شناختی به گفتمان (۲). نظریۀ نیروپویایی را لئونارد تالمی (۱۹۹۸، ۲۰۰۰) پیش نهاده است

#زبانشناسی_شناختی #گفتمان_کاوی #نیروپویایی
@cog_linguistics

♦️رویکرد شناختی به گفتمان (۲)
نظریۀ نیروپویایی را لئونارد تالمی (۱۹۹۸، ۲۰۰۰) پیش نهاده است. این نظریه گسترش‌یافتۀ طرحواره‌های انگاره‌ای نیرو (قدرتی) مارک جانسون (Johnson) است. طرحواره‌های انگاره‌ای ساختارهای دانش انتزاعی و کلی هستند که ریشه در تجربه‌های ما از الگوهای تکرارشونده در برهمکنش و مشاهده در حوزه‌های فضا، هندسه، کنش و نیرو در زندگی دارند. طرحواره‌های نیروپویایی سرچشمه در تجربه‌های ما از فشار و حرکت دارد. ما در زندگی خود همواره در ارتباط با پدیده‌ها، رویدادها و چیزهای پیرامون خود با نیرو سروکار داریم؛ ما بر آنها نیرو وارد می‌کنیم و آنها نیز بر ما نیرو وارد می‌کنند. این الگوهای نیروپویایی در مفهوم‌سازی‌های ما از برهم‌کنش‌های فیزیکی نقش کلیدی دارند و در پی گسترش استعاری می‌توانند به گستره‌های اجتماعی، روانی، سیاسی، قانونی و نیز برهمکنش‌های زبانی راه یابند. در طرحواره‌های نیروپویایی معمولا رویارویی دو نیرو را می‌بینیم که برهم‌کنش آنها می‌تواند به شیوه‌ها و حالت‌های گوناگون انجام گیرد. در این طرحواره‌ها یک نیرو را «فشار (agonist)» و نیروی مخالف آن را «پادفشار (antagonist)» می‌خوانند.
برای نمونه، در گفتمان مربوط به مهاجرت، معمولا مهاجران نیروی فشار هستند و کشور مهاجرپذیر، قانون و سیاستمداران آن که با پذیرش مهاجران در کشور خود مخالفند، نیروی پادفشار به شمار می‌آیند. نمونه‌هایی از بازنمود الگوهای نیروپویایی در گفتمان مهاجرت در روزنامه‌های انگلستان را بررسی می‌کنیم. در این نمونه‌ها، AGO نشانگر نیروی فشار و ANT نیروی پادفشار است.
Daily Telegraph, 21 May 2000
Downing Street acknowledge that illegal immigration was an issue because of growing frustrations over [the stream of people AGO] getting into Britain from France through the Channel tunnel.
در این نمونه، «سیل مردم (مهاجران)» نیروی فشار است که به رغم نیروی پادفشار که در اینجا کنترل مرزی است اما در جمله آشکار نشده است، همچنان به صورت ناقانونی از فرانسه وارد بریتانیا می‌شوند. یعنی گرایش به کنش و حرکت دارند.
The Sun, 31 June 2001
[About 20,000 illegal immigrants AGO] remain in Britain despite [a Government pledge to crack down on them ANT].
در اینجا، نیروی فشار «۲۰ هزار مهاجر ناقانونی» است که گرایش به ایستایی دارند و به رغم تلاش دولت برای سرکوب آنها همچنان در بریتانیا مانده‌اند.

Hart, Christopher (2011). “Force-Interactive Patterns in Immigration Discourse: A Cognitive Linguistic Approach to CDA”. Discourse & Society 22 (3): 269-286.
#پارسا_بامشادی