شرح قصائد خاقانی؛ بر اساس شرح برزگر خالقی کانال دیگر ما: گزینهٔ شعر معاصر @gozineyesher لینک پست اول: https://t.me/khaghanieshervani/4
قصیدهٔ۱۰..۶. می‌تا خط ازرق قدح کش. خط درکش زهدپروران را
قصیدهٔ۱۰
۶. می تا خط ازرق قدح کش
خط درکش زهدپروران را
🍃🍃🍂🍁🍂🍃🍃
خط ازرق: خط چهارم از خط‌های جام شراب و آن را خط سیاه نیز گویند؛ گفته‌اند: جام جمشید هفت خط موازی داشت و در مجلس بزم به هر یک از حاضران به اندازهٔ ظرفیت او تا خط معینی شراب می‌دادند. نام این هفت خط از بالا به پایین چنین است: خط جَور، خط بغداد، خط بصره، خط ازرق یا سیاه یا شب، خط اشک یا رشک و خط کاسه‌گر و خط فرودینه. ادیبالممالک فراهانی این هفت خط را چنین به نظم کشیده است:
رخ برافروخت همچو آیینه
آن پری‌پیکر سمن‌سینه
پس ز بحر خفیف بازآورد
این گهرها درون گنجینه
فاعلاتن مفاعلن فعلن
در قدح کن شراب دوشینه
هفت خط داشت جام جمشیدی
هر یکی در صفا چو آیینه
جور و بغداد و بصره و ازرق
اشک و کاسه‌گر و فرودینه
خط در کشیدن: خط بطلان کشیدن، کنایه از گذشتن و رها کردن.
زهدپروران: زاهدان.
بین دو «خط» و دو «کش» جناس تام است.
@khaghanieshervani