۱۵ سال پیش در چنین روزی رخ داد؛.. ‌بازگشت_کلمبیابه_فضا

15 سال پیش در چنین روزی رخ داد؛

#سفر_بی‌بازگشت_کلمبیابه_فضا
➊/➋


روز شانزدهم ژانویه 2003 زمانی که اعلام شد کیهان‌پیمای "کلمبیا" با هفت سرنشین راهی فضا شد، کمتر کسی تصور می‌کرد این پرواز تومار زندگی 7 فضانورد دیگر را ببندد.

17 سال از انفجار "چلنجر" که آن هم باعث کشته شدن 7 سرنشین این ناو شد، می‌گذشت و مسئولان ناسا علیرغم اخطارهای مکرر امنیتی، پرتاب‌های شاتل را ادامه می‌دادند. گرچه این پرواز به دلیل حضور "ایلان رامون" خلبان نیروی هوایی رژیم صهیونیستی به عنوان کیهان‌نورد مهمان با شدیدترین تدابیر امنیتی انجام شد، اما کسی نمی‌دانست مرگ، نه در پایگاه پرتاب‌های فضایی "کیپ کندی" که در جای دیگری به کمین نشسته است.


سرنشینان این پرواز عبارتند بودند از:

"ریک هازبند" فرمانده 45 ساله ناو و سرهنگ نیروی هوائی آمریکا در سال ۱۹۹۴ به ناسا ملحق شد و در 1996 یکبار دیگر نیز به فضا رفته بود. "ویلیام مک کولی" خلبان و افسر نیروی هوایی آمریکا که این اولین سفر وی به فضا محسوب می‌شد. وی در سال ۱۹۹۶ به ناسا ملحق شده بود. "مایکل آندرسون" متخصص ماموریت، افسر نیروی هوائی، "کالپانا چاولا" متخصص ماموریت، هندی تبار و با تجربه ۴۰۰ ساعت پرواز در فضا، "لاورا کلارک" متخصص ماموریت، افسر نیروی دریائی آمریکا، "دانیل براون" متخصص ماموریت، افسر نیروی دریائی و بالاخره "ایلان رامون".

کیهان‌پیما طبق برنامه در مدار زمین قرار گرفت و کیهان‌نوردان توانستند کارهای پیش بینی شده از جمله بیش از 90 آزمایش را به پایان برسانند و سرانجام به دستور مرکز هدایت پرواز در روز یکم فوریه آماده بازگشت به زمین شدند، اما کار طبق برنامه پیش‌بینی شده جلو نرفت. هنگام بازگشت شاتل به جو، دستگاه هدایت خودکار شاتل، چند گردش تند انجام داد تا سرعت شاتل ‏در جو زمین کم شود. اما نشانه‌هایی مبنی بر غیرعادی بودن رفتار آیرودینامیکی شاتل با انحراف بیش از حد شاتل به سمت بال چپ ظاهر شد‌‎.‎ به دنبال این وضعیت تعدادی از حسگرهای دما در سمت چپ ‏شاتل از کار افتادند و حفظ تعادل شاتل در جو زمین بسیار مشکل شد.

مرکز هدایت پرواز با "ریک هازبند"، فرمانده شاتل در مورد دمای غیرطبیعی بدنه ‏شاتل در حال مکالمه بود که ناگهان تماس با شاتل قطع شد. تنها چند دقیقه بعد کارشناسان ناسا متوجه شدند "کلمبیا" و سرنشینانش تکه‌تکه شده‌اند. یک عکاس آماتور به نام دکتر "اسکات لیبرمن" که در خط ساحلی کالیفرنیا قدم می‌زد، پدیده نادری را در آسمان دید و از آن عکس گرفت: آخرین لحظات زندگی کیهان‌پیمای "کلمبیا". این عکس شاتل بقایای به جای مانده از بال چپ شاتل را در جو زمین ‏نشان می‌داد.


بلافاصله بعد از حادثه گروهی با نام «هیئت مستقل تحقیقات در مورد سانحه "کلمبیا"» شامل کارشناسان مختلف وارد کار شدند تا دلایل حادثه را بیابند. حاصل کار این گروه که 7 ماه زمان و 20 میلیون دلار صرف آن شد، گزارش 248 صفحه‌ای بود که نشان می‌داد‏ ‏فقدان مدیریت صحیح، ‏عدم شفافیت مدیران ‏ناسا، توجیه اشتباهات به جای رسیدگی به آن‌ها، بی‌توجهی به مسائل ایمنی، فرهنگ دیوان‌سالارانه ‏ناسا، نیز اشکالات فنی و کمبود بودجه موجب این حادثه شده‌اند. ‏

پژوهش‌ها بیانگر این واقعیت بود که یک قطعه عایق سبک که هنگام پرتاب شاتل کلمبیا از مخزن سوخت آن جدا شد، به بدنه فضاپیما برخورد ‏کرد. در ثانیه 81 پس از پرتاب، کاشی‌های ضد ‏حرارتی این فضاپیما دچار شکستگی شد. علیرغم ارائه پیشنهاد عکس‌برداری ‏ از ناو که می‌توانست مرکز کنترل را متوجه اشکال به وجود آمده کند، مهندسان ناسا بعنوان تصمیم ‏گیرنده، نسبت به این هشدارها بی تفاوت بمانند. ‏

لازم به ذکر است که در زمان بازگشت سفینه‌های فضایی به زمین به دلیل سرعت بالا و پدیده گرمایش ایرودینامیکی باید حرارت زیادی را تحمل کنند. برای آن که این حرارت به ناو صدمه نزند، فضاپیماها با نوعی کاشی پوشانده می‌شوند که از الیاف سیلیس ساخته شده‌اند. این کاشی‌ها قدرت بسیار ناچیزی در انتقال حرارت دارند و می‌توانند بدنه شاتل را از آسیب دیدن مصون دارند. این کاشی‌ها آن قدر حرارت را آهسته منتقل می‌کنند که فقط چند ثانیه پس از خارج کردن آن‌ها از یک کوره با درجه حرارت بالا می‌توان آن‌ها را به دست گرفت، بدون آن که کوچک‌ترین آسیبی به دست برسد.

علاوه بر این، مهندسین ‏ناسا‏ دست کم هشت فرصت برای پیشگیری از این حادثه را از دست داده‌اند. گزارش‌ها حاکی است که حداقل از 9 سال قبل به ناسا اخطار ‏داده شده بود که در صورتی که کاشی‌های محافظ ضدحرارت نصب شده روی بال‌های شاتل صدمه ببیند، ‏امکان فاجعه در پرواز شاتل وجود خواهد داشت‎.‎
➊/➋

https://goo.gl/sUQ3tQ