هیرشمن و راهبردهای توسعه اقتصادی (۶).. «در دفاع از سرمایه‌‌گذاری روی فناوری‌های پیچیده»

هیرشمن و راهبردهای توسعه اقتصادی (6)

«در دفاع از سرمایه‌‌گذاری روی فناوری‌های پیچیده»

به جاي اینکه تعمیر و نگهداري را امری كاملاً غيرضروري نشان دهيم، بیاییم درباره بنگاه‌هايي صحبت کنیم كه در آنها حفظ و نگهداري اهميت والايي داشته است. به صنايع و فرايندهايي فكر كنيم كه در آن‌ها عدم نگهداري به جای اینکه به تخريب آهسته و تدریجی كيفيت و كميت محصول يا قطع مختصر يكي از ماشين‌آلاتی كه كل برنامه توليد را به هم نمي‌زند بینجامد، باعث خسارت‌هاي سنگين به شكل خرابي‌هاي جدي و تصادفات مي‌شود.

براي نمونه اين اجبار به نگهداري، ويژگي بهره‌برداری در فرايندهاي يكپارچه «جريان پيوسته» از قبيل پالايش نفت و ساير دگرگوني‌هاي شيميايي است.
در حمل و نقل، درجه بالایی از ضرورت توجه به نگهداري در خطوط هواپيمايي وجود دارد- در اينجا بی‌توجهی به نگهداري به معناي وقوع فاجعه معيني (سقوط هواپیما) است- در حالي كه بزرگراه‌ها را مي‌توان به مدت طولاني به حال خود رها كرد تا تخريب شوند يعني تا زماني كه واقعاً غير قابل عبور شوند، و حتي پس از آن پيامد بعدی، نه از بین رفتن جان و مال عده‌اي از مردم، بلکه نارضایتي و كاهش درآمد توزيع‌شده بين بسياري از مردم است. در مورد راه‌آهن، اجبار به نگهداري حساسیت كمتري از خطوط هواپيمايي دارد اما احتمالاً قوي‌تر از بزرگراه‌ها است، چون تصادفات ناشي از عدم نگهداري جدي‌تر است.

فرضيه ما مبني بر اینکه كشورهاي توسعه نيافته در فعاليت‌هايي بهتر عمل می‌کنند كه ضرورت نگهداري خود را تحميل می‌کند و راه گريزي از آن وجود ندارد، در اين نمونه به خوبي با مشاهده تائيد مي‌شود: عملكرد خطوط هواپيمايي در اين كشورها معمولاً كاملاً درخور ستايش بوده، عملكرد راه‌آهن در حد متوسط است و شبكه بزرگراهي اغلب در وضعيتی اسف‌بار و نياز به تعمير دیده می‌شود.

مشاهدات پيشين پيشنهاد مي‌دهد كه كشورهاي توسعه نيافته شايد موفقيتي شگفت‌آور در سرمایه‌گذاری روی فناوري پيچيده‌اي کسب کنند كه بايد در بالاترين سطح نظم كاري نگه داشته شود. در اين صنايع است كه مي‌توان عادت به تعمیر و نگهداري را كسب كرد و از آنجا به بقيه اقتصاد گسترش داد. از سوي ديگر، صنايع «ساده» كه كشورهاي فقيرتر اغلب ابتدا به برپا كردن آنها علاقه نشان مي‌دهند شايد دقيقاً همان‌هايي باشند كه تمايلی قوي به تخريب شدن دارند. اگر چه در اين‌جا عدم نگهداري، پيامدهاي شديد آني ندارد (و بنابراين احتمال مي‌رود در عدم نگهداری افراط شود) در درازمدت‌تر اثر جدي نامناسبی بر كارايي و روحيه برجای می‌گذارد.

https://telegram.me/jafar_kheirkhahan