه ناامیدکننده و امیدبخش است چنین احساس و تصوری و. چه سخت و آسان و چه دور و نزدیک می‌نماید چنین نظم جدیدی. امید که با کوشش‌های آگاهانه و پیگیرانه هزاران هزار نفر مانند عباس آخوندی حاکمیت قانون و نه حاکمیت اشخاص (من و شما) بر کشور حاکم شود. ...
  • گزارش تخلف

‍ 🔵رقابت برای ایجاد محدودیت.. محیط جالبی بود

فضای ساده و صمیمی گفتگو و شرکت کنندگان آشنا به موضوع و مشارکت بی‌تکلف افراد، جلسه را شیرین و کارایی آن را افزوده بود. موضوع بحث «راه نجات اقتصاد ایران چیست» بود.. 🔸تاکید من بر راه‌کارهای قابل پیش‌بینی کردن مدیریت اقتصاد ملی بود. با توجه به اینکه این مدیریت بر عهده دولت است، بنابراین، تمرکز من بر ماهیت دولت و روش قاعده‌مند کردن رفتاری وی بود. این یعنی حاکمیت قانون …🔸برای این هدف، در باره ماهیت دولت و قدرت و انحصار مشروع خشونت در دست آن صحبت کردم. هم‌چنین، به بحث ماهیت و مفهوم شخصیت حقوقی مستقل از شخصیت فردی توجه کردم. تفاوت اساسی دولت مدرن و دولت پیشامدرن همین تفاوت بین شخصیت حقوقی و حقیقی است …🔸در این جلسه راجع به راه‌کارهای روش‌مند کردن رفتار دولت و مقید کردنش به چارچوب قانون صحبت داشتم. تاکید من بر این نکته بود که کم توجهی به فرایندهای قانونی چه آثار زیانباری چون خصوصی سازی وارونه، ایجاد دارایی‌های سمی در بانکها، شهر فروشی، ایجاد بدهی‌های فزاینده‌ی دولت، ایجاد شکاف‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و سایر مشکل‌های ساختاری شده‌است.. 💢چنانچه تمایل داشته باشید نوار صوتی این جلسه را بشنوید می‌ ...
  • گزارش تخلف

✅ امشب شب آقای آخوندی شد.. خوشبختانه فایل صوتی کل جلسه دیشب (در دو بخش) ضبط شده است

من که شخصا لذت بردم و خیلی استفاده کردم. اداره صمیمی جلسه، مشارکت خوب حضار و سخنان صریح، روشنگر و هشداردهنده آقای آخوندی (یا به گفته خودشان منبری که رفتند) همگی عالی بود. آقای آخوندی به نکات و مولفه‌های اساسی برای توسعه سیاسی و اقتصادی ایران اشاره کردند مانند ضرورت انحصار مشروع خشونت در دست حکومت، گردن نهادن همه به قانون، غیرشخصی شدن سازمان‌ها و نیز چرا و چگونه دارایی‌های عمومی به اسم خصوصی سازی به تاراج رفت، آینده شهرها به فروش رفت، دارایی‌های سمی در بانکها خلق شد و … …با توجه به قانون بازدهی نزولی بخش اول را بیشتر از دوم پسندیدم نه اینکه بخش دوم را گوش نکنید چرا که حتی برای نزدیک شدن به بازده نزولی صفر باید به هزاران ساعت از چنین سنخ و لون سخنان گوش جان سپرد. ...
  • گزارش تخلف

🔵پدیده‌ی بی‌دولتی (۲).. 🖌عباس آخوندی

🔵پدیده‌ی بی‌دولتی (۲).. 🖌عباس آخوندی
🔸این روزها نحوه‌ی رفتار و تصمیم‌های اتخاذی از سوی دستگاه قانون‌گذاری و قضا و دبیرخانه مجمع تشخیص حکایت از حس بی‌دولتی دارد. گویی دولتی وجود ندارد که به وظایف ذاتی و بنیادی خود عمل کند، لذا، دیگران باید دست به‌کار شوند. این نه تنها به ایجاد ثبات در جامعه کمک نمی‌کند، که بیشتر حس بی‌اعتمادی را افزایش می‌دهد …🔸به‌نظر می‌رسد که رهبران و سیاست‌مداران ملی بدون فوت وقت باید چاره‌ای برای خلاء وجود دولت داشته باشند. می‌خواستم در این باره مطلبی بنویسم که به یادداشتم در تاریخ ۱۱/اسفندماه/۱۳۹۱ برخوردم. دیدم گویا هنوز در بر همان پاشنه می‌چرخد. وضع موجود نتیجه انتخابات مبتنی بر رای «نه» است. وضعیت نشان می‌دهد که جهان سیاست در ایران نیاز به رای «آری» دارد …در صورت تمایل یادداشت سال ٩١ را ببینید و با وضعیت جاری مقایسه کنید. ...
  • گزارش تخلف

✅ عباس اخوندی دیروز مهمان دوست خوبم مرتضی کاظمی در برنامه ‌_و_شنود_اقتصادی با طرح این پرسش بنیادین بود که «راه نجات اقتصاد ایران چ

چون توفیق شرکت در جلسه را نیافتم از مرتضی خواهم خواست ماحصل گفتگو را به اینجا منتقل کند …اخوندی این سیاستمدار کارکشته همچون مسعود نیلی عاقبت ساز جدایی از دولت روحانی را کوک کرده و عطای وزارت را به لقایش بخشیده و این روزها بیشتر می‌خواند و می‌نویسد و سخن می‌گوید …در یک ارتباط نوشتاری که چند هفته پیش داشتیم چنین خبر و نظری دادند: «سلام. امروز موفق شدم مقاله چارچوب مفهومی برای تفسیر تاریخ مکتوب بشری نوشته نورث و همکاران با ترجمه شما را بخوانم. بسیار استفاده کردم. لذا وظیفه خود دانستم که از شما سپاس بگویم. دقت شما در ترجمه را نیز تحسین می‌کنم. با سپاس- عباس آخوندی». من ۱۲ سال پیش در وبلاگم نوشتم این بهترین مقاله‌ای است که تاکنون خوانده‌ام و هنوز هم بر آن نظر هستم و تصمیم دارم با یک بازنگری در ترجمه آن مقاله و کنار چند مقاله اساسی دیگر به شکل کتاب منتشرش کنم …اما غرض از این نوشته بیشتر این بود که بگویم ورود آقای آخوندی از میدان سیاست ورزی به عرصه دانش ورزی بسیار غنیمت است خصوصا که ایشان تند و بی محابا و بدون ملاحظه می‌نویسد برای مثال اخرین نوشته که عنوان تیز «پدیده‌ی بی دولتی» دارد را می‌تو ...
  • گزارش تخلف

❇️دکتر علی اصغر سعیدی. در ششمین همایش بهبود فضای کسب و کار:

🔹طبق حدود ۴۰۰ مصاحبه‌ای که تاکنون داشته‌ام مهمترین عامل رشد کارآفرینی در ایران، عوامل درونی در بین خود کارآفرینان است.. 🔹تخصص من جامعه‌شناسی اقتصادی است که تلاش می‌کند موانع رشد کارآفرینی و کسب و کار را تحلیل کند …🔹مهمترین روایتی که کارآفرینان ایرانی نقل کرده‌اند رابطه بین خانواده و محیط کسب و کار است.. 🔹در هیچ نظریه اقتصادی، نقش خانواده در کارآفرینی مطرح نشده است در حالیکه بسیار مهم است. چون اطمینان درون روابط خانوادگی بسیار زیاد است.. 🔹در خانواده لاجوردی، گروه صنعتی بهشهر، بک حساب خانوادگی درست کرده بودند تا وقتی سود فعالیت به درستی پخش شود و باعث اختلاف خانوادگی و انتشار اطلاعات کاری نشود. این خانواده با این اقدامات جزو فعالان اقتصادی موفق بود.. 🔹نهادهای حقوقی بر محیط کسب و کار بسیار تاثیرگذار است و قوانین ارث در ایران بسیاری از سرمایه‌های خانوادگی را متلاشی می‌کند.. 🔹تجربه کارآفرینان بزرگ گذشته نشان می‌دهد فرزند را از خودشان دور نمی‌کردند و آموزش فرزندان را حین فعالیتهای اقتصادی انجام می‌دادند. اکنون فرزندان را برای تحصیل به خارج می‌فرستند که چنین محیطهایی با شرایط بومی همخوانی ندا ...
  • گزارش تخلف

علی اصغر سعیدی استاد جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران که حدود دو دهه است درباره جهش اقتصادی و صنعتی بی نظیر ایران در

امروز صبح در همایش بهبود محیط کسب و کار اتاق بازرگانی مشهد سخنرانی کرد و جمعه هم در محل پردیس کتاب شرکت می‌کند. لینک هر دو مناسبت را در زیر آورده‌ام.
  • گزارش تخلف

🔻 روزنامه دنیای اقتصاد در اقدامی ارزنده، تیتر اصلی امروز خود را به پروژه‌های «فیل سفید» اختصاص داده است

🔻 روزنامه دنیای اقتصاد در اقدامی ارزنده، تیتر اصلی امروز خود را به پروژه‌های «فیل سفید» اختصاص داده است
بخش عمده آن گزیده‌‌ای از مطلب دوبخشی است که سال ۱۳۸۷ در همین روزنامه منتشر شد بدون اینکه نامی از مترجم آن بیاورد. لینک‌های مطلب پیشین:. بیراهه پروژه‌های سرمایه‌گذاری «فیل سفید» (۱). اتلاف منابع کشورهای در حال توسعه به دلیل سرمایه‌گذاری‌های اشتباه و بی‌فایده (۲). ...
  • گزارش تخلف

🔻 «تبعیض مثبتی» که مروج بی‌قانونی و هرج‌ومرج در کشور شده است

✅ از میدان ولیعصر رد می‌شدم در ضلع جنوب غربی و روبروی سینما چشمم به بساط بزرگی افتاد که حدود هشت متر فضا را در یکی از شلوغ‌ترین و مرغوب‌ترین مکان‌های تجاری کشور اشغال کرده بود. فروشنده پسر جوانی بود که انواع البسه زیر و راحتی خارجی می‌فروخت با تصاویری مورددار (از نظر جمهوری اسلامی) روی آنها. رو به وی کردم که دو جرم و خلاف مرتکب شدی یکی نمایش علنی چنین تصاویری و دیگری دست‌فروشی در پیاده‌رو محل عبور مردم. وی به دست‌وپا افتاد که باشه تصاویر را درست می‌کنم. خندیدم که نگران نباش شوخی کردم اما واقعا کسی جلوی این کار غیرقانونی تو را نمی‌گیرد یا باج سبیلی بابتش نمی‌پردازی. گفت نه پول نمی‌دهم و کارت بنیاد شهید و بسیج دارم و از شهرداری مجوز گرفتم. این یک کاریکاتور و نمونه بسیار کوچک از شیوه مسلط فعالیت اقتصادی و انجام کسب و کار در کشور است. یعنی به ایثارگران در جنگ و بازماندگان آنها و نیز هواداران نظام مجوز و امتیاز ویژه داده‌ایم تا قوانین به نفعشان نقض شود و زمین بازی فعالیت اقتصادی را نابرابر و یکسویه به نفع آنها تغییر دادیم که نوعی باج‌دادن و باج‌گیری محسوب می‌شود. نتیجه تعمیم و عمومیت یافتن ...
  • گزارش تخلف

✅ نظر میثم پیله فروش درباره سختی بسیار زیاد اصلاحات و طی کردن دوره گذار و چرا اصلاحات معمولا شکست می‌خورد و تغییری واقعی در شرایط

درازن در کتاب اقتصاد سیاسی اقتصاد کلان که آقای خیرخواهان ترجمه کرده فصلی دارد درباره اصلاحات اقتصادی. در آنجا نشان میدهد با توصیه من و شما که ضروری است فلان موضوع اصلاح شود اتفاقی نمی‌افتد. باید به سیاستگذار نشان داد که اصلاح آن موضوع چه نفعی برای او دارد و چگونه موجب حفظ یا گسترش قدرت او می‌شود. در آن کتاب با دقت درباره نقش کارفرماهای هر اصلاح و توزیع منافع حاصل از اصلاحات صحبت شده است. به تعبیر نورث در هر تغییر باید منافع ائتلاف غالب منظور شده باشد تا تغییر تحقق یابد و به نظر من وظیفه دانشگاهیان نشان دادن منافع بلندمدت اصلاحات در هر موضوع به جامعه است تا سیاستمداران برای انجام تغییرات انگیزه داشته باشند …البته اگر جامعه و مردم عادی تحت سلطه ائتلاف غالب به اندازه کافی قدرت نداشته باشد همه منافع حاصل از اصلاحات مجددا به سمت ائتلاف غالب سرازیر خواهد شد😘😘😘😘. لینک مشخصات کتاب اقتصاد سیاسی اقتصاد کلان. ...
  • گزارش تخلف