شناختی به گفتمان (۱)

#زبانشناسی_شناختی #گفتمان_کاوی
@cog_linguistics

♦️رویکرد شناختی به گفتمان (۱)
در الگوی سه‌بخشی که فوکو برای گفتمان و گفتمان‌کاوی پیشنهاد داده (یعنی توصیف، تفسیر، تبیین) تاکنون بیشترین توجه به سوی سطح توصیف بوده و به سطح تفسیر آن کمتر توجه شده است. از این رو می‌توان گفت گفتمان‌کاوی انتقادی از کمبود توجه به شناخت و فرآیندهای شناختی رنج می‌برد. هدف اصلی گفتمان‌کاوی انتقادی آن است که باورگان (ایدئولوژی‌ها) نهفته در پس پردۀ متن را شناسایی و واکاوی کند و این هدف نیازمند شناسایی و تبیین فرآیندهای شناختی است که در ذهن آفرینندۀ متن جریان دارد و در متن تولیدی او نمود می‌یابد. از این رو، رویکرد زبانشناسی شناختی به گفتمان‌کاوی انتقادی را می‌توان بررسی الگوهای باورگانی (ایدئولوژیک) در متن و مفهوم‌سازی دانست. این هم‌افزایی میان زبانشناسی شناختی و گفتمان‌کاوی انتقادی تاکنون بیشتر در قالب بررسی استعاره در متن نمایان شده است، اما این هم‌افزایی را می‌توان گسترش داد و دیگر نظریه‌های شناختی همچون دستور شناختی (cognitive grammar)، فضاهای ذهنی (mental spaces)، معناشناسی قاب (frame semantics) و الگوهای نیروپویایی (force-dynamics) را نیز در گفتمان‌کاوی انتقادی به کار بست. زبانشناسی شناختی، مفهوم‌سازی که یک فرایند پویا و برخط شناختی است و به کمک آن معنا تفسیر و تعبیر می‌شود، را در کانون نگرش خود دارد. برخلاف زبانشناسی کارکردگرا که گوینده‌محور و فرآیندمحور است، زبانشناسی شناختی شنونده‌محور و الگومحور است و از این رو به خوبی می‌تواند مرحلۀ واکاوی تفسیری در گفتمان‌کاوی انتقادی را به انجام رساند.
دنباله دارد . . .

Hart, Christopher (2011). “Force-Interactive Patterns in Immigration Discourse: A Cognitive Linguistic Approach to CDA”. Discourse & Society 22 (3): 269-286.
#پارسا_بامشادی