‍ راز شب‌های روشن برملا شد

‍ راز شب‌های روشن برملا شد

پدیده شب‌های روشن، هنگامی که آسمان به قدری روشن است که بدون وجود نور مهتاب می‌توان حتی کتاب خواند، قرن‌هاست که دانشمندان را سردرگم کرده است اما حالا محققان دانشگاه یورک پرده از راز این پدیده مرموز برداشته‌اند.

ScienceAlert، نتایج مطالعات اخیر نشان می‌دهد که این پدیده وقتی ظاهر می‌شود که امواج اتمسفری، که در حال حرکت با سرعت کم در ارتفاع بالا هستند، با هم ادغام می‌شوند و نورهای طبیعی حاصل از روشنایی هنگام غروب و اتم‌های گازی که به طور معمول قابل دیدن نیستند را تقویت می‌کنند.
دو محقق از دانشگاه یورک کانادا اطلاعات جمع‌آوری شده درباره روشنایی هنگام غروب را با داده‌های امواج اتمسفری مطابقت دادند و دریافتند که ارتباطی میان این دو وجود دارد.
شب‌های روشن پدیده نادری است که امروزه به خاطر اثرات آلودگی نوری جمعیت بر آسمان شب به سختی قابل مشاهده است.
یکی از اولین اشاراتی که به این پدیده شده توسط پلینی پیر در قرن اول است؛ در طی سال‌های گذشته نیز روی دادن این پدیده در روزنامه‌ها و مجلات علمی ذکر شده است.
گوردون شپرد، سرپرست این مطالعه، می‌گوید: «مدارک تاریخی بسیار منسجم است، این پدیده در طی قرن‌های گذشته هم اتفاق افتاده است. توصیفات ذکر شده در رکوردها بسیار مشابه است. پدیده شب‌های روشن واقعا وجود دارد و بخشی از تغییرات نورپردازی روشنایی هنگام غروب است. اکثر مواقع این پدیده با ابزار ماهواره‌ای قابل رویت است».
روی دادن واکنش‌های شیمیایی مختلف در اتمسفرهای بالا منجر به روشنایی هنگام غروب می‌شود؛ از جمله سایه سبز کم رنگی که وقتی مولکول‌های اکسیژن توسط خورشید از هم جدا می‌شوند و دوباره باهم ترکیب می‌شوند، در آسمان پدیدار می‌شود.
شپرد و همکارانش متوجه شدند که وقتی روشنایی هنگام غروب با امواج جوی اتمسفری ترکیب می‌شوند، پدیده شب‌های روشن برای چند شب متوالی ادامه پیدا می‌کند و آسمان را 10 برابر بیشتر از حالت معمول روشن‌ترمی‌کند.
جورگن شر از موسسه ستاره‌شناسی آرژانتین می‌گوید: «این مطالعه رویکرد نوینی را برای مفهومی قدیمی به ارمغان آورد. آنچه که باعث می‌شود بعضی از شب‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای روشن‌تر باشند پویایی اتمسفری است. حالا می‌دانیم که کدام پدیده‌های پویا پشت پدیده شب‌های روشن است».
براساس اطلاعات جمع‌آوری شده توسط محققان، پدیده شب‌های روشن تنها یک شب در سال اتفاق می‌افتد. برای مشاهده این پدیده نیاز به آسمانی صاف و بدون ماه دارید. در کل هر هفت شب از 100 شب پدیده شب روشن در جایی روی این کره خاکی اتفاق می‌افتد.