فرهاد قنبری:. فضای مجازی و فرهنگ توده‌ای

فرهاد قنبری:
فضای مجازی و فرهنگ توده ای

از منظر مکتب فرانکفورت "صنعت فرهنگ" تولید کننده چیزی است که به "فرهنگ انبوه" یا "فرهنگ توده‌ای" مشهور است. این فرهنگ پدیده ای عینی و واقعی نیست، بلکه فرهنگی است کاذب ، نادرست، مادی شده و غیر طبیعی. فرهنگ کالایی و فرهنگ عامه‌پسند یا مصرفی که عمدتاً توسط ساز و کارهای بازار شکل می‌گیرند، صرفاً تقلیدی مضحک از دنیای پیرامونی نمودها و ظواهر هستند. کالاهایی با استاندارد بالای "صنعت فرهنگ" هرگونه امکان تفکر را از مخاطب سلب می‌کند. فرهنگ "عامه‌پسند" تولید شده توسط صنعت فرهنگ، اساسا فاقد هر گونه دید انتقادی است، چرا که فرآورده‌های فرهنگی را در نهایت به کالایی برای فروش و سوددهی تبدیل می‌کند. پروژه وسیع و فراگیر رسانه های جمعی در صدد اشاعه، نهادیه ساختن و تثبیت نیازهای کاذب و آگاهی کاذب در سطحی بسیار گسترده و در تمامی سطوح جامعه است و فقط به تنها چیزی که می اندیشد جذب مخاطب بیشتر و کسب سود بیشتر(از طریق تبلیغات) است.
محصولات تولید شده صنعت فرهنگ در یک چیز مشترکند و آم اینکه از توده ها فکر کردن نمی خواهند یا بهتر بگوییم به گونه ای ساخته می شوند که قدرت تفکر را از مخاطبان و مصرف کننده هایشان سلب کنند.

به انبوه بی شمار کانال های تلگرامی یا صفحات پر طرفدار اینستاگرام بنگریم..

اکثریت این کانال ها و صفحات از چنین منطقی تبعیت می کنند و بیشتر از آنکه سعی در ارائه مطالب انتقادی یا کارآمد باشند به دنبال سرگرم کردن مخاطب با جملات بی سرو ته و یا ایجاد فضای لودگی بیشترند.
اغلب این صفحات از اتفاقات روزمره و خبرهای مهم جامعه تصویری کمیک ارائه کرده و با نگاهی هجو آلود سعی می کنند از هر موقعیت اجتماعی فضایی برای تمسخر و لودگی ایجاد نمایند.
از چهره های سیاسی، ورزشی و سینمایی گرفته تا تصاویری از روستاییان، مطرودان اجتماعی و عقب ماندگان ذهنی همه و همه را به خدمت می گیرند تا برای ایجاد فضای مد نظر خود به کار گیرند.
بخش دیگر مطالب برخی از این صفحات ها توهین و تمسخر جنسیتی و ارائه تصاویری اروتیک است که با استقبال فراوانی هم رو به رو می شود.
در این بین کانال ها و صفحاتی هم هستند که با استفاده از نام های هنری، فلسفی و ادبی سعی می کنند با ساده نویسی و کوتاه نویسی مخاطبان خود را راضی نگه دارند. در این میان هم بسیار مشاهده می شود که اغلب دلنوشته های خود را به صورت جملات کوتاهی از بزرگان فلسفی و هنری مانند احمد شاملو، نیما یوشیج، سهراب سپهری، نیچه، میشل فوکوو...به اشتراک می گذارند.

در کل می توان گفت همه این صفحات پر تکرار در یک خصوصیت مشترکند و آن اینکه از تامل و فکر کردن بر روی مطالب ارائه شده خود پرهیز می کنند.

@kharmagaas